تداوم نقد و گفتوگو
سيدعلي ميرفتاح
چند روز پيش، در صفحه سياستنامه مطلبي چاپ شد درباره بعضي تمايلات باستانگرايانه و مبالغهآميز. دستاندركاران سياستنامه، هر بحثي را كه سر مياندازند، روز بعدش هم آن را پي ميگيرند تا انصاف را رعايت كرده باشند و يكطرفه به قاضي نرفته باشند، نهتنها سرلوحه سياستنامه، بلكه سرلوحه «اعتماد» اين آيه شريفه است كه «فبشر عبادي الذين يستمعون القول فيتبعون احسنه.» قبل از شنيدن اقوال نميتوانيم از قول احسن پيروي كنيم. اما جديترين مانع براي طرح موضوعات مختلف و شنيدن اقوال متفاوت «تعصب» فردي و گروهي و جناحي است. در طول تاريخ، هيچ دسته و گروهي به اندازه متعصبها به فكر و عقيده و اصلاح، ضربه و ضرر نرسانده است. به عربهاي صدر اسلام صفت جاهل دادهاند؛ معني اصلي جهالت، ناداني نيست بلكه عصبيت است. سختگيري و تعصب خامي است/ تا جنيني كار خونآشامي است. تعصب در هر بحثي را ميبندد و هر نوع گفتوگويي را به دعوا و ناسزاگويي ميكشاند. آنچه در سياستنامه يكشنبه هفته قبل منتشر شد، فارغ از درست و غلط بودنش همه حرف نبود. نظريهاي بود كه به تبعات سياسي- اجتماعي ناسيوناليسم سطحي و مبتذل ميپرداخت. روز بعدش هم با دكتر حكمتالله ملاصالحي مصاحبه كرديم و درباره اهميت و انضمامي بودن «هويت ايراني» حرف زديم. به هرحال كار روزنامه پيگيري ديالوگ و مقابل هم قرار دادن نظريههاست... اما متاسفانه عصبيت و عجله همزاد همند و آنها كه تحمل راي مخالف را ندارند بيآنكه روزنامه را بخوانند و از اصل خبر مطلع شوند، با روزنامه درافتادند. اگر بگويم چه شخصي در چه شبكه ماهوارهاي، رگ گردن كلفت كرد و به اسم وطنپرستي بد روزنامه را گفت، خندهتان ميگيرد. خندهدار هم بود. كساني كه خاك ايران را جعبه جعبه ميفروشند و به پرچم سابق چوب حراج ميزنند حالا طوري وانمود ميكنند كه گويي ايران را از بقيه بيشتر دوست دارند. اهميتي ندارد. اينها نه دوستيشان ارزشي دارد و نه دشمنيشان. موضوع نوشته من آنها نيستند. بلكه ميخواهم به صراحت بگويم كه در روزنامه به روي هر نقدي- ولو نقد تند و تيز- باز است و از آن استقبال ميكند. از اهل فكر و ذكر خواهش ميكنيم هركجا نكتهاي ديدند كه به نظرشان قابل نقد و بحث بود دست به قلم شوند و صريح و بيتعارف بنويسند و براي ما بفرستند. اينجا كار ما همين است كه آتش نقد را روشن نگه داريم و گفتوگو را تداوم بخشيم. روزنامهاي كه كارش نقادي است ترديد نكنيد كه از نقد شدن پروا ندارد.