محمدحسن شهسواري در رونمايي از مجموعه رمان ژانر:
مخاطب، تنها پادشاه رمان ژانر‌است
ندا آل‌طيب
«رمان ژانر» عنواني است كه در اين سال‌ها كمتر به آن توجه شده است اما چندي است محمدحسن شهسواري، داستان‌نويس و مدرس داستان‌نويسي بر اين موضوع متمركز شده است و تلاش دارد رمان‌هايي با اين تعريف به نگارش درآورد. او دبيري مجموعه‌اي را بر عهده گرفته كه آثارش با عنوان «رمان ژانر» نوشته مي‌شوند و به تازگي چهار اثر در اين مجموعه منتشر شده است.
اين رمان‌ها از سوي گروه انتشاراتي ققنوس (نشر هيلا) منتشر شده‌اند و عصر روز يكشنبه ۲۶ شهريورماه در شهر كتاب دانشگاه رونمايي شدند. در مراسم رونمايي اين كتاب‌ها، كاوه ميرعباسي، نويسنده و مترجم، همراه با شهسواري سخناني را درباره جاي خالي رمان‌هاي ژانر و جايگاه اين گونه ادبي براي جذب مخاطب بيان كردند. ميرعباسي از نقش مهم رمان ژانر در جذب مخاطب سخن گفت: «به واسطه رمان ژانر بين ادبيات عامه پسند و نخبه‌گرا آشتي برقرار مي‌شود.» او البته به اين نكته نيز اشاره كرد كه ادبيات ايران تجربه زيادي در ژانرها ندارد و حتي ترجمه‌هاي موجود در اين زمينه هم يك جور با احتياط انجام مي‌شود. به باور ميرعباسي، نبود ژانر يكي از آسيب‌هاي ادبيات ايران است: «با وجود ژانر يك پديده ديگر وارد ادبيات مي‌شود و آن نويسنده صنعتگر است. يعني نويسنده‌اي كه تكنيك را بلد است. ادبيات ژانر قطعا تسلط تكنيكي را ايجاب مي‌كند يعني نويسنده ژانر حتي اگر نويسنده بزرگي نباشد اما تكنيك را بلد است.» او كه علاقه خود را به ژانر ادبيات پليسي نشان داده است، از وضعيت رمان‌هاي پليسي در ديگر كشورها صحبت كرد: «در كشورهاي غربي فقط يكي از شاخه‌هاي ادبيات پليسي وقتي به صورت مجموعه درمي‌آيد، چندين هزار عنوان از آن مجموعه وجود دارد.» محمد حسن شهسواري كه به تازگي رمان تازه‌اش با نام «مرداد ديوانه» در مجموعه نامبرده منتشر شده است، وضعيت رمان ژانر در ايران و ديگر كشورها را قياس كرد: «بيشتر رمان‌هايي كه در دنيا منتشر مي‌شود، از لحاظ كمي رمان ژانر است. اما در ايران به ژانرهاي تريلر، فانتزي، جنايي و علمي- تخيلي به صورت متمركز كمتر پرداخته مي‌شود.»
او هرچند با همين نگاه رمان مي‌نويسد اما از وضعيت مبهم اين گونه آثار در جذب مخاطب كه منجر به ادامه‌دار بودن يا نبودن انتشار اين گونه رمان‌ها مي‌شود، نيز صحبت كرد: «خود من زماني كه خواستم اين كار را شروع كنم، در تاريكي مطلق بودم و اصلا نمي‌دانستم اگر چنين كاري توليد شود مخاطب دارد يا نه. ادامه‌دار بودن اين مجموعه منوط به بازخورد مخاطبان است.» شهسواري از جايگاه مهم خواننده براي موفقيت هر اثر ادبي نيز سخن گفت: «رمان ژانرنويسي يك پادشاه دارد و آن هم مخاطب است و اگر مخاطب آن را پذيرفت رمان موفق مي‌شود.»
در ادامه اين برنامه، سه نويسنده ديگر اين مجموعه، لاله زارع، سامان نورايي و ضحي كاظمي هر كدام صحبت‌هايي در ارتباط با آثارشان كردند. هدف اصلي مجموعه «رمان ژانر» آن گونه كه شهسواري گفته است، نوشتن و انتشار رمان‌هايي متناسب با فرهنگ ايراني و احترام به احساس، شعور و سليقه فرهيخته نسل جديد مخاطبان است. در ايران نويسندگان از ديرباز، در ژانر رمانس (عاشقانه) مي‌نوشتند و بازار و مخاطبان خود را داشته‌اند. شهسواري در معرفي‌اش براي مجموعه رمان ژانر نوشته است: رمان‌نويسان فارسي چه به لحاظ كمي و چه به لحاظ كيفي، در ژانرهايي مانند جنايي، تريلر (مهيج)، وحشت، علمي تخيلي و فانتزي چندان فعال نبوده‌اند و چون آثار درخوري در اين ژانرها نوشته يا منتشر نشده، هنوز مشخص نيست كه در صورت انتشار چنين آثاري از اين دست، با اقبال مواجه مي‌شوند يا خير.