به بهانه درگذشت منوچهر صبوري، مترجم حوزه جامعه شناسي
فراموش‌‌كاري جامعه‌شناسان ايراني
و از اساتيد برجسته جامعهشناسي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران بود. او در سال 1396 از دنيا رفت. خبر درگذشت منوچهر صبوري 20 روز بعد به انجمن جامعهشناسي ايران مي‌رسد. اين در حالي است كه صبوري در ميان جامعه‌شناسان ايراني گمنام نبود. اساتيد و صاحب‌نظران علوم اجتماعي از منوچهر صبوري با احترام ياد مي‌كنند. ناگفته نماند منوچهر صبوري براي معالجه در خارج از كشور سال‌هاي پاياني عمرش را سپري كرد.
ناصر فكوهي او را «يك دوست ِ دوست‌داشتني و كم‌نظير و انساني حقيقي» مي‌داند و حميدرضا جلايي پور از او به عنوان «استادي با پرنسيب، اخلاقي، منظم و بي‌ادعا» ياد مي‌كند و قانعي‌راد او را « جزو اساتيد داراي منش علمي، متواضع و پركار و بي‌حاشيه» مي‌شناسد.
ناصر فكوهي، استاد انسان‌شناسي دانشگاه تهران درباره منوچهر صبوري اين‌طور مي‌گويد: «منوچهر رفت و در پي خويش اندوه بزرگي بر جاي گذاشت. اما او ميراثي بسيار بزرگ‌تر از خود به جاي گذاشت. هرچند برخي باشنيدن نام صبوري، تنها به ياد كتاب اساسي و بزرگ «جامعهشناسي آنتوني گيدنز» مي‌افتند كه ده‌ها سال است از كتاب‌هاي مرجع در رشته‌هاي علوم اجتماعي است، اما حاصل كار او، بسيار بيشتر از اين كتاب بود؛ ده‌ها اثر ارزشمند كه با توان و صبر و حوصله، با دغدغه و دلسوزي يك معلم واقعي، براي اين علم و براي دانشجويان و اساتيد انتخاب مي‌كرد.»
خدمات صبوري به جامعهشناسي به قدري بود كه انجمن جامعهشناسي در سال 1384 طي مراسمي به مناسبت تجليل از مترجمين برتر حوزه علوم اجتماعي از وي به عنوان يكي از چهار مترجم برتر و اثرگذار حوزه جامعهشناسي تقدير كرد. دامنه آثاري كه ترجمه شده توسط صبوري گسترده است و عموم ترجمه‌ها نيز از كيفيت بالايي از نظر ترجمه برخوردارند، بطوري‌كه همه محققان علوم اجتماعي در طول تحصيل خود به نحوي با يكي از آثار او مواجه مي‌شوند و بايد به آن مراجعه كنند.
صبوري، مانند بسياري از روشنفكران آكادميك وقتي در ايران بود با او نامهرباني شد.
ناصر فكوهي در همين باره مي‌نويسد: «محيط آكادميك ما، به خصوص زماني كه منوچهر صبوري آن را ترك مي‌كرد، چندان با او مهربانانه رفتار نكرد، اما هرگز نه شنيدم و نه خواندم كه گله‌اي بكند، جز سري كه تكان مي‌داد و نگاهي كه به دوردست مي‌انداخت و ابهامي كه نمي‌دانستي از چيست؟ از زندگي يا از جايگاهي كه زندگي به او داده بود؟»
اين استاد و مترجم جامعهشناسي تا زماني كه در ايران بود، مورد بي‌مهري قرار گرفت و حتي وقتي جلاي وطن كرد هم ارتباط او با جامعه‌دانشگاهي ايران قطع و باعث شد، آكادمي ايران نتواند از فرصت حضور اين مترجم پركار بهره‌مند شود و چرخش اطلاعات رخ دهد. محمد امين قانعي راد در همين رابطه مي‌گويد: « در سال‌هاي اخير و در پي مهاجرت ايشان از كشور، ارتباطات او با جامعه دانشگاهي ضعيف و رفته‌رفته، ارتباطاتش با دانشگاه تهران قطع شد.» ارتباط صبوري با انجمن جامعهشناسي و دانشگاه ايران تا حدي قطع شده بود كه روزهاي زيادي بعد از فوت او، آكادمي ايران در جريان اين اتفاق قرار گرفت. صبوري براي نسل‌هاي جديد دانشجويان جامعهشناسي بيشتر به عنوان مترجم آثار جامعهشناسي شناخته مي‌شود. بر كسي پوشيده و قابل انكار نيست كه او يكي از تاثيرگذارترين مولفان و مترجمان حوزه علوم اجتماعي در دهه‌هاي 60 تا اواسط دهه هشتاد بود و آثار ارزشمندي مانند جامعهشناسي اثر آنتونتي گيدنز، جامعهشناسي سياسي نوشته باتومور، بنيادهاي نظريه اجتماعي اثر جيمز كلمن، جامعه و سياست: مقدمه‌اي بر جامعهشناسي سياسي اثر مايكل راش، ده پرسش از ديدگاه جامعهشناسي نوشته جوئل شارون، سياست و جامعهشناسي و نظريه اجتماعي و همچنين بازسازي سوسيال دموكراسي هر دو از آثار آنتوني گيدنز، انديشه‌هاي بنيادي در جامعهشناسي نوشته پيتر كيويستو، مقدمات جامعهشناسي (البرو) و نيز مولف كتاب‌هاي جامعهشناسي سياسي، جامعهشناسي سازمان‌ها: بوروكراسي مدرن ايران، جامعهشناسي سازمان‌ها و... را به آكادمي علوم اجتماعي ايران ارايه داده است.
بسياري از اين ترجمه و تاليف‌ها براي دانشجويان كارشناسي علوم اجتماعي جزو منابع پرمراجعه شناخته مي‌شوند، منابعي كه باعث شده‌اند بسياري از نوآكادميسين‌هاي علوم اجتماعي با ادبيات جامعهشناسي آشنا شوند و مقدمات اين علم را ياد بگيرند.
كادر محمدامين قانعي‌راد
محمدامين قانعي‌راد در گفت‌وگو با سياست‌نامه گفت: «وقتي كارنامه علمي صبوري را مرور مي‌كنيم، پي مي‌بريم او جزو اساتيد داراي منش علمي، متواضع و پركار و بي‌حاشيه بوده است.»
رييس سابق انجمن جامعهشناسي ايران در همين رابطه يادآور شد: «از درخشش‌هاي كارنامه دانشگاهي منوچهر صبوري معرفي برخي حوزه‌هاي نوظهور اما مهم به آكادمي علوم اجتماعي در ايران است. او كسي است كه براي نخستين بار حوزه جامعهشناسي سازمان‌ها را به آكادمي ايران معرفي كرد. حوزه‌اي كه پيش از آن ناشناخته يا كمتر شناخته شده بود و ورود اين حوزه به آكادمي علوم اجتماعي سبب شد، محتواي علمي و كارآمدي در خصوص سازمان‌هاي سنتي و صنعتي و مدرن توليد شود و شناخت جامعه ايران در خصوص اين سازمان‌ها بالا برود.»
وي ادامه داد: از درخشش‌هاي كارنامه دانشگاهي منوچهر صبوري معرفي برخي حوزه‌هاي نوظهور اما مهم به آكادمي علوم اجتماعي در ايران است. او كسي است كه براي نخستين بار حوزه جامعهشناسي سازمان‌ها را به آكادمي ايران معرفي كرد. حوزه‌اي كه پيش از آن ناشناخته يا كمتر شناخته شده بود و ورود اين حوزه به آكادمي علوم اجتماعي سبب شد، محتواي علمي و كارآمدي در خصوص سازمان‌هاي سنتي و صنعتي و مدرن توليد شود. كتاب او تحت عنوان «جامعهشناسي سازمان‌ها» كه در سال 74 منتشر شد از جمله تاليف‌هاي او در همين حوزه است. صبوري علاوه بر تاليف، در حوزه ترجمه نيز قابل توجه است. وي به دليل نگاه عميق، ظريف و علاقه‌اي كه به كار ترجمه داشت، چندين كتاب اثرگذار در حوزه جامعهشناسي را ترجمه و به آكادمي جامعهشناسي ايران معرفي كرد. «جامعهشناسي» اثر آنتوني گيدنز يكي از كارهاي ترجمه‌اي صبوري بود كه مورد استقبال جامعه‌شناسان دانشگاهي ايران قرار گرفت و بارها تجديدچاپ شد.