او راه و رسم صبوري
را بلد است
الهام نداف
«دايره‌المعارف سينماي ايران»؛ اين شايد مناسب‌ترين عبارت در توصيف فريدون جيراني باشد. كارگرداني كه بيش از همنسلان خود تاريخ سينما را ورق زده و با وجود 66 سال سن، همچنان چگونگي جواني كردن را بلد است. «خفه‌گي» تازه‌ترين ساخته او كه اين روزها روي پرده سينماست، اثباتي بر اين مدعاست؛ تريلري جنايي با سويه‌هاي اجتماعي و زيرمجموعه همان سينمايي كه جيراني از ميانه دهه 70 به آن رغبت نشان داد و در ادامه هم در همين مسير قدم برداشت. در واقع سينما براي مخاطبان آثار جيراني از «قرمز» آغاز شد. محمدرضا فروتن و هديه تهراني ستاره آن روزهاي سينما به واسطه فيلمنامه جيراني، شكل و شمايل متفاوتي را از خود به تصوير كشيدند. در ادامه كارگردان «خفه‌گي»، فيلم‌هاي «آب و آتش»، «شام آخر»، «سالاد فصل» و «پارك وي» را در ژانر مورد علاقه خود ساخت و راهي پرده سينماها كرد. فيلم سينمايي «صورتي» اما لابه‌لاي اين آثار، حال و هواي متفاوتي داشت؛ فيلمي كه جيراني با ساخت آن نشان داد به سينماي كودك و موزيكال با دغدغه‌هاي اجتماعي هم گرايش دارد. از كارگرداني سريال «مرگ تدريجي يك رويا» كه بگذريم، روزهاي آغازين سال89 و عملي شدن ايده برنامه تلويزيوني «هفت»، جيراني را به روزهاي اوجش در مطبوعات نزديك و خاطره خوش روزهاي سردبيري او را در مجله سينما تداعي كرد. اين‌بار جيراني در قامت مجري و كارگردان يك مجله تصويري در حوزه سينما ظاهر شد و اتفاقا به خوبي از عهده آن برآمد.
دو سال بعد اما مديران تلويزيون با تغيير ناگهاني تيم برنامه «هفت»، مسير زندگي اين فيلمساز را تغيير دادند. بعد از اين تغييرات، جيراني كه تحسين منتقدان را در اجراي برنامه سينمايي برانگيخته بود، به پشتوانه فعاليت مطبوعاتي و با تكيه بر دانش سينمايي‌اش، عمده تمركز خود را به اجرا و توليد برنامه‌هاي گفت‌وگو محور اختصاص داد. برنامه اينترنتي «سي و پنج» ماحصل تلاش او در ماه‌هاي اخير است و علاوه بر اين، كارگردان خوش‌ذوق سينماي ايران، آهسته و پيوسته مسير فيلمسازي را هم ادامه مي‌دهد. حالا «دايره‌المعارف سينماي ايران» جايگاه قابل قبولي ميان سينماگران و مخاطبان آثارش دارد؛ محبوبيت اين فيلمساز تنها به واسطه ساخت فيلم و اجراي برنامه‌هاي سينمايي نيست. او محبوب است چون با وجود بسياري از همنسلانش از «نقد» شدن ترسي ندارد و راه و رسم «صبوري» در سينما را به خوبي مي‌داند.