تيلرسون در راه خاورميانه براي حل بحران قطر

گروه جهان| بعد از پايان نشست چهارجانبه قاهره، وزراي خارجه مصر، عربستان، امارات و بحرين در نشست خبري مشترك اعلام كردند كه بعد از پاسخ قطر به مطالبات آنها فرصتي براي مذاكره وجود نخواهد داشت، كشورهاي عربي حجت را بر قطر تمام كرده و اعلام كردند يا همه درخواست‌هاي اين كشورها به صورت تمام و كمال اجرايي مي‌شود يا 4 كشور به سوي محاصره و تحريم بيشتر قطر گام برخواهند داشت. روزنامه الاخبار لبنان معتقد است اين بيانيه اعلام جنگ عليه دوحه است كه به نظر مي‌رسد گام‌هاي اوليه آن در نشست پيش روي كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس در كنار مصر در منامه، پايتخت بحرين برداشته خواهد شد. گرچه كشورهاي عربي بارها اعلام كرده‌اند كه گزينه اقدام نظامي عليه قطر در اين وضعيت وارد نيست اما گزارش‌هاي رسانه‌اي حاكي است كه 6 جنگنده F15 امارات و عربستان در پروازي براي نمايش قدرت به حريم هوايي قطر نزديك شده‌اند؛ گمانه‌هايي درخصوص تاسيس پايگاه نظامي با نيروهاي مصري در منامه نيز احتمال وقوع جنگي ديگر در خاورميانه را تشديد مي‌كند. با اين حال فهد بن محمد العطيه، سفير قطر در روسيه در يادداشتي كه در روزنامه نيويورك تايمز منتشر شده، تاكيد كرد كه اقدامات 4كشور عربي عليه قطر تنها خاورميانه را به شكاف و بي‌ثباتي بيشتر سوق مي‌دهد. العطيه گفت كه قطر بر خلاف مصر، عربستان، امارات و بحرين از ارزش‌هاي امريكايي مانند حاكميت قانون اساسي و آزادي بيان و حقوق بشر حمايت مي‌كند. وي همچنين يادآور شد كه كشورش از بزرگ‌ترين حاميان سياسي و مالي مبارزه با تروريسم است و نقشي كه در اين زمينه بازي مي‌كند با ميزباني از پايگاه نظاميان امريكايي در خاك خود بسيار حايز اهميت است. العطيه از دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا خواست به شركايش در خاورميانه بگويد تا سياست‌هاي‌شان را در خصوص قطر تغيير دهند زيرا در صورتي كه واشنگتن به حمايت از اين كشورها در زمينه اقدامات ضد قطري‌شان ادامه دهد منافع امريكا به خطر مي‌افتد. سفير قطر در مسكو اقدامات كشورهاي عربي عليه قطر را غير قابل توجيه توصيف كرد و گفت كه اين اقدام عليه قطر نشان مي‌دهد كه 4كشور عربي با استفاده از تغييرات ژئوپولتيك منطقه به دنبال آن هستند تا ملت‌هاي عرب را از اميد تغيير بترسانند. العطيه گفته كه تجربه محاصره هوايي، زميني و دريايي قطر در يك ماه گذشته با برخورد بدي با شهروندان قطري همراه شده است و بدون توجه به وضعيت جسمي يا سني افراد آنها را از كشورهاي خودشان اخراج كرده‌اند، سفير قطر در مسكو گفت كه مادر او نيز يكي از افرادي بوده كه در حين حضور در عربستان براي حج عمره به صورت توهين‌آميزي از عربستان اخراج شده است به همين دليل اقدام عربستان براي اخراج افرادي كه براي حج به اين كشور سفر كرده‌اند تجاوز به جهان اسلام است. وي همچنين با اشاره به درخواست كشورهاي عربي از قطر براي تعطيلي شبكه الجزيره گفت كه دوحه از آزادي بيان حمايت مي‌كند و شبكه الجزيره يا ديگر رسانه‌هاي قطر محتواي انتقادي از همه كشورها از جمله خود قطر منتشر مي‌كنند. وي افزود در دوره‌اي كه ديگر رسانه‌هاي عربي مدعي وجود آرامش و ثبات در جريان بهار عربي در خاورميانه بودند الجزيره تصاوير سركوب مردم به وسيله رژيم‌هاي عربي را مخابره مي‌كرد، از طرفي كشورهاي محاصره‌كننده سعي مي‌كردند در خصوص فضاي دموكراسي در كشورهاي خود اطلاعاتي درز پيدا نكند اما حالا كه به لطف الجزيره مردم اين كشورها حقيقت را دريافته‌اند، اينها نمي‌توانند قطر را ببخشند. انور قرقاش، وزير مشاور دولت امارات در امور خارجه در واكنش به يادداشت سفير قطر در مسكو در صفحه توييتر خود نوشت: سياست مظلوميت و روابط عمومي كه قطر پيش گرفته قرار نيست بر حمايت‌هاي اين كشور از تروريسم و افراط گرايي سرپوش بگذارد، راه‌حل در نيويورك يا لندن نيست، راه‌حل در رياض است. اين در حالي است كه محمد بن عبدالرحمن آل ثاني، وزير خارجه قطر در گفت‌وگو با شبكه خبري سي‌ان‌ان گفت كه كشورش مطالباتي كه استقلال اين كشور را به خطر مي‌اندازد مورد مذاكره قرار نخواهد داد و افزود مطالبات كشورهاي عربي از دوحه غيرمنطقي بود و تجاوز به حاكميت ملي اين كشور به شمار مي‌رفت. وزير خارجه قطر پافشاري كرده كه اعضاي گروه اخوان المسلمين كه در خاك قطر حضور دارند تروريست نيستند و قرار نيست شبكه الجزيره تعطيل شود. در حالي كه بر اساس گزارش كاخ سفيد بعد از صدور بيانيه 47 كشور عليه قطر دونالد ترامپ رييس‌جمهور امريكا با عبدالفتاح السيسي، همتاي مصري‌اش در خصوص مبارزه با تروريسم گفت‌وگوي تلفني داشته و دو طرف بر لزوم مقابله با حمايت مالي از تروريسم و ايدوئولوژي تروريستي تاكيد كرده‌اند، ركس تيلرسون، وزير خارجه امريكا به صورت تلفني با امير كويت گفت‌وگو كرده است و اعلام كرده كه كشورش از ميانجيگري كويت در زمينه حل بحران كشورهاي عربي استقبال مي‌كند. با وجود اينكه تاكنون حمايت‌هاي امريكا از حل بحران قطر در حد اظهارنظر‌هاي كلامي بوده ظاهرا وزارت خارجه اين كشور تصميم گرفته ابتكار عمل درخصوص مديريت اين مساله را به دست بگيرد. در همين راستا قرار است تيلرسون براي گفت‌وگو درباره بحران كشورهاي عربي راهي كويت شود. بر اساس گزارش‌هاي رسانه‌اي وزير خارجه امريكا قرار است سفري به خاورميانه داشته باشد كه اين سفر از روز دوشنبه پيش‌رو با حضور در كويت آغاز خواهد شد، انتخاب كويت به‌عنوان مبدا اين سفر احتمالا حامل پيامي براي كشورهاي محاصره‌كننده هم هست كه نشان مي‌دهد وزارت خارجه امريكا همچنان بر گزينه مذاكره براي حل اين بحران حساب باز مي‌كند و نمي‌خواهد با هرگونه اقدام تحريك‌آميز آتش بحران كشورهاي عربي عضو شوراي همكاري خليج فارس داغ‌تر شود.