به بهانه برگزاري دومين جشنواره ملي «سلامت»
جشنواره‌اي نوپا با موضوعي تازه
گروه فرهنگ و هنر| جشنواره ملي فيلم سلامت از آن دسته جشنواره‌هاي موضوعي تازه‌كار است كه امسال دومين دوره خود را پشت سر مي‌گذارد. نفس برگزاري اين گردهمايي مانند ده‌ها جشنواره سينمايي كه هر سال به بهانه ساخت و توليد فيلم‌هاي ايراني برپا مي‌شود، اتفاق خوشايندي است اما انتقادي كه به تعدد و تكرر فيلم‌هاي به نمايش درآمده در اين جشنواره‌هاي موضوعي وارد است، شامل حال جشنواره فيلم سلامت هم مي‌شود. با اين همه تاثيرگذاري جشنواره‌اي با محوريت سلامت جسمي و روحي با هيچ گردهمايي سينمايي‌اي قابل مقايسه نيست؛ آن هم در جامعه‌اي كه اهميت به بهداشت فردي و اجتماعي در آن نهادينه نشده است.
شايد به همين بهانه وزارت بهداشت در دولت حسن روحاني، دست به كار شد و توجه سينماگران را به موضوع سلامت جلب كرد. اين بي‌توجهي تا امروز بلاي جان بسياري از هنرمندان هم شده است و به همين خاطر آنها از برگزاري چنين جشنواره‌اي تحت عنوان «سلامت» استقبال كردند. اين جشنواره در دومين سال برگزاري خود، شامل چهار بخش مستند، دانشجويي، برنامه تلويزيوني و سينمايي است و چراغ افتتاحيه آن را فيلم سينمايي «ملي و راه‌هاي نرفته‌اش» به كارگرداني تهمينه ميلاني، روشن مي‌كند؛ فيلمي كه اگر چه از حضور در جشنواره فيلم فجر بازماند اما در بخش بين‌الملل اين جشنواره توانست در كنار ديگر آثار بين‌المللي به نمايش درآيد. با توجه به تعريف موضوعي فراخوان جشنواره سلامت، تازه‌ترين تجربه ميلاني به اهميت پرداختن به مهارت‌هاي زندگي مي‌پردازد. ديگر فيلم‌هاي بخش سينمايي اين دوره از جشنواره هم هر كدام به نوعي مسائلي چون حفظ و ارتقاي سلامت جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي (نظير پيشگيري و درمان انواع بيماري‌هاي واگير و غيرواگير و بيماري‌هاي خاص، ترويج تغذيه سالم، تحرك فيزيكي، دوري از دخانيات، دوري از مواد مخدر و محرك، دوري از الكل، زندگي عاري از خشونت و آسيب‌ها به ويژه حوادث ترافيكي، سلامت روان و خودمراقبتي، ترويج فرهنگ صحيح مصرف دارو، نقش مردم و ارايه‌دهندگان خدمات بهداشتي در تامين، حفظ و ارتقاي سلامت، طرح تحول سلامت، سلامت و ايمني غذا، سلامت و ايمني محيط زيست، پيوند اعضا، اهداي خون و ايدز را يادآور مي‌شوند. از ديگر فيلم‌هاي بخش سينمايي اين دوره از جشنواره فيلم سلامت مي‌توان به «شماره 17 سهيلا» به كارگرداني محمود غفاري، «باران مي‌باريد...» ساخته علي صفي‌خاني، «پايان روياها» به كارگرداني محمدعلي طالبي، «ماجان» ساخته رحمان سيفي‌آزاد، «خانه (اِو)» به كارگرداني اصغر يوسفي‌نژاد، «يك شهروند كاملا معمولي» ساخته مجيد برزگر و «سوفي و ديوانه» به كارگرداني و تهيه‌كنندگي مهدي كرم‌پور اشاره كرد؛ فيلم‌هايي كه اگرچه در بخش‌هاي مختلف جشنواره فيلم فجر به نمايش درآمده‌اند اما هنوز روي پرده سينماها نرفته‌اند.
امسال نيز مانند سال گذشته فيلم‌هاي بخش‌هاي مختلف جشنواره سلامت، توسط داوري متخصص مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. هيات داوران مجموعه‌اي از پزشكان، كارشناسان حوزه سلامت و سينماگران در بخش‌هاي مختلف‌اند كه در بخش مستند و دانشجويي دكتر اميد روحاني، جعفر صانعي مقدم، دكتر علي مطلق، دكتر محمد اسلامي، سليم غفوري و دكتر محمد كياسالار 44 فيلم مستند و 38 اثر دانشجويي را داوري مي‌كنند.
دكتر رضا پورحسين، دكتر زارع‌نژاد، دكتر شهرام كجوري، عزيزالله حاجي‌مشهدي، سياوش صفاريان‌پور، علي اسدي و دكتر محمد اميرخاني داوران بخش برنامه‌هاي تلويزيوني هستند كه 26 اثر را مورد قضاوت قرار خواهند داد. در بخش سينمايي نيز دكتر شهرام رفيعي‌فر، رضا درميشيان، عليرضا رضاداد، نرگس آبيار، دكتر محمدهادي كريمي، محمدرضا فروتن و فرشته طائرپور فيلم‌هاي اين بخش را ارزيابي مي‌كنند. در اين جشنواره قرار است چهار كارگردان سينماي ايران كارگاهاي آموزشي تحت عنوان تجربه‌هاي شخصي برگزار كنند. در بخش كارگاه‌هاي تخصصي امسال جشنواره فيلم سلامت ميزبان چهار كارگردان است. فريدون جيراني امروز «از ايده تا اجرا» را برگزار مي‌كند و رخشان بني‌اعتماد پنجشنبه دوم شهريورماه، مدرس كارگاه «چگونگي ساخت مستند اي آدم‌ها» است. او اين روزها بيشتر تمركز و فعاليت خود را در حوزه تامين سلامت روحي و جسمي به واسطه ساخت فيلم‌هاي مستند گذاشته و مستند‌هاي مجموعه كارستان از مجموعه فعاليت‌هاي او اين روزها در گروه هنروتجربه روي پرده سينماهاست. علاوه بر اين دو كارگاه، جمعه سوم شهريورماه محمدحسين مهدويان كارگاه «نقش كارگردان در خلق يك اثر» را برگزار مي‌كند و چهارم شهريور نيز مجيد بزرگر در كارگاه «چرا فيلم مي‌سازيم» ميزبان علاقه‌مندان به سينماست. آخرين كارگاه جشنواره سلامت نيز شنبه چهار شهريور با عنوان «چرا فيلم مي‌سازيم » و با حضور مجيد برزگر برگزار خواهد شد. اكران مستندهايي از محسن استادعلي، محمد كارت، فريد ميرخاني، سولماز صدقي و صبا ندايي نيز از بخش‌هاي قابل توجه دومين دوره جشنواره فيلم سلامت است. مستند «آوانتاژ» به نويسندگي و كارگرداني محمد كارت با دستمايه قرار دادن زندگي كارتن‌‌خواب‌ها و روايت مسير سلامتي و بهبود چند كارتن‌خواب در بخش مستند‌هاي دومين جشنواره فيلم سلامت حضور دارد. اين مستند به تازگي در ششمين جشنواره بين‌المللي فيلم شهر برنده جايزه بهترين فيلم مستند شد. ديگر مستند اين بخش با عنوان «لسان‌الحكما» به كارگرداني و نويسندگي فريد ميرخاني نگاهي اجتماعي و سياسي به تاريخچه صد سال چشم پزشكي در ايران از منظر سه نسل از خانواده پروفسور شمس دارد. همچنين مستند «فرشته‌اي در خانه من» به نويسندگي، كارگرداني و تهيه‌كنندگي سولماز صدقي با نگاهي به بيماري اوتيسم و با حضور لادن طباطبايي به نمايش درمي‌آيد. «كام تلخ» به كارگرداني محسن استادعلي و تهيه‌كنندگي موسسه آواي هنر سلامت نيز به موضوع بيماري ديابت مي‌پردازد. علاوه بر اينها صبا ندايي مواجه شدن پدرش مرتضي ندايي با بيماري سرطان را در مستند سينمايي «پنجاه سالگي» به تصوير كشيده است.
نخستين دوره جشنواره فيلم سلامت سال گذشته به دبيري ابراهيم داروغه‌زاده از تاريخ اول تا پنجم شهريور ماه سال 1395 در تهران برگزار شد. پوستر نخستين دوره اين جشنواره با استفاده از تصاوير كودكي تا بزرگسالي بازيگران سينما طراحي و پرديس سينمايي چارسو به عنوان محل برگزاري جشنواره انتخاب شد. در بخش فيلم‌هاي بلند سينمايي اين جشنواره سيد‌رضا ميركريمي، فرشته طائرپور، فريدون جيراني، زنده‌ياد علي معلم و دكتر شهرام رفيعي‌فر داوري آثار را برعهده داشتند. در بخش فيلم‌ها و سريال‌هاي تلويزيوني نيز محمدرضا فروتن، داوود ميرباقري، حسن بشكوفه، كمال تبريزي و دكتر محمد اسلامي آثار اين بخش را قضاوت كردند. همچنين اميد روحاني، ارد عطار‌پور، محمدحسين مهدويان، مجيد برزگر و دكتر محمد كياسالار هيات داوران بخش آثار مستند و كوتاه را تشكيل دادند. در نخستين دوره اين جشنواره بسياري از فيلم‌هاي سينماي ايران با محوريت سلامت مورد بررسي قرار گرفتند و از آنجايي كه سينماي ايران كارنامه قابل قبولي در حوزه سلامت روحي و جسمي دارد، سبد اين بخش پربار بود. فيلم‌هايي چون «لانتوري» به كارگرداني رضا درميشيان با موضوع اسيدپاشي، «حوض نقاشي» به كارگرداني مازيار ميري و تهيه‌كنندگي منوچهر محمدي، «وارونگي» به كارگرداني بهنام بهزادي، «آتش‌بس» به كارگرداني تهمينه ميلاني و تهيه‌كنندگي محمد نيك‌بين، «برادرم خسرو» به كارگرداني احسان بيگلري و تهيه‌كنندگي سعيد ملكان، «هيس دخترها فرياد نمي‌زنند» به كارگرداني پوران درخشنده مورد توجه هيات داوران قرار گرفتند و تنديس و جوايز بخش سينمايي را به خانه بردند. علاوه بر اينها هيات داوران به جهت تلاش جمعي در ارايه تصويري دقيق از مساله اعتياد و مقابله با آن از مهتاب كرامتي، آنا نعمتي، سحر دولتشاهي، مينا ساداتي، ژاله صامتي، فرهاد اصلاني، محسن كيايي، بابك بهشاد و بهران رادان بازيگران فيلم«عصر يخبندان» به صورت ويژه تقدير كردند. در بخش سريال‌هاي تلويزيوني نيز «روزگار قريب» كيانوش عياري، «آب پريا» مرضيه برومند و «پريا» اسماعيل عفيفه با موضوع ويروس اچ‌آي‌وي، مورد تقدير قرار گرفت. يكي از نكات قابل توجه نخستين دوره جشنواره فيلم سلامت، برگزاري كارگاه‌هاي تخصصي با محوريت سينماي ايران بود. كارگاه‌هايي چون «چند برش از سينماي مستند ايران» با حضور ارد عطاپور، «روش‌هاي ساده كارگرداني» با حضور شهرام مكري و «مباني اوليه فيلم‌نامه داستاني» با حضور فرهاد توحيدي توجه هنرجويان و علاقه‌مندان سينما را به خود جلب كرد.
هر چند به نظر مي‌رسد دومين دوره جشنواره فيلم سلامت هم با توجه به فيلم‌هاي حاضر و كارگاه‌هايي آن با همان استقبالي روبه‌رو شود كه سال گذشته تجربه كرد، اما بد نيست حالا كه قرار است چنين جشنواره‌اي در سال‌هاي بعدي هم ادامه پيدا كند برگزاركنندگان آن به توليد فيلم‌هايي خاص همين جشنواره هم توجه داشته باشند؛ فيلم‌هايي كه قرار است نخستين اكرا‌ن‌شان را در همين جشنواره تجربه كنند.