خانه سينما از
سیروس ابراهیم‌زاده
حسین علیزاده
کیانوش عیاری
و محمد حسن خوشنویس تقدیر كرد
انتقاد
روي سن تقدير
عیاری: تناقض‌های عجیب و غریبی در ایران وجود دارد
حسین علیزاده: از مسوولان انتظار نداشته باشید
سیروس ابراهیم‌زاده: تاریخ معاصر ایران وامدار سینما است
علیرضا داوودنژاد :سینما وسیله کاسبی است
الهام نداف
«نمي‌خواستم درباره توقيف فيلم‌ها و دشواري آثاري كه ساخته مي‌شود صحبت كنم اما تناقض‌هاي زيادي در اين باره وجود دارد، مثل هزاران تناقض ديگري كه در ايران وجود دارد.» كيانوش عياري مرد رنج‌ها و سختي‌ها، در مراسم نكوداشت خود در جشن سينماي ايران، تنها به گفتن همين چند جمله بسنده كرد؛ حرف‌هايي كه از دل‌شكستگي او در 30سال حضورش در سينما حكايت داشت. اين اما تنها بخش مراسم بزرگداشت‌هاي جشن خانه سينما نبود. علاوه بر عياري، سيروس ابراهيم‌زاده، حسين عليزاده و محمدحسن خوشنويس روي سن حاضر شدند و مورد تشويق و تقدير سينماگران قرار گرفتند و هر كدام به نوعي وضعيت حال حاضر فرهنگ و هنر را نقد كردند. در اين مراسم كه با استقبال بي‌نظير سينماگران همراه بود، عليرضا داوودنژاد با حضور روي سن، جايگاه عياري را در سينماي ايران توصيف كرد؛ كارگرداني كه اين روزها دلش به چيزي خوش نيست: «براي من كه در تمام اين سال‌ها عياري را دنبال كرده‌ام مرور رنج‌هاي او بسيار غم‌انگيز است و به همين خاطر فكر كردم امشب به او بگويم: سرگذشت تو، سرگذشت و سرنوشت سينما است.» عياري به واسطه توقيف دو فيلم «خانه پدري» و «كاناپه» از آسيب‌ديدگان مميزي و سانسور در سينماي ايران است. او اين روزها بيشتر از هميشه سال‌هاي دشواري را كه گذرانده، مرور مي‌كند. اين كارگردان سينما پيش از اين به «اعتماد» گفته بود: «از نخستين فيلمم يعني «تنوره ديو» تا روزهايي كه فيلم «كاناپه» را تحويل جشنواره دادم، بدون استثنا با برخي مشكلات دست به گريبان بودم. يعني موردي نبود كه نفس راحتي كشيده باشم.» حالا داوودنژاد ردپايي از بغض فروخورده عياري را در گفت‌وگوهاي اخير اين كارگردان پيدا كرده است. او با اشاره به سبك فيلمسازي عياري و تمايل اين كارگردان به واقع‌گرايي تاكيد كرد فيلمسازي كه دنبال واقعيت باشد، با بحران مواجه مي‌شود. او خطاب به كارگردان «خانه پدري» گفت: «آنهايي كه براي راه‌اندازي تشكيلات سينما مسووليت داشتند، بر اين باور بودند كه سينما را حفظ كنند و سراغ استعدادهاي درخشان رفتند و اين طور بود كه تو با همان نگاه حقيقت‌جو به سينما آمدي اما ديري نپاييد كه تركه‌ها آمدند و كانون‌هاي قدرت شكل گرفتند و گفتند انعكاس صادقانه يعني چه؟ سينما وسيله كاسبي است و هرچه امثال تو پافشاري كنند فشار روي‌شان بيشتر مي‌شود. در اين شرايط تو به جايي مي‌رسي كه با دو فيلم توقيفي و سينه تير خورده، تقدير مي‌شوي! با اين وجود بايد خوشحال باشي چراكه وفاداري تو به حقيقت و سينما مي‌تواند مثل يك الگو دليل راه شود و فانوس دريايي شوي. به نظر من تو سوي چشم سينماي ايران هستي.» علاوه بر داوودنژاد، حسن فتحي از عياري به خاطر آموختن سينماي بي‌تكلف به هم‌نسلانش قدرداني و فرشته طائرپور نيز به خاطر تكريم اين كارگردان در زمان حياتش، ابراز خوشحالي كرد: «شما از «آن سوي آتش»ها آمديد و متاسفيم كه نمي‌توانيم بگوييم گلستان شده اما دلستان است و اگر خسته شده‌ايد اجازه دهيد ما و جوان‌ها از شما نيرو بگيريم.»
در ادامه سيروس الوند، ايرج پارسي‌نژاد و تورج منصوري به پاس 45 سال حضور سيروس ابراهيم‌زاده در سينما، روي صحنه آمدند. بازيگري صاحب سبك كه در سال‌هاي اخير گزيده‌كارتر شده است. او به محض قرار گرفتن پشت ميكروفن نتوانست شادي و هيجان خود را از تشويق و تقدير حاضران پنهان كند: «اين شادي‌ها ارزشمند است، چون نسل جواني كه به حوزه هنر مي‌آيند و در حال حاضر حضور دارند، مطمئن مي‌شوند اين راه سخت، بي‌اجر نمي‌ماند. همچنين اين تجليل‌ها فرصتي مي‌دهد تا آدم به گذشته و افت و خيزهاي زندگي‌اش نگاه كند و درس‌هاي واپسين زندگي را فرا بگيرد.» ابراهيم‌زاده گريزي هم به درخشش سينماي ايران در عرصه‌هاي بين‌المللي زد؛ جايي كه نام ايران را بر سر زبان‌ها انداخته است: «در حال حاضر كمتر جشنواره‌اي وجود دارد كه يك ايراني در آن نباشد و تاريخ معاصر از اين جهت وامدار سينما است.» در بخش ديگري از اين مراسم، حسين عليزاده براي دريافت تنديس خانه سينما، مورد تشويق حاضران قرار گرفت. او صحبت‌هاي خود را اينطور آغاز كرد: «خوب است وقتي دوستان اين همه لطف دارند از آنها تشكر كنم. انجام فعاليت موسيقايي در ايران سخت است اما من سختي نكشيدم زيرا من عاشقي بودم كه دنبال گمشده خود بودم و هيچكس از هيچ مقامي نمي‌توانست جلوي من را بگيرد. البته من در هيچ شرايطي اميد خود را از دست ندادم و در پيچ و خم‌هاي زياد سينما و موسيقي ايران ياد گرفتم از مسائل مختلف مانند عشق، كمك به همنوع و انسانيت غافل نباشم.»اين موسيقيدان خطاب به همه هنرمنداني كه از مسوولان انتظار همراهي دارند، گفت: «به هيچ‌وجه از مسوولان انتظار نداشته باشيد، چون كساني كه مسوول هنرهايي چون موسيقي شده‌اند، كساني بودند كه از كودكي از آن منع مي‌شدند و چطور ممكن است اين افراد براي موسيقي كاري كنند. به همين دليل به نظرم اين وزارت ارشاد نيست كه بايد ارشاد كند بلكه هنرمند است.» اين بخش از صحبت‌هاي عليزاده اما نقطه عطف مراسم نكوداشت جشن سينماي ايران بود؛ حرف‌هايي كه از دل يكي از شايسته‌ترين نمايندگان موسيقي ايراني برآمده بود و توامان اميد و آزادگي را در دل هنرمندان زنده مي‌كرد. او در واقع صحبت‌هاي سيروس ابراهيم‌زاده و محمدحسن خوشنويس را تكميل كرد؛ آن زمان كه پشت تريبون حاضر شدند و هنر را پرچم‌دار بازشناسي فرهنگ غني ملت‌ها دانستند و گفتند هنرمند به هيچ دولتي نبايد اميدوار باشد: «كدام مدير دولتي در اين جايگاه قرار گرفته كه از يك فرد فرهنگي تجليل كند؟ تعداد اين مديران بسيار اندك بوده است.»