چرا اسراييل از استقلال كردستان عراق حمايت مي‌كند؟
ايان لي
هنگامي كه كردستان عراق به اطراف خود در شمال، جنوب، شرق و غرب نگاه مي‌كند دشمنان بالقوه‌اي را در اطراف خود مي‌بيند. ترك‌ها، عراقي‌ها، ايرانيان و سوري‌ها همگي رفراندوم استقلال هفته گذشته كردستان عراق را رد كردند.
با وجود تمامي اين اعتراض‌ها و مخالفت‌ها با اين رفراندوم، 90 درصد از حدود 3ميليون نفري كه به رفراندوم راي دادند استقلال را انتخاب كردند. در پاسخ به اين اقدام، برخي كشورها تحريم‌هاي اقتصادي را عليه كردستان اعمال كردند و اقليم كردستان را تهديد به مداخله نظامي كردند. حتي يكي از نزديك‌ترين متحدان كردها، يعني ايالات متحده نيز اعلام كرد كه نتايج رفراندوم مشروعيت ندارد و همچنان به حمايت از عراق متحد ادامه مي‌دهد. هركشوري دليل خود را براي مخالفت با رفراندوم دارد، اما يكي از رژيم‌هاي منطقه تمام وزن خود را در راستاي حمايت از استقلال كردها قرار داده است و آن اسراييل است.
رابطه‌اي براي چند دهه
بنيامين نتانياهو، نخست وزير رژيم اسراييل، پيش از همه‌پرسي اعلام كرد كه از تلاش‌هاي قانوني مردم كردستان براي دستيابي به يك كشور مستقل حمايت مي‌كند. در ماه گذشته و در كنفرانس ضد تروريسم، آيلد شاكد، وزير دادگستري رژيم اسراييل نيز پس از حمايت از جدايي كردستان گفت: حداقل يك كردستان آزاد بايد در دل عراق برقرار شود. اين احساس در ايالات متحده و در اسراييل وجود دارد كه اين اتفاق رخ دهد. وقت آن است كه ايالات متحده نيز از اين روند پشتيباني كند.
با اين وجود روابط كردهاي عراق با رژيم اسراييل به دهه‌هاي 1940و50 ميلادي بازمي‌گردد. بسياري از يهوديان كرد در آن دوره عراق را ترك كردند تا به اميد خانه‌اي جديد به منطقه‌اي ديگر نقل مكان كنند و با خانواده‌هاي خود به سرزمين‌هاي اشغالي كوچ كردند. اين موضوع نيز به حمايت اسراييل از مقاومت كردي در عراق كه در دهه 1960 ميلادي شكل گرفت منجر شد.
سيف فرانتزمن، معاون تحقيقاتي مركز تحقيقات امور بين‌الملل در هرزليا كه به شمال عراق سفر كرده است و در حوزه برقراري صلح با مصر و اردن تلاش فراواني انجام داده است، رابطه اسراييل با كردهاي عراق را متفاوت مي‌داند. وي مي‌افزايد، صلح اسراييل با مصر و اردن يك صلح گرم و خوب نيست. به طور ميانگين مصري‌ها در خيابان‌ها از اسراييل متنفر هستند. در اردن نيز اين احساس تنها اندكي كمتر است. اما با كردها در سطح خيابان اين گرما وجود دارد و اگر آنها استقلال داشته باشند، اين كشور مي‌تواند تبديل به يك كشور ديگري شود كه رابطه خوبي با اسراييل دارد. فرانتزمن همچنين معتقد است كه اين موضوع مي‌تواند منجر به يك رابطه گرم ميان دولت كردي و اسراييل شود. وي مي‌افزايد: اسراييل به اين دليل از كشوري ديگر در منطقه خوشش مي‌آيد كه بتواند از نگراني‌هاي آنها نسبت به افزايش قدرت ايران و از جمله تهديد شبه‌نظاميان شيعه عليه آنها بكاهد. از سوي ديگر گزارش‌ها حاكي از آن است كه يكي از خريداران اصلي نفت كردستان عراق نيز اسراييل است.
حمايت بدون ملاحظه اسراييل شكست مي‌خورد
اما هركسي در اسراييل مشتاق نيست كه به طور علني حداقل از يك دولت مستقل كردي حمايت كند. ژنرال بازنشسته آموس گيلاد، رييس موسسه سياست و استراتژي در هرزيليا معتقد است كه اسراييل بايد در خصوص ورود به اين موضوع با دقت عمل كند. وي معتقد است: من مطمئن نيستم كه آنها به حمايت عمومي ما نياز دارند، زيرا اين ادعا مبني براينكه ما پشت استقلال كردستان يا پشت همه پرسي قرار داريم به اين اتفاق ضربه وارد مي‌كند. زيرا اين به معناي آن است كه ما را در برابر تهديد تركيه، سوريه، ايران و عراق قرار مي‌دهد، موضوعي كه مي‌تواند همه اين كشورها را عليه ما متحد كند. اين موضوع اتحاد را در برابر اسراييل بسيار آسان مي‌كند.
با اين وجود در حال حاضر حمايت اسراييل از استقلال كردهاي عراق توسط همسايگان كردستان عراق رد نشده است. رسانه‌هاي دولتي ايران، مسعود بارزاني، رييس اقليم كردستان عراق را به عنوان عروسك نتانياهو معرفي و اسراييل را متهم به تلاش براي تقسيم كردن منطقه و تضعيف عراق متحد كردند.
رييس‌جمهور تركيه، رجب طيب اردوغان سرويس‌هاي اطلاعاتي اسراييل را متهم به كمك كردن در استقلال كردستان كرد. اردوغان با اشاره به پرچم‌هاي كردي و اسراييل در گردهمايي‌هاي استقلال در شمال عراق گفت: ما از اينكه پرچم‌هاي اسراييل را در دستان مردم كردستان عراق ديديم بسيار ناراحت شديم و اين روابط بين دو طرف را به نمايش مي‌گذارد. گفتني است تركيه و اسراييل روابط بسيار نزديك و گرم ديپلماتيك، اقتصادي و نظامي با يكديگر داشتند. اما پس از جنگ‌هاي اسراييل در غزه، روابط در طول رهبري اردوغان به‌شدت كاهش يافت. نتانياهو روز يكشنبه در جلسه كابينه هفتگي رژيم اسراييل در پاسخ به اتهامات تركيه گفت: من متوجه شدم كه چرا كساني كه از حماس حمايت مي‌كنند، مي‌خواهند حمايت موساد را در همه جا ببينند ناراحت هستند. اما اسراييل هيچ مشكلي با رفراندوم كردستان ندارد. همدردي عميق خود را با مردم كردستان كه پس از سال‌ها به آرزوي‌شان رسيدند اعلام مي‌كنم. با اين وجود هنوز مشخص نيست كه حمايت اسراييل از كردها به چه ميزان خواهد بود. دولت خودمختار كردستان عراق معتقد است كه رفراندوم مي‌تواند مذاكرات را براي خروج از عراق به ارمغان بياورد، اگرچه بغداد چنين مذاكراتي را از ابتدا رد كرده است. اما همان طور كه اردوغان پيش‌بيني كرد كه آيا يك كردستان مستقل نمي‌تواند بدون حمايت از همسايگان خود دوام بياورد هنوز نامشخص است. اردوغان در جمعي از دانشجويان پس از همه پرسي گفت: استقلال شما را چه كسي تاييد مي‌كند؟ اسراييل؟ اما جهان تنها اسراييل نيست.
منبع: سي‌ان‌ان
*لازم به ذكر است كه اين متن تنها براي آشنايي خوانندگان با ديدگاه‌هاي مختلف در اين حوزه ترجمه شده است و نشان‌دهنده تاييد محتواي آن از سوي روزنامه«اعتماد» نيست.