«اعتماد» نتيجه تصميم ترامپ در عرصه سياست داخلي را بررسي مي‌كند
«فرصت» يا «تهديد»؟
رضوانه رضايي‌پور
«فرصت» يا «تهديد»؛ كداميك دستاورد تصميم ترامپ خواهد بود؟ اعلام نظر دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده درباره سياست جامع اين كشور طي چهار سال آينده در قبال ايران، موضوعي نيست كه بتوان به سادگي از تاثير آن بر صف‌بندي‌هاي داخلي عبور كرد. هرچند كه عدم تاييد پايبندي ايران به برجام از سوي امريكا، ناقض توافق هسته‌اي ما نيست اما اين يك واقعيت است كه موافقان و مخالفان دولت حسن روحاني در طول اين چند سال، حول همين يك موضوع در موافقت يا مخالفت خود با سياست‌هاي دولت چرخيده‌اند؛ دسته‌اي كه با هر اقدام مثبتي در عرصه سياست خارجي، آن را نتيجه تدبير دولت دانسته و نام «برجاميان» را بر خود گذاشتند و دسته‌اي ديگر كه با هر پيشامد منفي‌اي آن را حاصل كوتاه آمدن دولت در برابر قدرت‌هاي زورگوي جهاني ناميده و به «غيربرجاميان» ملقب شده‌اند. اما امروز و درست در زماني كه رييس‌جمهوري ايالات متحده امريكا تصميم گرفته موضعش دربرابر فعاليت صلح‌آميز هسته‌اي ايران را خصمانه‌تر از هميشه پيگيري كند واكنش‌ها در ايران چگونه خواهد بود؟ يقينا پس از گذشت 4 سال از تلاش دولت در عرصه سياست خارجي، آنچه پيش پاي سياستمداران داخلي قرار گرفته، نمي‌تواند غير از مسيري باشد كه به «انسجام» منتهي شود؛ موضوعي كه هرچند در طول اين سال‌ها بارها بر آن تاكيد شده و در كمتر دفعاتي مورد عمل واقع شده، اكنون راهي جز پياده‌سازي آن وجود ندارد. واقعيت اين است كه «برجام» تنها دستاورد اين دولت نبوده و نيست كه با لغزش در آن، صف مخالفان خشنود و رديفي از موافقان متهم به حمايت بي‌چون و چرا از آن شوند. برجام آنگونه كه بارها مورد تاكيد قرار گرفته است، تصميم نظام بوده است. اصلاح‌طلبان و اصولگرايان، اين‌بار به‌خوبي مي‌دانند كه هر واكنشي كه از آن بوي دو دستگي در بين سياستمداران ايراني بلند شود، به ضرر منافع ملي خواهد بود. واژه‌اي كه هر دو جريان سياسي كشور در برابر اقدامات و مواضع خود آن را علم مي‌كنند، در برابر موضع‌گيري ترامپ آيا باز هم ظاهر خواهد شد؟ «حفظ انسجام ملي» خواسته امروز جامعه ايران است. خواسته‌اي كه نه تنها در برابر اين اتفاقات بلكه در جواب همه تحركاتي كه ضد منافع ملي شكل مي‌گرفت، تحقق مي‌يافت، آيا اين‌بار هم رنگ واقعيت به خود مي‌گيرد؟ در ادامه اثر استراتژي ترامپ در قبال ايران را بر سياست داخلي كشورمان موضوع پرسش قرار داده و با طرح آن نظر دو چهره سياسي اصلاح‌طلب و اصولگرا را در خصوص واكنش جرياني كه آن را نمايندگي مي‌كنند، جويا شديم. جالب اينكه هر دو چهره كه در دو جناح مختلف سياسي فعاليت دارند، نه‌تنها بر لزوم انسجام تاكيد كرده بلكه اين اقدام ترامپ را فرصتي براي دستيابي به همبستگي ملي دانسته‌اند.
تصميم ترامپ فرصت جدي براي تقويت مولفه‌هاي همبستگي است
حميدرضا ترقي، فعال سياسي اصولگرا، در گفت‌وگو با «اعتماد» در پاسخ به اينكه آيا اعلام مواضع 4 ساله دولت ترامپ در قبال ايران را فرصتي براي رسيدن به انسجام مي‌دانيد يا تهديدي براي عدم انسجام؟ گفت: «هر زماني كه دشمنان انقلاب و به ويژه امريكا دست به يك توطئه عليه نظام جمهوري اسلامي زده‌اند، موجب انسجام بيشتر ملت ما و همبستگي و اتحاد همه جناح‌هاي سياسي در كشور شده است.» ترقي با تاكيد بر اينكه موضع‌گيري اخير دولت امريكا خواهد توانست در ايجاد وحدت و انسجام ملي و يكپارچگي ملي عليه سياست دشمن موثر باشد، يادآور شد: «اين اتفاق براي ملت ايران و همه جناح‌هاي سياسي فرصت جدي براي تقويت مولفه‌هاي همبستگي و اتحاد است.» اين چهره سياسي اصولگرا در ادامه تاكيد كرد: «ما بايد از اين فرصت، نهايت استفاده را در رسيدن به تعريف و موضع مشترك در برابر دشمن ببريم.» حميدرضا ترقي البته در انتقاد از برخي افراد كه همواره برجام را مورد حمايت خود قرار مي‌دادند اين را هم گفت كه: «اين اتفاق بسيار مهمي است كه مي‌تواند از بعضي از تحليل‌هاي غلط يا خوش‌بيني‌هايي كه با واقعيت متفاوت است، جلوگيري كرده و همه جناح‌هاي سياسي را به شناخت دقيق‌تري از دشمن برساند.» اين چهره سياسي اصولگرا در پايان بر اين امر تاكيد كرد كه: «ما با توجه به مواضع امريكا به تيزبيني رهبري انقلاب و آينده‌نگري ايشان در رابطه به موضوعات سياسي و بين‌المللي پي خواهيم برد و متوجه خواهيم شد كه دغدغه‌ها و پيش‌بيني‌هاي ايشان از حركت دشمن منطبق با واقعيت بوده است.»
با انسجام، بهانه را از دشمن بگيريم
محمدجواد حق‌شناس، چهره سياسي اصلاح‌طلب و عضو شوراي شهر تهران هم در پاسخ به سوالي در مورد واكنش‌احتمالي جناح‌هاي سياسي ايران و به خصوص گروه‌هاي مخالف دولت در قبال تصميم رييس‌جمهور امريكا گفت: «امروز در موقعيتي قرار گرفته‌ايم كه بيش از هر زمان ديگري نيازمند به انسجام سياسي و وحدت راهبردي در داخل كشور هستيم.» حق‌شناس با اشاره به جايگاه سياسي و البته وضعيت روحي دونالد ترامپ، به بيان انتظارات ملي از جريان‌هاي سياسي داخلي ايران پرداخت و عنوان كرد: «ما بايد تا سه‌سال آينده بيشترين مراقبت را در قبال كنش‌هاي سياسي خود داشته باشيم؛ به خصوص در حوزه‌هايي همچون سياست خارجي كه امكان دادن بهانه به دست گروه‌هايي كه از تفكر حاكم به كاخ سفيد حمايت مي‌كنند، وجود دارد. در اين محور تل‌آويو و واشنگتن، يك نقش جدي‌تر و خصمانه‌تري نسبت به جمهوري اسلامي در پيش خواهند گرفت كه بايد در دادن بهانه به دست آنها مراقب باشيم.» اين چهره سياسي اصلاح‌طلب در ادامه به لزوم ايجاد وحدت و انسجام تاكيد كرد و گفت: «بايد بين حوزه‌هاي تصميم‌سازي و تصميم‌گيرندگاني كه در اين مسير مي‌توانند اثرگذار باشند بيشترين هماهنگي و انسجام و قرابت فكري حاكم باشد.» اين استاد علوم سياسي دانشگاه با اشاره به اينكه بايد در عرصه سياست داخلي اين را بپذيريم كه دستگاه وزارت خارجه جزء مراجع تصميم‌ساز و تصميم‌گير بوده و هست افزود: «متاسفانه برخي گروه‌ها و چهره‌هاي سياسي در ايران در پي تشديد تقابل بين جمهوري اسلامي ايران و امريكا هستند و ممكن است بخواهند از اين فرصتي كه توسط دولت ترامپ ايجاد شده بهره ببرند. اما عقل حكم مي‌كند كه اين افراد در تقابل با رفتارهاي خصمانه‌اي كه ترامپ و گروه‌هاي جنگ‌طلب تلاش مي‌كنند تا با كمك از لابي‌هاي صهيونيستي مشكلاتي را براي ما فراهم كنند، با آرامش، تفكر و تقويت همبستگي ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي نسبت به خنثي‌سازي اقدامات طرف مقابل حركت كنند.» حق‌شناس در خصوص ادامه يا تشديد انتقادات از دولت حسن روحاني از سوي مخالفان هم گفت: «همان جرياني كه قبل از انعقاد برجام، بيشترين مخالفت‌ها را با دولت كرده و موجي از دلواپسي را راه انداخته بودند، احتمالا سياست گذشته را در پيش خواهد گرفت.» حق‌شناس با بيان اينكه اين گروه در پي ادامه دادن سياست گذشته خود خواهند بود، گفت: «اين افراد علاقه‌مندند بتوانند از اين فرصتي كه جريان جنگ طلب در امريكا به مثابه پاس گل به آنها داده است، نهايت استفاده را ببرند.» اين چهره سياسي اصلاح‌طلب در پايان بر لزوم ايجاد انسجام ملي در بين همه گروه‌هاي سياسي تاكيد كرد و آن را بهترين راه برخورد با سياست‌هاي خصمانه دولت امريكا در قبال ايران دانست.