«برجام مولود جهاني»
حسن هادي
دوسال از آنچه ما آن را برجام ناميديم گذشت؛ دوسال سخت و طاقت‌فرسا. فرزند ديپلماسي نوين دوساله شد. نوپايي‌كه همه قصد جانش را كرده بودند اكنون راه خود را پيدا كرده است. موضع‌گيري‌هاي سران كشورها نشان مي‌دهد كه برجام ديگر تنها متعلق به كشور ما نيست، يك مولود جهاني است كه براي به ثمر نشاندن آن زحمت‌هاي فراواني كشيده شده است. جهان منتظر اين اتفاق بود. اتحاد بين‌المللي براي حفاظت و حراست از برجام مثال‌زدني است. با مروري به اخبار اين روزها مي‌بينيم كه دفاع از برجام به سرفصل گفت‌وگوهاي ميان قدرت‌هاي تاثيرگذار بدل شده و يك تباني اتفاقي در حمايت از برجام حادث شده است. احساس تعلق برجام به جامعه بين‌المللي برآيند درك مشترك كشورها از پديده كم‌نظيري است كه ماحصل آن انتفاع جهاني از آن است. برجام نه‌تنها متعلق به همه مردم ايران وموجب بالندگي و سربلندي ايران بلكه دستاوردي افتخارآميز براي جامعه جهاني است. همگرايي بي‌سابقه‌اي بين چند كشور قدرتمند با عقايد مختلف كه منجر به توافق هسته‌اي شد نقطه قوت اين توافقنامه است. برجام از هر زاويه‌اي مورد تحليل قرار گيرد ساختاري ملموس از اجماع قواعدي است كه مورد احترام و وثوق بسياري از كشورهايي است كه از جنگ و خشونت بيزارند و به هيچ قيمتي حاضر نيستند ملت‌هاي خود را وارد مخاطرات كوركورانه و لجوجانه كنند. برجام فرزند خلف حقوق بين‌الملل است و بندبند اين برنامه از مباني قدرتمند و مجموع قوانيني است كه سال‌ها در تدوين آنها ممارست شده است. بي‌ترديد صعود برجام قطعي است وحتي خروج امريكا نيز نمي‌تواند تاثير چنداني در رشد و گسترش محبوبيت برجام بگذارد. با تحليل رويدادهاي اخير با قاطعيت بيشتري مي‌توان گفت كه كشورهاي اروپايي به خودي خود از برجام در مقابل سياست‌هاي منفعلانه دولت ترامپ از فرجام برجام دفاع و در صيانت از آن با ديدگاه‌هاي يكسان، همسو وهمگام بيش از گذشته تلاش خواهند كرد. حتي بعيد هم نيست كه خروج امريكا از برجام بر عزم راسخ حاميان برجام بيافزايد و مواضع قبلي آنها را به هم نزديك‌تر كند كه در اين‌صورت امريكا راهي جز تسليم و پذيرش آن نخواهد داشت. برخي‌ها سعي كردند براي برجام همزادي پيدا كنند و اين برنامه را شبيه به توافقنامه‌هاي بين‌المللي ديگر جلوه داده و نتايج ناخوشايند آنها را به برجام نسبت دهند ولي بايد اذعان كرد همانندي براي براي اين مولود نمي‌توان يافت. پديدآورندگان برجام شايد خود نيز تصور نمي‌كردند كه برجام با چنين شتابي در مسير درست خود قرار گرفته و تبديل به هنجاري بين‌المللي شود. حقيقت اين است كه امروزه رفتارگرايي در ميان قدرت‌هاي سياسي درحال نيل به سمت بهره‌گيري ازالگوهاي صحيح تعامل و مباني بشردوستانه و در حال فاصله گرفتن از انفعالات مخرب و خودمحورانه است. همين حقيقت است كه توان تاثير‌گذاري برجام را بر روابط كشورها هر روز قوي‌تر كرده و به جايي خواهد رسيد كه خودبه‌خود مخالفين آن در هر رده‌اي كه باشند يا مجبور به كناره‌گيري بوده يا مقهور اين بالندگي خواهند شد.كارشناس مسائل سياسي