اردوغان خطاب به وليعهد جوان عربستان:
اسلام را تضعيف مي‌كنيد
تنها تركيه و ايران به مسلمان كشي در ميانمار توجه كردند
ميثم سليماني
از هم‌اكنون مي‌توان رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه را جزو منتقدان اصلي محمد بن سلمان، وليعهد عربستان سعودي دانست. چرا كه وي در يك سخنراني عمومي به صورتي جدي از سياست‌هاي جديد عربستان و شخص محمد بن سلمان در خصوص اينكه قصد دارد عربستان را تبديل به پايگاه اسلام معتدل كند انتقاد كرد و سكوت خود در برابر اتفاقات اخير در عربستان سعودي را شكست.
به گزارش حريت، اردوغان كه در يك مراسم با هماهنگي سازمان همكاري اسلامي (OIC) در خصوص كارآفريني زنان در آنكارا برگزار شده بود، گفت: اسلام نمي‌تواند معتدل يا غيرمعتدل باشد زيرا اسلام تنها مي‌تواند يك چيز باشد. اخيرا مفهوم اسلام معتدل مورد توجه قرار گرفته اما شكل‌گيري اين مفهوم در غرب صورت گرفته است.
اردوغان در ادامه تصريح كرد: شايد كسي كه اين مفهوم را بيان مي‌كند، تصور مي‌كند كه به او تعلق دارد. نه، اين به شما تعلق ندارد. زيرا همين موضوع چندين سال پيش نيز در پارلمان اروپا به نام اسلام معتدل به بحث گذاشته شد. رييس‌جمهور تركيه همچنين تاكيد كرد كه آنها اكنون تلاش مي‌كنند تا اين ايده را دوباره تزريق كنند. اردوغان اگرچه از قوانيني كه در عربستان سعودي رانندگي زنان را منع مي‌كرد، انتقاد كرد اما گفت: آنچه واقعا مي‌خواهيد انجام دهيد اسلام را تضعيف مي‌كند. ما نمي‌خواهيم مردم دين را از طريق آموزش‌هاي خارجي بياموزند.
گفتني است اخيرا با دستور ملك سلمان، پادشاه عربستان سعودي بنا شده است تا ممنوعيت رانندگي زنان در اين كشور برداشته شود اما بسياري معتقدند كه اين حركت هرچند قدم خوبي در راستاي برداشته شدن برخي محدوديت‌ها براي زنان در عربستان است اما در واقعيت آن را مي‌توان نمايشي براي برداشتن فشارهاي حقوق بشري عليه حكومت عربستان سعودي دانست. اردوغان در ادامه عنوان كرد: شما مي‌گوييد مي‌خواهيد اسلام معتدل را رواج دهيد، اما شما اجازه نمي‌دهيد زنان رانندگي كنند، آيا در اسلام ممنوعيت رانندگي زنان وجود دارد؟ چنين چيزي وجود ندارد.
محمد بن سلمان، شاهزاده سعودي و وليعهد عربستان در كنفرانس سرمايه‌گذاري آينده كه در تاريخ 25 اكتبر در رياض برگزار شد وعده داد تا عربستان را به سمت اسلام معتدل سوق مي‌دهد. او گفت كه عربستان امروز شبيه سال‌هاي قبل از 1979 نيست. وي مدعي شد كه عربستان سعودي و كل منطقه پس از سال 1979 وارد يك جنگ مذهبي شد و اكنون ما قصد داريم به يك اسلام معتدل بازگشت كنيم كه در آن به روي همه اديان باز است و به تمام جهان و تمام سنت‌ها و مردم نيز احترام مي‌گذارد.
در حقيقت اصلاحات محمد بن سلمان بر مبناي سند چشم‌اندازي است كه تا سال 2030براي عربستان سعودي ترسيم كرده است. در اين چشم‌انداز عربستان سعودي قصد دارد تا برند وهابي كه بخشي از اسلام سني در عربستان به حساب مي‌آيد را جدا كند و آزادي‌هاي اجتماعي بيشتري را به وجود آورد. از جمله آن مي‌توان به از بين بردن تبعيض‌هاي جنسيتي، برگزاري كنسرت و باز شدن سينماها اشاره كرد كه همه آنها پيش‌تر ممنوع بودند. طبق اصلاحات جديد زنان از تابستان آينده مجاز به رانندگي خواهند بود. در سال جديد همچنين زنان مي‌توانند در مراسم‌هاي ورزشي و ورزشگاه‌ها نيز حضور پيدا كنند و به همين ترتيب نيز اصلاحات در همين چارچوب اضافه مي‌شود.
در ماه گذشته نيز محمد بن سلمان 500ميليارد دلار براي ساخت يك شهر هنري اختصاص داد كه بناست در مرز ميان مصر و اردن احداث شود. اين شهر جديد بناست با هدف مركزيت اقتصادي ايجاد شود و وابستگي به نفت را نيز كاهش دهد. اما اتفاقي كه در واقعيت در حال رخ دادن است نمايي از آزادي سياسي در كشور را نمايان نمي‌كند. فشارها بر فعالين سياسي، اجتماعي بيشتر شده است و در نهايت شرايط به سمت يك ديكتاتوري مطلق پيش مي‌رود. اما واقعيت اين است كه چنين موضوعاتي هيچگاه در اسلام اصيل ممنوع نبوده كه حالا با تغيير رويكرد در اسلام راه براي چنين اصلاحات و روندي گشوده شود.
رجب طيب اردوغان همچنين تعدادي از كشورهاي عضو را نسبت به برنامه‌هاي محدود‌كننده زنان مورد انتقاد قرار داد. او گفت كه تركيه بارها پيشنهاد پلت فرم‌هايي در خصوص زنان در داخل سازمان همكاري‌هاي اسلامي ارايه داده است اما برخي از رهبران هيچگاه با اين موضوع موافق نبودند.
اما در خصوص موضع رجب طيب اردوغان يك واقعيت وجود دارد، كه تركيه پس از آغاز بحران ميان عربستان سعودي و قطر سعي كرده است تا مرز روابط خود با رياض را حفظ كند. اين در حالي است كه اردوغان طي دوسال اخير و با روي كار آمدن ملك سلمان تلاش زيادي انجام داد تا روابط صميمي را با پادشاه عربستان برقرار كند. اما انتقاد تلويحي اردوغان از عربستان سعودي نشان مي‌دهد تركيه چندان از سياست‌هاي اخير عربستان سعودي راضي نيست. تركيه با قطر به دليل حمايت هر دو كشور از شبكه اخوان‌المسلمين روابط نزديكي دارند، از طرفي تركيه جدي‌ترين حامي قطر پس از بحران اخير ميان دوحه و كشورهاي حاشيه خليج فارس بود. اما نكته ديگري كه در اين خصوص وجود دارد، تركيه با روي كار آمدن حزب عدالت و توسعه تلاش كرده است تا چهره‌اي جديد از يك اسلام مدرن را به جهان نشان دهد، به نحوي كه تركيه خود را پرچمدار اسلام مدرن و نه معتدل مي‌دانست و نشان داد كه با همان استانداردهايي كه اسلام تعيين كرد مي‌توان دولتي موفق را اداره كرد. اما اكنون با اقدامي كه عربستان در حال انجام آن است و اصلاحات نماديني كه با نام اسلام معتدل ارايه مي‌دهد، به نوعي خود را وارد بازي كرده است كه تركيه سال‌ها است تلاش مي‌كند پرچمدار آن باشد و خود را به عنوان يك الگو معرفي كرده و به آساني نمي‌خواهد اين جايگاه را از دست بدهد. از همين رو اردوغان پس از سال‌ها نزديك شدن با عربستان سعودي و همكاري با اين كشور اكنون آن را در قامت يك رقيب براي خود مي‌بيند كه نمي‌خواهد اجازه دهد با اصلاحات نمادين جاي آن را در جايگاهي بگيرد كه سال‌ها براي آن تلاش كرده است. هرچند سخنان اردوغان را به آساني نمي‌توان يك رويارويي جدي ميان دو كشور دانست، اما اين رويكرد اردوغان اگر ادامه پيدا كند و عربستان نيز تصميم به پاسخگويي بگيرد قطعا مي‌توان منتظر چالشي جديد در منطقه ميان روابط آنكارا و رياض بود.
ويروس تبعيض عليه زنان در اروپا
اردوغان همچنين در خصوص تبعيض عليه زنان مسلمان در كشورهاي عضو اتحاديه اروپا سخن گفت و اين موضع را مورد انتقاد قرار داد و گفت: روسري رفته رفته و به تدريج در حال از بين رفتن در فضاي عمومي اروپا مي‌شود و رسما استفاده از آن نيز ممنوع مي‌شود و آنها تلاش مي‌كنند تا زنان مسلمان را از ورود به زندگي اجتماعي محروم كنند. اردوغان گفت: تلاش براي محدود كردن زنان مسلمان در خانه‌هاي‌شان مثل يك ويروس در حال گسترش است. اردوغان تاكيد كرد: امروز اكثر كشورهاي عضو اتحاديه اروپا به طور فعال زنان مسلمان را از مشاغل و دسترسي به آموزش و پرورش محدود مي‌كنند. آنها مدعي هستند كه حقوق بشر را به ما آموزش مي‌دهند اما اوليه‌ترين اساس حقوق بشر در كشورهاي‌شان در حال
تخريب است.
اردوغان همچنين گفت كه تركيه تنها 30 ميليارد دلار براي پناهندگان از سوريه و عراق هزينه كرده است. در حالي كه اتحاديه اروپا قول داده است كه 6 ميليارد يورو براي كمك په پناهندگان ارايه دهد اما تاكنون تنها 800ميليون يورو پرداخت كرده است. وي تصريح كرد: همان طور كه كشورهاي توسعه‌يافته در جست‌وجوي صلح و آرامش با سياست‌هاي امنيتي دقيق در پشت ديوارهاي بلند هستند، تركيه ميليون‌ها نفر را بدون در نظر گرفتن قوميت، مذهب، زبان و فرقه‌اش پذيرفته است.