اسراييل- عربستان سعودي با وساطت مصر، نامهاي ضد ايراني رد و بدل كردند
از محمدبن سلمان به بنيامين نتانياهو
هر روز روايتي تازه از نزديكي عربستان سعودي به اسراييل منتشر ميشود. روايتهايي كه رياض نيز شرمي از انتشار آنها ندارد و حتي شايد در نشر آنها نيز دست بالا را در اختيار داشته باشد. امروز اگر از بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم اسراييل و محمدبنسلمان، وليعهد عربستان سعودي سوال كنيد تهديد نخست شما چيست؟ هر دو يك پاسخ يكسان خواهند داد: ايران. دونالد ترامپ، رييسجمهور ايالات متحده براي خاندان سلمان حكم آب نطلبيده را داشت، سعوديها كه در آخرين انتخابات رياستجمهوري امريكا كنار هيلاري كلينتون، نامزد دموكراتها ايستاده بودند، بلافاصله با دلارهاي نفتي خود نظر رييسجمهور تاجر مسلك جديد امريكا را به خود جلب كردند. تعميق رابطه عربستان و ايالات متحده منجر به آشكار شدن اتحاد ميان رياض و تلآويو نيز شد. عربستان سعودي از زمان به راه افتادن بهار عربي در سال 2011 تمايل بسيار زيادي داشت كه براي حفظ شاكله پادشاهي خود هم كه شده با اسراييل رابطه ديپلماتيك برقرار كند. تلاش براي شكل دادن به اين رابطه از همان سالها در خفا آغاز شد اما با روي كار آمدن ترامپ علنيتر از قبل شد.
روز گذشته سايت «ميدلايستمانيتور» در گزارشي به نقل از روزنامه اسراييلي «هيوم» اعلام كرد كه رياض و تلآويو در مورد مسائل منطقهاي بسياري با يكديگر همكاري دارند: از ايران تا پرونده صلح خاورميانه. در اين گزارش به نقل از يك منبع آگاه مصري اعلام شده كه در جريان سفر اخير محمد بنسلمان به قاهره، نامههايي ميان رياض و تلآويو رد و بدل شده است. گفته ميشود كه يك مقام ارشد اطلاعاتي مصر اين نامهها را ميان دوطرف رد و بدل كرده است. البته به نقل از همين منبع آگاه هرگونه ديدار ميان مقامهاي سعودي و اسراييلي در مدت زمان حضور محمد بنسلمان در قاهره تكذيب شده است. در نامههاي رد و بدل شده كه به نظر ميرسد تعداد آنها از دو مورد بيشتر بوده دوطرف درباره ايران و معادله صلحي كه امريكا خواب آن را براي فلسطين و اسراييل ديده و به معامله قرن شهرت پيدا كرده، بحث شده است. به گفته اين منبع آگاه، عربستان سعودي و اسراييل رويكردهاي مشابهي نسبت به آنچه تهديد ايران در خاورميانه خواندهاند، دارند. اين رويكرد مشابه ميتواند نشاندهنده سطح همكاري باشد كه ميتواند ميان اسراييل با عربستان سعودي در منطقه شكل بگيرد. عربستان سعودي و ديگر كشورهاي اهل سنت منطقه مانند مصر، اردن و امارات در پرونده صلح خاورميانه نيز شأن ديگري براي خود قائل هستند و حتي بدون آنكه نظر نهايي طرف فلسطيني را بدانند نسبت به طرح ترامپ براي منطقه ابراز تمايل كردهاند. منابع مصري ميگويند كه اسراييل و اردن طرح ارايهشده از سوي برخي كشورهاي عربي مبني بر اينكه سرنوشت قدس از هر مذاكرهاي براي رسيدن به صلح دور بماند و اين منطقه در اختيار نيروهاي بينالمللي قرار بگيرد، را رد كردهاند. هرچند بخشهاي زيادي از اين توافق منتشر نشده است اما برخي از رسانههاي غربي و عربي جزيياتي از آن را منتشر كردهاند كه ميگويد اسراييل بايد به عنوان دولتي يهودي به پايتختي قدس به رسميت شناخته شود.
در حالي كه رسانههاي مصري تنها از رد و بدل شدن نامه ميان تلآويو و رياض با واسطهگري مصر خبر ميدهند اما برخي رسانههاي عربي در چند روز گذشته اعلام كردند كه محمدبنسلمان در مدت زمان حضور در قاهره با برخي از مقامهاي سياسي و امنيتي رژيم اسراييل ديدار داشته است.
«العربي الجديد» نخستين رسانهاي بود كه خبر اين ديدارها را اعلام و تاييد كرد كه دوطرف درباره ايران، پرونده صلح و مبارزه با اسلامگرايي افراطي با هم گفتوگو كردهاند. هرچند هيچ مقام سعودي يا اسراييلي اين ديدار را تاييد نكرده است اما اين دومين بار در شش ماه گذشته است كه اخباري مبني بر ديدار محمدبنسلمان با مقامهاي اسراييلي منتشر ميشود. نخستينبار در ماه نوامبر بود كه گفته شد محمدبنسلمان با سفر به اسراييل با برخي مقامهاي اين رژيم ديدار و رايزنيهايي داشته است. در ماه ژانويه نيز يك روزنامه سوييسي خبر از افزايش همكاريهاي مخفيانه نظامي ميان دوطرف داد. در گزارش فوق ادعا شده بود كه عربستان سعودي نهتنها با اسراييل درباره پروندههاي منطقهاي مانند ايران همكاري ميكند بلكه به دنبال خريد سيستمهاي دفاعي از اين رژيم نيز است. در حالي كه مقامهاي سعودي مانند عادل الجبير ادعا ميكنند در حال حاضر رابطهاي با تل آويو ندارند اما اخبار و اسناد منتشرشده نشان ميدهد كه دوطرف پروژه واحدي براي مبارزه با آنچه توسعهطلبي ايران ميخوانند براي خود تعريف كردهاند و در اين زمينه همكاريهاي بسيار عميقي با هم دارند.
رياض در روزهايي تن به نزديكي به اسراييل داده است كه فلسطين به پروندهاي حاشيهاي در جهان اسلام بدل شده است. دونالد ترامپ در اقدامي بيسابقه قدس را به عنوان پايتخت اسراييل به جهان معرفي و اعلام كرده كه احتمالا در مراسم انتقال سفارتخانه امريكا از تلآويو به قدس نيز شخصا حضور خواهد داشت. همزمان دامنه شهركسازيهاي اسراييل نيز هر روز گستردهتر از ديروز ميشود و عمده كشورهاي عربي- اسلامي نيز در برابر اين روند سكوت اختيار كردهاند.