روحاني و اردوغان در راه بغداد

بحران پيامدهاي همه پرسي كردستان هر روز وارد فاز تازه‌‌اي مي‌شود، در حالي كه انتظار مي‌رفت با درگذشت جلال طالباني، رييس‌جمهور پيشين عراق و نخستين رييس‌جمهور كُرد اين كشور به نوعي اتحاد به ميان مسوولان عراقي چه در كردستان و چه در بغداد بازگردد، اما حواشي مراسم تشييع پيكر طالباني اوضاع را بدتر هم كرد. در شرايطي كه تشييع جلال طالباني با پرچم كردستان عراق خشم نمايندگان پارلمان و نمايندگان هيات دولت عراق را در اين مراسم برانگيخته است، آلاء طالباني يكي از مسوولان ارشد حزب اتحاديه ميهني كردستان فاش كرده كه اتحاديه ميهني كردستان بنا داشته تا پيكر مام جلال را با پرچم عراق بپوشاند اما تيم تشريفات منطقه كردستان به صورت خودسر پرچم كردستان را روي پيكر طالباني گذاشته‌اند.
در شرايطي كه تنش ميان اربيل و بغداد به اوج خود رسيده است، حيدر العبادي، نخست وزير عراق قرار است ميزبان نشستي با حضور رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه و حسن روحاني، رييس‌جمهور ايران باشد. جاسم محمد جعفر، نماينده ائتلاف دولت قانون در پارلمان عراق اعلام كرد كه اين نشست سه جانبه قرار است براي بررسي همه پرسي كردستان برگزار شود. به گفته او پيش از اين از العبادي دعوت شده بود تا همزمان با اردوغان به تهران سفر كند تا نشستي سه جانبه درباره پيامدهاي تحولات كردستان برگزار شود اما او پافشاري كرده كه اين نشست در بغداد برگزار شود و در ماه جاري ميلادي (اكتبر) بغداد ميزبان روساي جمهور ايران و تركيه خواهد بود. در ادامه تحولات پرونده كردستان، اسامه النجيفي معاون فواد معصوم، رييس‌جمهور عراق از طرحي خبر داده كه به گفته او براي حل اختلافات اربيل و بغداد در نظر گرفته شده است. در همين راستا او با مسعود بارزاني، رييس منطقه كردستان عراق ديدار كرده و گفته بود كه نبايد دولت تحريمي عليه كردستان اعمال كند و اين مشكل را بايد در داخل عراق حل كرد. النجيفي اعلام كرد كه در جريان ديدارهايي كه با رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه و مسعود بارزاني داشته بر موضع ثابت خود در خصوص اوضاع عراق و تحولات كردستان پافشاري و بر لزوم احترام به قانون اساسي، وحدت عراق و اهميت گفت‌وگو و رسيدن به نتايجي كه مي‌تواند تنش موجود را كاهش داده و به آشتي ملي منجر شود، تاكيد كرده است.
وي گفت كه بحران كردستان و همه پرسي آن حاصل اقدامات و سياست‌هاي غلط است به همين دليل هر طرحي براي حل اين معضل مطرح شود بايد به همه مشكلات عراق رسيدگي كند. او تاكيد كرده كه طرح خود را به حيدر العبادي، نخست‌وزير عراق و جريان‌هاي سياسي اين كشور هم ارايه خواهد داد. همزمان با اسامه النجيفي يكي ديگر از چهره‌هاي سياسي اهل سنت عراق يعني سليم الجبوري رييس پارلمان به منطقه كردستان سفر كرد و با مسعود بارزاني ديدار داشت. در حالي كه بسياري ديدار كوتاه سليم الجبوري و مسعود بارزاني در حاشيه مراسم تشييع پيكر جلال طالباني را سرد و غيردوستانه توصيف كرده بودند، دفتر الجبوري اعلام كرد كه اين ديدار در راستاي جلوگيري از بدتر شدن رابطه اربيل و بغداد درپي برگزاري همه پرسي كردستان صورت گرفته است. رييس پارلمان عراق كه ظاهرا با وجود مخالفت نمايندگان پارلمان وارد عمل شده است گفته ورود كشورهاي منطقه‌اي و بين‌المللي به اين مساله مي‌تواند امنيت و ثبات عراق را برهم بزند و به همين دليل بايد با حفظ وحدت و ثبات عراق و مردم اين كشور در مسير سياسي و با اتكا به قانون اساسي اين بحران را و دلايلي كه موجب شكل‌گيري آن شد حل و فصل كرد. الجبوري گفته كه در ديدارش با بارزاني راهكارهايي كه مي‌تواند منجر به از بين بردن بحران به ويژه در مناطق مورد مناقشه شود را بررسي كرده است. دفتر رييس منطقه كردستان عراق هم ضمن تاكيد بر آمادگي اربيل براي مذاكره بدون پيش‌شرط، اعلام كرد كه بارزاني و رييس پارلمان عراق در ديداري كه داشته‌اند بر تعهد به اصول مذاكره و آرام كردن اوضاع داخلي عراق پافشاري كرده و گفته‌اند كه بايد همكاري فعال و مستمر براي پايان دادن به بحران فعلي ميان بغداد و اربيل ايجاد شود. هيمن هورامي، مشاور سياسي دفتر رياست منطقه كردستان عراق در صفحه توييتر خود نوشته كه بارزاني در ديدار با رييس پارلمان عراق تاكيد كرده كه اربيل آماده مذاكره با بغداد بدون تعيين پيش شرط و در يك بازه زماني مشخص است.
 از سوي ديگر عباس البياتي، نماينده پارلمان عراق از ائتلاف دولت قانون تاكيد كرد كه سفر الجبوري به اربيل فشارها بر بارزاني را كاهش مي‌دهد به همين دليل پارلمان از الجبوري سوال خواهد كرد به دنبال چه هدفي به كردستان سفر كرده است. او تاكيد كرده كه تا زماني كه طرف كُردي به نتايج همه‌پرسي پايبند باشد شرايط براي موفقيت هر راهكاري مهيا نخواهد بود. او ادامه داد كه سفر الجبوري بدون دليل صورت نگرفته است و او در جريان سفري كه پيش از آن به سليمانيه براي شركت در مراسم خاكسپاري جلال طالباني داشته قطعا بازخورد اميدوار‌كننده‌اي از سوي كُردها دريافت كرده بوده است. به گفته او، اعضاي پارلمان از الجبوري خواهند پرسيد كه به چه عنوان به اربيل سفر كرده و آيا نماينده حزب خود بوده يا به عنوان رييس پارلمان عراق با بارزاني وارد مذاكره شده است. وي همچنين از وجود تعداد زيادي راهكار بدون نتيجه در خصوص تحولات كردستان انتقاد كرد و گفت كه اين وضعيت بيشتر هرج و مرج را زياد مي‌كند تا اينكه اوضاع را سر و سامان بدهد. از سوي ديگر نيچروان بارزاني، نخست‌وزير منطقه كردستان عراق مدعي شده كه همه‌پرسي جدايي كردستان از عراق يك موضوع داخلي است و دولت مركزي بايد اين مساله را درك كند. او مدعي شده كه درخواست بغداد از ديگر كشورها براي اعمال فشار بر كردستان نه به سود عراق است نه به سود آن كشورها. در شرايطي كه برخي مسوولان پارلمان عراق تاكيد كرده‌اند افرادي چون اياد علاوي و اسامه النجيفي در جايگاهي نيستند كه بخواهند در خصوص پرونده كردستان تصميم‌گيري كنند، عمار الحكيم، رييس حزب ميهني حكمت نيز تاكيد كرده است كه فقط اقدامات دولت مركزي بغداد در خصوص كردستان به رسميت شناخته مي‌شود. تحركات سياسي مسوولان شناخته شده سني عراقي كه روابط خوبي هم با كُردها دارند در حالي صورت مي‌گيرد كه نمايندگان پارلمان اصرار دارند مرحله دوم تحريم‌هاي بغداد عليه كردستان اعمال شود كه يكي از مهم‌ترين تحريم‌ها در اين زمينه جلوگيري از صادرات نفت كردستان و تحرك نظامي براي باز پس‌گيري مناطق مورد مناقشه خواهد بود كه همين مساله مي‌تواند آتش رويارويي نظامي ميان بغداد و اربيل را شعله‌ور كند.

بغداد: به تنبيه كردستان ادامه مي‌دهيم

در واكنش به تحركات سياسي كه بدون هماهنگي با دولت مركزي عراق صورت گرفته دفتر حيدر العبادي، نخست‌وزير با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد كه تحريم‌ها و اقدامات تنبيهي اعمال شده عليه منطقه كردستان لازم بوده زيرا يكپارچگي عراق را حفظ كرده و احترام به حاكميت ملي است. سعد الحديثي، سخنگوي حيدر العبادي اعلام كرد كه اقدامات تنبيهي كه در شوراي امنيتي و ملي كابينه عليه كردستان به تصويب رسيده است به معناي تحريم مردم كُرد يا ديگر قوميت‌هاي ساكن منطقه كردستان نيست بلكه اين اقدامات براي حفظ وحدت ملي كشور ضروري بوده است. او تاكيد كرد كه اين تصميمات درباره كردستان براساس ماده‌هاي 109 و 110 قانون اساسي عراق گرفته شده كه دولت را به حفظ تماميت ارضي عراق و اعمال حاكميت از طريق كنترل مرزهاي زميني، هوايي و بازرگاني خارجي كشور از جمله صادرات نفت، ملزم ‌مي‌كند. الحديثي گفت كه تصميم‌هاي گرفته شده از سوي دولت مركزي عليه اربيل با هدف حفظ تماميت ارضي كشور بوده و تحريم به حساب نمي‌آيد. سخنگوي العبادي گفت كه دولت تا زماني كه رياست منطقه كردستان عراق به تصميمات بغداد در زمينه نظارت بر گذرگاه‌هاي مرزي عراق تن ندهد، به اعمال اقدامات تنبيهي عليه اربيل ادامه خواهد داد. وي در خصوص تلاش‌ها براي مذاكره ميان بغداد و اربيل هم گفت كه اين مساله مقدماتي دارد كه يكي از مهم‌ترين پيش‌زمينه‌ها براي مذاكره با اربيل، اعتراف كردستان به تماميت ارضي عراق و احترام به قانون اساسي كشور و پايبندي به احكام دادگاه عالي فدرال كشور خواهد بود. در بخش ديگري يك مسوول ارشد در بغداد اعلام كرده كه حيدر العبادي، نخست‌وزير عراق همچنين راهكار به حالت تعليق درآوردن نتايج همه‌پرسي غيرالزام‌آور جدايي كردستان را رد كرده و گفته كه موافقت با اين مساله به معناي پذيرش ضمني همه‌پرسي كردستان است.