شب غايبانِ حاضر

اگر پرواز ابدي «حميد و هما» تا امروز براي دوستان و دوستداران اين زوج حرفه‌اي و دوست‌داشتني تئاتر غيرقابل باور بود، حالا ديگر بايد جاي خالي اين دو يار هنرمند و فقدان عميق ناشي از آن را باور كنيم. پنجمين جشن سالانه آكادمي سمندريان شب گذشته در حالي با حضور چهره‌هاي نام آشناي تئاتر و سينما برگزار شد كه الهام پاوه‌نژاد از شاگردان قديمي سمندريان كه اجراي برنامه‌ را بر عهده داشت هر چه تلاش كرد موفق نشد از حجم اندوه و اتمسفر سنگين و غمگين حاكم بر سالن محل برگزاري بكاهد. پخش تصاوير چهار دوره گذشته مراسم و ديدار دوباره هماي با وقاري كه به استقبال مهمان‌ها مي‌رفت، كيفيت مراسم را به دقت زيرنظر داشت و پيش از اهداي هر نشان با همان سادگي و رك و راستي هميشگي‌اش چند كلامي صحبت مي‌كرد نيز از بار سنگين اين افسوس نمي‌كاست. پخش كليپ كوتاه «استاد و شاگرد» ساخته محمدعلي سجادي نيز يادآور روزهاي خوش جوش و خروش استاد هنگام آموزش و كارگرداني؛ و البته يادآور يك غايب بزرگ ديگر بود. در سكانسي كه پيام صوتي سوسن تسليمي از آن سوي آب‌ها براي تقدير از استاد پخش شد. مراسم با اجراي بخشي از نمايشنامه «دايره گچي قفقازي» توسط هنرجويان آموزشگاه سمندريان به همت محمودرضا رحيمي ادامه پيدا كرد و وقتي به معرفي سه هنرمند برگزيده دوره پنجم و اهداي نشان سمندريان رسيد، غبار غصه‌ها تا حدي فروكش كرد. به ويژه وقتي ابراهيم حقيقي در جايگاه حاضر شد و نام «بهرام بيضايي» را به عنوان نخستين چهره برگزيده امسال داوران و هيات‌مديره آكادمي سمندريان اعلام كرد. حميد امجد به نيابت از غايب ديگر مراسم پشت ميكروفن رفت و متن پيام رسيده از ينگه دنيا را براي حاضران خواند. «نمي‌دانم اگر حميد سمندريان بود شما را به خاطر لطف به من مي‌نواخت يا سرزنش مي‌كرد يا اگر هما بود از اين مهرباني خشنود مي‌شد يا نه. اين انتخاب گردن شما بوده و من بي‌گناهم. راستي اگر سمندريان اين روزها بود به چي مي‌انديشيد و به فكر كدام نمايش بر صحنه‌‌نيامده بود و آيا مي‌شد فيلم دومش را ساخته باشد؟ او با زندگي‌اش به ما گفت اگر جان در اين كار نمي‌گذاريد، وقت خود را بي‌خود تلف نكنيد. من از شما سپاسگزارم كه مرا تصادفا ياد كرديد. مديون دوستي و همكاري با حميد سمندريان و سپس هما روستا بوده‌ام و احترام قلبي‌ام نثار ياد هردوي‌شان. » محمد چرم‌شير دومين هنرمندي بود كه از سوي داوران مورد تقدير قرار گرفت و جايزه‌اش را از حسين عاطفي- هنرمندي كه سال‌ها از آخرين تجربه تئاتري‌اش گذشته و به نوعي غايب صحنه به حساب مي‌آيد- دريافت كرد. «من در طول دوران فعاليتم، جايزه‌هاي زيادي نگرفته‌ام. اين دومين جايزه‌اي است كه مي‌گيرم و قدردان آن هستم. جايزه اول را از بنياد اكبر رادي گرفتم و دومين جايزه را از استادم حميد سمندريان و بانوي بزرگوارش دريافت مي‌كنم كه بسيار برايم ارزشمند است.» نمايشنامه‌نويس محجوب و خوش اخلاق تئاتر ايران در برابر حضار به قدرداني از معلم‌هاي خود پرداخت و البته به طور ويژه از «خسرو حكيم رابط» كه در جمع نشسته بود سپاسگزاري كرد. مديركل هنرهاي نمايشي سومين فردي بود كه براي اهداي نشان به جايگاه دعوت شد. شفيعي در معرفي برگزيده سوم گفت: «تمام زندگي اين هنرمند با تئاتر عجين است. در جلسه‌هاي خصوصي و دو نفره ما هيچگاه مطالبه شخصي نداشته و همواره به منافع جمعي خانواده تئاتر مي‌انديشد. ويژگي ديگرش توجه به جوان‌ها و كشف استعدادهاي پنهان است. » و در همين لحظه بود كه «حميد پورآذري» سومين و آخرين برگزيده پنجمين جشن آكادمي سمندريان نام گرفت.