كيپاد؛ راهكار بانك‌پاسارگاد براي پرداخت‌هاي خرد
مهندس زهرا ميرحسيني، عضو هيات‌عامل و معاون فناوري اطلاعات و ارتباطات بانك پاسارگاد در مورد معرفي محصول كيپاد، براي پرداخت‌هاي خرد گفت: طبق آماري كه شاپرك در ماه شهريور سال ۹۶ اعلام كرده است، تقريباً ۸۴ درصد تراكنش‌ها زير ۵۰ هزار تومان و ۷۱ درصد زير ۲۵ هزار تومان است و با توجه به اينكه اسكناس و پول خرد در دست مردم محدود است، درنتيجه اين آمار نشان مي‌دهد كه مردم نيازشان در بخش پرداخت‌هاي خرد را از طريق كارت‌بانكي آنلاين رفع مي‌كنند. اصولاً به غير از مواردي مثل حمل‌ونقل عمومي كه سرعت تراكنش، يك نياز جدي است؛ نياز به راهكارهاي پرداخت خرد حس نشده است.
به گزارش روابط عمومي بانك پاسارگاد، ميرحسيني گفت: بانك‌پاسارگاد با تشكيل يكي از شركت‌هاي زيرمجموعه خودش به نام «فناپ پرداخت» راهكارهايي را ارايه كرده است. از حدود ۶ سال پيش پروژه «من كارت» شهر مشهد توسط اين شركت به بهره‌برداري رسيد و بعد از آن كارت‌هاي شهروندي كه عموماً در حمل‌ونقل عمومي استفاده مي‌شوند در شهرهاي اهواز و قزوين راه‌اندازي شده‌اند. «فناپ پرداخت» تاكنون بيش از ۸ ميليون كارت شهروندي در شهرهاي مختلف صادر كرده و نياز مردم به پول خرد در حوزه حمل‌ونقل عمومي، پاركومترها و مواردي از اين دست را تا حد زيادي حل كرده است؛ اما با توجه به اينكه اين نوع كارت‌ها صرفاً در يك سيكل بسته حمل‌ونقل عمومي ارايه خدمت مي‌كنند، درنتيجه در ساير كسب‌وكارهاي خرد عملاً كاربرد ندارند و مشتري بايد در ديگر موارد از كارت‌بانكي خود استفاده كند.
در اين راستا استاندارد در شبكه پرداخت جهاني نيز شناخته شده است و با توجه به توانايي اپراتورهاي تلفن همراه كشور براي ارايه زيرساخت مورد نياز براي اين كار، يك همكاري سه‌جانبه بين بانك پاسارگاد، ايرانسل و شركت فناپ پرداخت، را آغاز كرده است كه بتواند بدون تعويض كارت‌هاي بانكي كه هزينه سنگيني دارد، راهكار كارآمدي براي پرداخت‌هاي خرد آفلاين ارايه كند.
اين راهكار كه مبتني بر سيم‌كارت‌هاي مجهز به فناوري NFC است، «كيپاد» نام دارد كه از عبارت «كيف پول همراه پاسارگاد» گرفته شده است. در واقع كيپاد يك كيف پول موبايلي است كه براي نخستين‌بار در كشور براي پرداخت‌هاي خرد آفلاين استفاده مي‌شود و كاربر مي‌تواند به‌جاي كشيدن كارت، تا سقف مشخصي و بدون وارد كردن رمز، فقط با نزديك كردن تلفن همراهش به دستگاه‌هاي كارت‌خوان يا دستگاه پذيرنده پرداختش را در عرض كمتر از يك ثانيه انجام دهد. با اين كار، كاربر نه‌تنها مي‌تواند در سيستم حمل‌ونقل عمومي از آن استفاده كند، بلكه در تمام فروشگاه‌ها و پذيرندگاني كه دستگاه كارت‌خوان آنها مجهز به فناوري NFC باشد اين مدل پرداخت به‌راحتي انجام مي‌شود. درنتيجه اين محصول ديگر مانند كارت بليت الكترونيك فقط محدود به شبكه حمل‌ونقل عمومي نيست.
وي در مورد هدف بانك پاسارگاد در اين زمينه گفت: قبل از هر چيز بانك پاسارگاد همواره خود را متعهد مي‌داند كه مطابق نياز واقعي مردم، خدمات نوآورانه به مشتريان و مردم كشور ارايه كند. علاوه بر آن، اين محصول به اقتصاد ملي كشور نيز كمك مي‌كند چراكه مي‌تواند هزينه‌هاي ميلياردي توسعه و نگهداري بستر پرداخت‌هاي آنلاين را كاهش دهد. اين كاهش هزينه همراه با صرفه‌جويي در هزينه‌هاي كارمزدي مي‌تواند به كاهش قيمت تمام‌شده پول براي بانك‌ها منجر شود. درنتيجه اين كاهش هزينه، مي‌توانيم شاهد ارايه تسهيلات به مشتريان شبكه بانكي با نرخ بهتر باشيم. از طرف ديگر با توجه به اينكه كيف پول آفلاين «كيپاد» جايگزين مناسبي براي وجه نقد است، با كاهش هزينه‌هاي چاپ اسكناس و مسكوك، بهره‌برداري از اين محصول در راستاي تحقق سياست‌هاي قانون‌گذار و به نفع اقتصاد ملي خواهد بود.
وي تاكيد كرد: محصول كيپاد، در نقطه كاربر نهايي باعث افزايش امنيت خواهد شد چراكه ديگر كاربر نگران كپي شدن اطلاعات كارت‌بانكي خود نيست. علاوه بر اين با توجه به اينكه ديگر آن فرآيند كارت كشيدن مرسوم را نداريم و كاربر بدون اينكه رمز وارد كند صرفاً به‌صورت بزن‌وبرو (tap and go) پرداخت را انجام مي‌دهد، سرعت را برايش به ارمغان مي‌آورد. همچنين ديگر لازم نيست كاربر چندين كارت‌بانكي يا كارت بليت در كيف يا جيبش داشته باشد و همه را در يك سرويس روي موبايلش دارد كه باعث راحتي كاربر مي‌شود. مضاف بر اين موارد، ديگر كاربر براي شارژ كيف پول خود مثل كارت بليت لازم نيست در زمان‌هاي محدود به مراكزي محدود جهت شارژ مراجعه كند. از ديد پذيرنده يا همان فروشنده هم مي‌توان به مزيت خيلي مهم سرعت اشاره كرد مخصوصاً براي كسب‌وكارهاي خرد كه با صف مواجه هستند؛ مثل نانوايي‌ها، روزنامه‌فروشي‌ها يا كسب‌وكارهايي از اين دست كه اغلب يا از كارت‌بانكي استفاده نمي‌كنند يا اگر بخواهند استفاده كنند فرايند طولاني كارت كشيدن و رمز وارد كردن باعث ايجاد صف مي‌شود كه در محصول كيپاد اين مساله حل شده است. نكته ديگر اين است كه با توجه به آفلاين بودن اين سامانه، ديگر فروشنده نگران قطعي‌هاي گاه‌وبيگاه شبكه نخواهد بود چراكه نيازي ندارد بطور پيوسته به شبكه وصل باشد.
از نگاه بانك پاسارگاد هم، يك مزيت همان دستيابي به رسالت بانك است كه ارايه خدمت نوآورانه به مردم كشور است. دومين مزيت، كاهش هزينه‌هاي بانك است كه دليلش را پيش‌تر عرض كردم. سوم اين است كه با اين كار بانك پاسارگاد به مشتريان يا بازارهاي جديد دست پيدا خواهد كرد. علاوه بر همه اين‌ها، بانك مي‌تواند با حفظ منافع تمام ذينفعان در اين چرخه، به منابع خرد ارزان‌قيمت دست پيدا كند.
وي افزود: در ابتدا قرار است اين محصول بدون كارمزد در اختيار مردم قرار بگيرد ولي قرار نيست اين سرويس رايگان بماند و در آينده بر اساس مدل‌هاي استاندارد، كاربر نهايي و پذيرنده كه ذينفع اصلي آن هستند كارمزد براي آن پرداخت خواهند كرد. ولي مسلماً با توجه به هزينه كم انجام تراكنش‌ها در كيپاد، كارمزد آن نسبت به كارمزد تراكنش‌هاي عادي، ناچيز و كم خواهد بود. ما رايگان بودن اين سرويس را نوعي سرمايه‌گذاري براي آينده مي‌دانيم ولي بعد از آن در مدل تراكنش-كارمزدي پيش خواهيم رفت كه منجر به درآمد براي بانك هم خواهد شد تا همه ذينفعان سود ببرند چراكه در دنياي جديد بانكداري همه بانك‌ها ناچار هستند دير يا زود به سمت ارايه سرويس‌هاي مبتني بر كارمزد بروند.
وي ادامه داد: در اين محصول ملاحظات بانك مركزي در خصوص خلق پول، مبارزه با پول‌شويي و مسائل امنيتي رعايت شده است و مغايرتي با اسناد و دستورالعمل‌هاي فعلي وجود ندارد. ايرانسل بستر قابل اعتماد و مبتني بر فناوري روز را از يكي شركت‌هاي معتبر بين‌المللي تهيه كرده است. در اين بستر كليه اطلاعات كيف پول مشتريان و مديريت آن منحصراً در اختيار بانك پاسارگاد قرار دارد و ما مبتني بر قوانين بانكي و مشابه حساب‌هاي پيش‌پرداخت (pre-paid) كيف پول مشتريان را مديريت مي‌كنيم. در اين مسير هم خودمان را موظف مي‌دانيم كه هرگونه نگراني احتمالي بانك مركزي را با تعامل همه‌جانبه رفع كنيم.