موسسات كوثر، ثامن و مهر اقتصاد ادغام مي‌شوند
دارايي سپرده‌گذاران در خطر نيست
موسسات كوثر، ثامن و مهراقتصاد در حال تجميع هستند اما اين موضوع براي سپرده‌گذاران و دارايي‌هاي آنها تزلزلي ايجاد نمي‌كند چراكه به عقيده ولي‌الله سيف، رييس كل بانك مركزي اينها مجموعه‌هاي متعادلي هستند و در مديريت خود دقت‌هاي لازم را داشتند. با وجود عزمي كه براي ادغام بانك‌ها و موسسات اعتباري جزم شده است؛ اما كارشناسان مي‌گويند بانك مركزي اختيارات كافي براي ادغام بانك‌ها و موسسات ندارد.
ادغام چند موسسه مشكل‌دار يعني ايجاد يك مشكل بزرگ‌تر. اما در صورتي كه يك موسسه مشكل‌دار در يك نهاد فعال ادغام شد، آن نهاد فعال بزرگ مي‌تواند موسسه مشكل‌دار را در خود هضم كند و به فعاليت خود ادامه بدهد. اما در گذشته تعاوني‌هاي اعتبار مشكل‌دار تبديل به موسسات اعتباري شدند و اين مشكلات را با خود حمل كردند و در حال حاضر به حدي بزرگ شده‌اند كه دست زدن به آنها و حركت براي اصلاح آنها به وسيله استراتژي ادغام خيلي سخت به نظر مي‌رسد. بر اين اساس يكي از بزرگ‌ترين مشكلات ما در اين زمينه خلأ قانوني است. اين خلأ قانوني دست بانك مركزي را براي اجراي درست استراتژي ادغام بسته است.
با اين حال رييس كل بانك مركزي معتقد است اين ادغام‌ها هيچ مشكلي را در بازار پولي كشور ايجاد نخواهد كرد. سيف كه در برنامه تيتر يك صحبت مي‌كرد درباره موسسه ثامن هم گفت: ثامن‌الحجج با ثامن‌الائمه متفاوت است. موسسه ثامن‌الحجج تعطيل و تعيين تكليف شد و سپرده‌گذاران آن هم براساس زمان‌بندي در حال دريافت سپرده‌هاي خود هستند و پرونده در دادگاه تشكيل شده است. سيف گفت: اما موسسه ثامن‌الائمه نام خود را پس از تصويب بانك مركزي مبني بر اينكه نبايد از اسامي متبركه استفاده شود به «ثامن» تغيير داد. رييس كل بانك مركزي ادامه داد: موسسه ثامن مشكل خاصي ندارد و داريم تصميم مي‌گيريم كه موسسه ثامن با موسسه كوثر تجميع شوند و با هم فعاليت كنند.
وي در پاسخ به اين پرسش كه برخي اخبار منتشر شد كه تعدادي از بانك‌هاي بزرگ در دامن زدن به شايعه بروز بحران بانكي نقش داشتند تا بتوانند سپرده‌هاي مردم را به سمت خودشان هدايت كنند آيا اين موضوع را تاييد مي‌كنيد؟ گفت: خير. اين استنباط‌ها غلط است و اكنون همكاري خوبي ميان بانك‌ها وجود دارد.
سيف ادامه داد: دشمنان ما تلاش داشتند شايعاتي را در كشور رايج كنند تا ذهنيت مردم را تحت تاثير موسسات غيرمجاز به نظام بانكي كشور تعميم دهند. رييس كل بانك مركزي افزود: نظام بانكي ما با اقداماتي مانند جلوگيري از توزيع سود موهوم و تقويت ذخاير بانكي، استحكام مناسب‌تري پيدا كردند و در اين مسير حركت مي‌كنند.
ثامن‌الحجج بدون هيچ تخصصي 500 شعبه داير كرد
رييس كل بانك مركزي گفت: موسسه ثامن‌الحجج بدون هيچ تخصصي 500 شعبه در سراسر كشور تاسيس كرد و حدود 12 هزار و 800 ميليارد تومان پول جمع كرده بود و پول‌ها را بر باد داد اما بخش‌هايي از آن را توانستيم بازيافت كنيم. وي افزود: فسادهاي مختلف و تطميع افراد، استخدام فرزندان مسوولان از‌جمله اقدامات آنها بود. سيف گفت: موسسه فرشتگان هم اين‌گونه بود كه اكنون مسوول آن در زندان است. رييس كل بانك مركزي افزود: تلاش بانك مركزي اين است تا خسارت مردم آسيب ديده از اين موضوع را به حداقل برساند. وي گفت: به محض اينكه دارايي‌هاي اين موسسات شناسايي شود در مرحله اول اصل پول سپرده‌ها و در مرحله دوم سود متعارف آن پرداخت خواهد شد و بر اساس قرارداد اين موسسات عمل مي‌شود.
خط اعتباري بانك مركزي به كاسپين
در حال پرداخت است
سيف ادامه داد: از آنجا كه اين موسسات ورشكستگي با تقصير هستند طلب سپرده‌گذاران از همه دارايي‌هاي آنها پرداخت مي‌شود و حتي سهام آنها متعلق به سپرده‌گذاران است. رييس كل بانك مركزي گفت: از طريق بانك مركزي خط اعتباري به كاسپين داده شد و در حال پرداخت است. وي افزود: متاسفانه دو گروه از سپرده‌گذاران درشت اين موسسه مشكلاتي را ايجاد كردند. يك گروه همان مديران متخلفي هستند كه اكنون در زندان هستند، عده‌اي هم سپرده‌گذاران درشتي هستند كه نمي‌خواهند اجازه دهند تا تكليف سپرده‌گذاران كوچك مشخص شود و تلاش مي‌كنند با روش‌هاي مختلف مانع از دريافت اين سپرده شوند. سيف ادامه داد: تلاش مي‌كنيم با شناسايي هر چه دقيق‌تر دارايي‌ها به تعيين تكليف سپرده‌هاي آنها سرعت بخشيم و از آنها انتظار داريم همراهي كنند و اگر اطلاعاتي درباره دارايي‌ها دارند، اعلام كنند. رييس كل بانك مركزي با اشاره به اينكه موسسه غيرمجاز نداريم، گفت: همه اين موسسات تعيين تكليف شدند و اين يكي از دستاوردهاي دولت يازدهم است. وي از استانداران، نيروي انتظامي و وزارت كشور خواست تا اجازه آغاز نطفه جديد موسسات غيرمجاز را ندهند. سيف با بيان اينكه نرخ بالاتر سود ريسك بالاتر را در پي دارد، از مردم هم خواست گول چند درصد سود بالاتر برخي موسسات را نخورند. رييس كل بانك مركزي گفت: دنيا به اين نتيجه رسيده است كه صندوق ضمانت سپرده براي مواقع بحراني بايد وجود داشته باشد تا در صورت ورشكستگي تا سطحي از مطالبات پرداخت شود. وي با بيان اينكه مردم بايد در سپردهگذاري خود حتي در موسسات مجاز دقت كنند، افزود: صندوق ضمانت سپرده‌ها تا 100 ميليون تومان را ضمانت و بيمه كرده است. سيف گفت: اگر كسي بيش از اين پس‌انداز مي‌كند بايد دقت كند سپرده‌هاي خود را در بانك‌هاي مختلف بگذارد. رييس كل بانك مركزي با اشاره به اينكه بانك مركزي بر بانك‌ها و موسسات مجاز نظارت مي‌كند، افزود: اسامي موسسات مجاز در سايت بانك مركزي وجود دارد.
مشكل بزرگ ما پياده‌سازي نرخ‌هاي مصوب در غيرمجازها بود
يكي از بزرگ‌ترين مشكلات ما در پياده‌سازي نرخ‌هاي مصوب شوراي پول و اعتبار، فعاليت‌هاي مخرب موسسات غيرمجاز بود. وي با بيان اينكه موسسه‌اي را داشتيم كه 84 درصد سود مي‌پرداخت اما كلاهبردار بود، گفت: در شهريار جايي درست شد كه 270 ميليارد تومان از مردم پول جمع كرد كه البته به موقع به سراغش رفتيم و آن را تعطيل كرديم. سيف افزود: يكي از بزرگ‌ترين مشكلات بانك مركزي در پياده‌سازي نرخ‌هاي مصوب شوراي پول و اعتبار، فعاليت‌هاي مخرب موسسات غيرمجاز بود. وي ادامه داد: اكنون در نظر داريم بسته سياستي پولي مناسب را به تدريج پياده‌سازي كنيم تا منجر به آرامش بازار شود. رييس كل بانك مركزي درباره آنچه محقق نشد هم گفت: فكر مي‌كردم پس از برجام ارتباطات بانكي بين‌المللي ما در شرايط مطلوبي قرار مي‌گيرد و مي‌توانيم روابط بانكي را درحد نياز ايجاد كنيم و به تبع آن اقداماتي مانند يكسان‌سازي نرخ ارز مي‌تواند عملياتي شود اما متاسفانه به علت نبود روابط بين‌المللي كافي هنوز انجام نشده است. سيف افزود: البته نسبت به پيش از برجام روابط بانكي زيادي ايجاد شده اما انتظاراتي را كه داشتيم هنوز برآورده نشده است. وي تعيين‌تكليف موسسات اعتباري غيرمجاز را از ديگر دستاوردهاي دولت يازدهم برشمرد و اضافه كرد: وضعيت بازار پولي كشور آشفته بود و بازار غيرمتشكل پولي شامل موسسات اعتباري بزرگ و گسترده در سراسر كشور داشتيم كه با سرمايه‌هاي مردم ريسك‌هاي بسيار زيادي را ايجاد مي‌كردند اما اكنون تعيين تكليف شدند. سيف با بيان اينكه سعي مي‌كنيم سياست پولي اثربخشي را داشته باشيم، گفت: اكنون موسسه غيرمجازي كه بتواند ادامه فعاليت دهد، نداريم و ادامه فعاليت آنان فسادهاي زيادي را در زمينه‌هاي مختلف ايجاد مي‌كرد كه ريشه‌هاي آن از بين رفت.
رشد نقدينگي بيشتر از حد معمول بوده
سيف در پاسخ به اين پرسش كه آيا دولت با تعميق ركود، تورم را كنترل كرده است؟ گفت: آنچه كه مي‌تواند موجب كاهش تورم و ركود شود اين است كه جلوي افزايش نقدينگي را گرفته باشيم در حالي كه يكي از انتقاداتي كه به دولت و بانك مركزي وارد مي‌كنند اين است كه رشد نقدينگي بيشتر از حد معمول بوده است. رييس كل بانك مركزي در پاسخ به اين پرسش كه علت افزايش شديد نقدينگي چيست؟ گفت: بخشي از اين موضوع به تنگناي تسهيلاتي نظام بانكي و كمبود بودجه و همچنين حجم مطالبات نظام بانكي از دولت بر مي‌گردد. سيف افزود: با تدابيري كه در نظر گرفتيم اميدواريم رشد نقدينگي روند نزولي يابد و نظام بانكي بيشتر در خدمت توليد و فعاليت‌هاي بخش خصوصي قرار گيرد. رييس كل بانك مركزي افزود: وجود ركود را در اقتصاد قبول ندارم زيرا پارسال رشد اقتصادي خيلي خوبي داشتيم. سيف اضافه كرد: رشد اقتصاد ما در سال 95، 5/12درصد بود و بدون نفت اين رقم به 3/3درصد مي‌رسد. وي ادامه داد: رشد اقتصادي در بخش كشاورزي 2/4 درصد، در بخش نفت 6/61 دهم درصد، در بخش صنعت و معدن 2/2درصد، در بخش خدمات 6/3 درصد بود و توليد ناخالص داخلي ما با نفت 5/12 درصد و بدون نفت 3/3 درصد رشد داشت و اين شرايط مطلوبي است. وي ادامه داد: هدفگذاري ما تحقق رشد 8 درصد است و اميدواريم در سال‌هاي آينده رشد اقتصادي ما ثبات داشته باشد. سيف با اشاره به اينكه فرآورده‌هاي پتروشيمي هم جزو غيرنفتي‌ها محسوب مي‌شود، اضافه كرد: رشد اقتصادي بدون نفت در 4 فصل سال 1395 از منفي 8/1 درصد در فصل نخست، به 6/5 دهم درصد در فصل آخر رسيد. رييس كل بانك مركزي گفت: پيش‌بيني ما اين است كه نظام بانكي امسال 671 هزار ميليارد تومان تسهيلات پرداخت كند در حالي كه اين رقم پارسال 458 هزار ميليارد تومان بود.
بخش عمده‌اي از دارايي‌هاي نظام بانكي دچار انجماد است
سيف با اشاره به اينكه نظام بانكي با مشكلاتي مواجه است، گفت: بخش عمده‌اي از دارايي‌هاي نظام بانكي دچار انجماد است و بايد تلاش كنيم نظام بانكي‌مان را اصلاح كنيم. وي افزود: وزارت صنعت، معدن و تجارت روش خوبي را براي كنترل اينكه تسهيلات در جهت درست خود مصرف شود، اتخاذ كرده و براساس آمار بيش از 90 درصد تسهيلات در جهت اهداف مورد نظر صرف شود.
پرداخت سود ۸۴درصدي در يك موسسه غيرمجاز
در چند ماه گذشته فعاليت موسسات غيرمجاز و ساماندهي بازار غيرمتشكل پولي به‌طور حتم يكي از مهم‌ترين مسائل حاكم بر شبكه بانكي و البته محلي براي چالش بين مجلس و بانك مركزي بود و در نهايت در اين رابطه جلسات بسياري برگزار و توافقاتي نيز شكل گرفت. در حالي در روزهاي اخير بانك مركزي مسووليت سه موسسه افضل توس، البرز ايرانيان و آرمان را به بانك آينده، تجارت و موسسه ملل واگذار كرده و آن را پاياني بر فعاليت موسسات غيرمجاز اعلام كرد كه وضعيت دو موسسه ثامن و مهراقتصاد نيز به زودي مشخص شده و در موسسه كوثر تجميع خواهند شد. براساس گفته‌هاي سيف ديگر شاهد فعاليت هيچ موسسه غيرمجاز نخواهيم بود و با همكاري نيروي انتظامي و قوه قضاييه نبايد اجازه داد كه هيچ غيرمجازي شكل گرفته و فضايي براي فعاليت داشته باشند. اما رييس كل بانك مركزي نسبت به سپردهگذاري در بانك‌ها و موسسات اعتباري و نحوه انتخاب آنها نيز توصيه‌هايي داشت. وي با اينكه تاكيد دارد غيرمجازها ديگر فعاليت نخواهند كرد و آنها از عوامل اصلي تخريب در بازار پول و بهم‌ريختگي سودهاي بانكي هستند، اما عنوان مي‌كند كه حتي براي سپردهگذاري در مجازها هم بايد دقت كرد و نبايد اين تصور وجود داشته باشد چون آنها داراي مجوز از بانك مركزي هستند پس مي‌توان در هر كدام كه سود بالاتري مي‌پردازند سپردهگذاري كرد، چرا كه به هرحال پرداخت سودهاي غيرمتعارف مي‌تواند ناشي از ريسك بالايي باشد. وي با بيان اينكه صندوق ضمانت سپرده‌ها، سپرده‌هاي تا سقف ۱۰۰ ميليون تومان را پوشش بيمه‌اي مي‌دهند، گفت: بنابراين مناسب است كه تمام سپرده‌ها در يك بانك قرار نگرفته و به‌گونه‌اي باشد كه بانك‌هايي را انتخاب كنيم كه ريسك پايين‌تري داشته و در چارچوب مصوبات شوراي پول و اعتبار و سودهاي متعارف حركت مي‌كنند. سيف در اين باره به عملكرد برخي موسسات غيرمجاز اشاره داشت و گفت كه اين موسسات متاسفانه در زمان فعاليت خود به گونه‌اي فعاليت مي‌كردند كه موجب بهم‌ريختگي نظم در شبكه بانكي مي‌شدند. حتي موسسه غيرمجازي داشتيم كه تا ۸۴ درصد سود دريافت مي‌كرد. واقعا نمي‌دانم مديران اين موسسات كه افراد بي‌سواد و ناكارآمدي بودند و از تخصص كافي برخوردار نبودند، چگونه مي‌توانستند چنين سودي پرداخت كرده و از پس هزينه‌هاي آن برآيند.