وزير امور خارجه امريكا متحدان عرب و اروپايي خود را مطلع كرد
پرونده ايران روي ميز كري از رياض تا پاريس
گروه ديپلماسي| ژنو، مونترو، رياض، لندن و حالا پاريس. تور فرامنطقهاي وزير امور خارجه ايالات متحده براي حل اختلافها، استحكام بخشيدن به اتحادها و حصول اطمينان از همراهي اروپاييها با سياستهاي واشنگتن. جان كري، وزير امور خارجه ايالات متحده كه در مونترو با همتاي ايراني خود چند دور ديدار دوجانبه براي كاستن از اختلافهاي هستهاي را پشت سرگذاشت بلافاصله راهي رياض شد تا به آلسعود در درجه اول و ديگر اعضاي شوراي همكاري خليج فارس در مرحله دوم درخصوص توافق هستهاي با ايران اطمينان خاطر بدهد. پس از متحدان عرب نوبت به همراهان اروپايي امريكا در مذاكرات هستهاي با ايران رسيد كه نتيجه ديدارهاي فشرده ظريف و كري را از زبان وزير امور خارجه امريكا بشنوند. همزمان با سفر كري به فرانسه بود كه وزير امور خارجه فرانسه در اظهاراتي تند و البته نهچندان بيسابقه اعلام كرد كه تعهدات ارايه شده ايران در گفتوگوهاي هستهاي كافي نيست. جان كري از لندن به آخرين مقصد اين تور خود يعني فرانسه ميرود تا با همتاهاي فرانسوي، آلماني و انگليسي خود در خصوص مذاكرات هستهاي ايران با 1+5 گفتوگو كند. كري در اين دور از مذاكرات هستهاي سه روز در سوييس ماند تا با صحبتهاي رودررو و مستقيم با محمدجواد ظريف از حجم اختلافها در دقيقه 90 رسيدن به ضربالاجل زماني مارس بكاهد. ديدارهايي كه به اذعان تمام مذاكرهكنندگان به پيشرفتهايي در حوزه فني منتهي شده است. با اين همه همچنان اراده سياسي لازم براي عبور از اختلافها ظاهرا اصليترين حلقه مفقودهاي است كه مانع از رسيدن طرفين به توافق جامع هستهاي ميشود. همزمان با نزديك شدن به پايان ماه مارس به نظر ميرسد كه وزير امور خارجه فرانسه باز هم در ساز مخالف دميده و نسبت به نتيجه مذاكرات مردد است. وي در اين خصوص ميگويد: پيشرفتهايي صورت گرفته اما حجم تعهدات، بازرسيها و دوره زماني تعهداتي كه ايران پذيرفته همچنان كافي نيست.
فابيوس در خصوص جزييات اختلافهايي كه از آن سخن ميگويد حرفي به ميان نياورد اما اصليترين مسائلي كه ايران و شش كشور مقابل آن از نوامبر 2013 تاكنون تلاش ميكنند حل و فصل كنند شامل درصد غنيسازي اورانيوم ميشود و ميزان نظارتهايي كه ايران مجوز انجام آن را در نهايت خواهد داد. مساله كليدي ديگر هم مدت زمان اعتبار توافق جامع يا مدت زمان اعمال محدوديتهاي مورد توافق بر برنامه هستهاي ايران است.
فابيوس در بخشهايي از سخنان خود با اشاره به ضربالاجل موجود براي برنامه هستهاي گفت: ضربالاجل 31 مارس است اما با وجود آنكه همگان ميخواهند تا پايان اين ماه به نتيجه برسيم اما به نظر ميرسد كه از اين تاريخ عبور ميكنيم. فابيوس در حالي بر طبل مخالفت شفاهي ميكوبد كه به نظر ميرسد اين كشور بيش از آلمان و انگلستان تحت تاثير لابي اسراييل براي برهم پاشيدن توافق هستهاي احتمالي با ايران قرار دارد. بنيامين نتانياهو، نخست وزير رژيم صهيونيستي در سخنراني هفته گذشته خود در كنگره با تكرار ادعاهاي پيشين مدعي شد كه 1+5 در حال حركت به سمت توافق خطرناك با ايران هستند. فرانسه روز جمعه اعلام كرد كه اين كشور از وزراي امور خارجه امريكا، انگليس و آلمان و مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا دعوت كرده در پاريس وضعيت مذاكرات هستهاي ايران را مورد بررسي قرار دهند. فرانسه، آلمان و انگليس كه از آنها به عنوان تعيينكنندگان اصلي سياستخارجي اتحاديه اروپا ياد ميشود سه كشوري بودهاند كه از سال 2010 توانستند اين اتحاديه را به وضع تحريمهايي خودجوش و خارج از چارچوب سازمان ملل عليه ايران سوق دهند. پاريس اندكي پيش از توافق موقت ژنو در آبانماه سال 1392 (مذاكرات ژنو 2) بهطور موقت از به نتيجه رسيدن مذاكرات جلوگيري كرد. كري: واشنگتن و پاريس در زمينه تقويت توافق هستهاي همعقيده هستندنخستين ديدار جان كري در پاريس با همتاي فرانسوي لوران فابيوس بود. پس از اين اين ديدار وزراي خارجه دو كشور در جمع خبرنگاران حضور يافته و به پرسشهاي آنها پاسخ دادند. وزير امور خارجه امريكا در اين كنفرانس خبري با اشاره به سفر اخير خود به عربستان گفت: بعد از دو روز مذاكره سخت با همتاي ايراني خود به عربستان سفر كردم تا گزارشي از اين مذاكرات را به اطلاع همپيمانانمان در خاورميانه برسانم. كري با بيان اينكه پر كردن شكافهاي باقيمانده «به ايران بستگي دارد»، گفت: «همانگونه كه فابيوس گفت ما به دنبال يك توافق محكم هستيم و هر توافقي كه صورت بگيرد بايد از دستيابي ايران به سلاح اتمي جلوگيري كرده و برنامه هستهاي ايران را تحت نظارت بينالمللي قرار دهد». پيشرفتهايي در مذاكرات با ايران حاصل شده اما هنوز چالشهايي پيش رو داريم زيرا به دنبال توافقي محكم و استواريم.»
كري با «دشوار» خواندن مذاكرات دو هفته آينده، گفت: «رسيدن به نتيجه مثبت به ايران ربط دارد، زيرا اين كشور است كه به دنبال داشتن برنامه هستهاي است و بايد نشان دهد كه آمادگي پاسخ دادن به نگرانيهاي جهاني درباره اين برنامه را دارد.»وي همچنين تصريح كرد كه 1+5 تلاش ميكند با ايجاد مانع در مسير رسيدن ايران به تسليحات هستهاي، از صلحآميز بودن برنامه اين كشور، اطمينان كسب كند. وزير خارجه امريكا در اشاره تلويحي با اظهارنظرهاي مطرحشده مبني بر وجود اختلاف در 1+5، گفت: واشنگتن و پاريس در اين زمينه كه توافق هستهاي با ايران بايد تقويت شود، «همعقيده» هستند. كري در پايان گفت: «حواسمان هست كه روزها دارد ميگذرد، اما براي اينكه به هر توافقي برسيم احساس اضطرار نميكنيم، چراكه ما بايد به يك توافق درست برسيم.»لوران فابيوس، وزير خارجه فرانسه نيز در اين نشست به اظهارنظر در مورد مذاكرات هستهاي پرداخت و گفت: «اصلي كه ما بر اساس آن حركت ميكنيم، اين است كه ايران حق داشتن سلاح هستهاي را ندارد.»وي با بيان اينكه ميزان ذخاير اورانيوم، تعداد دستگاهها و همچنين طول اجراي توافق از جمله موارد مورد بحث در مذاكرات هستهاي با ايران بوده، افزود: «ما پيشرفتهايي را در مذاكرات شاهد بودهايم، اما هنوز اختلافات باقي مانده و بايد كارهاي بيشتري انجام شود.»
صالحي: بنبستهاي فني در مذاكرات رفع شد
در حالي كه ميزان پيشرفت در دو دور اخير مذاكرات ايران و امريكا در ژنو و مونترو مشخص نيست، رييس سازمان انرژي اتمي در نخستين مصاحبه مطبوعاتي خود پس از بازگشت به ايران از مونترو با بيان اينكه بنبستهاي فني در مذاكرات رفع شده، گفت: در موضوعات مربوط به غنيسازي و رآكتور اراك قدمهاي بسيار خوبي برداشتيم و توانستيم نگرانيهاي ساختگي آنان را با پيشنهاد فني كه ارايه كرديم، برطرف كنيم. علياكبر صالحي، معاون رييسجمهور و رييس سازمان انرژي اتمي با تبيين روند دو دور مذاكره فني در ژنو و مونترو سوييس گفت: ما در مذاكرات فني با نوعي بنبست مواجه بوديم و تشخيص مقامات بالاتر نظام بر اين بود كه بنده شخصا در مذاكرات حضور يابم و در جزييات مسائل نيز با بالاترين مقام طرف مقابل كه وزير انرژي امريكاست، وارد گفتوگو شوم. وي كه با واحد مركزي خبر گفتوگو ميكرد، افزود: خوشبختانه در اين دو جلسه، مذاكرات بسيار مثمرثمر بود و قدمهاي خوبي برداشتيم. صالحي با بيان اينكه نميتوانم جزييات اين مذاكرات را بيان كنم، اضافه كرد: در اين مذاكرات درباره غنيسازي رآكتور تحقيقاتي اراك، موضوع تحقيق و توسعه، موضوع فردو و برخي مسائل كوچكتر گفتوگو كرديم. معاون رييسجمهور گفت: در موضوعات مربوط به غنيسازي و رآكتور اراك قدمهاي بسيار خوبي برداشتيم و توانستيم دغدغهها و نگرانيهاي ساختگي آنان را با پيشنهاد فني كه ارايه كرديم، برطرف كنيم و از منافع ملي و اصل صنعت هستهاي نيز به عنوان دستاورد عظيم سازمان انرژي اتمي و عزيزاني كه در اين سازمان كار ميكنند، دفاع كرديم. در مجموع اين مذاكرات متوازن بود و به اعتبار اينكه هم سابقه فعاليت داشتم و هم در زمينه علمي و فني آشنايي دارم، حضورم خيلي كمك كرد و ميتوان گفت در اين دو جلسه بنبستهاي فني برطرف شد.
نتانياهو: دولتهاي عرب با مواضع من درباره ايران موافقند
اعلام مواضع بنيامين نتانياهو، نخست وزير رژيم صهيونيستي در خصوص مذاكرات هستهاي ايران با 1+5 همچنان ادامه دارد. وي در تازهترين اظهارنظر خود ادعا كرد كه اجماع گستردهاي در ميان دولتهاي عرب در حمايت از ديدگاههاي وي درباره مذاكرات هستهاي ايران وجود دارد. وي در اين خصوص گفت: تصويب توافق هستهاي بين ايران و گروه 1+5 در كنگره امريكا به معني آن است كه سخنراني وي در نشست مشترك سنا و مجلس نمايندگان در روز سوم مارس براي جلب حمايت از مواضع اسراييل موثر واقع شده است. سخنراني من در كنگره ارزش تنش با «باراك اوباما»، رييسجمهوري امريكا را داشته است. بي بيدر ادامه افزود: نخستوزير اسراييل بايد بتواند حتي در برابر نزديكترين متحدش هم قد علم كند. در غير اين صورت تاريخ از او به نيكي ياد نخواهد كرد. در صورتي كه توافق در حال شكلگيري براي تصويب به كنگره آورده شود ـ كه احتمال زيادي وجود دارد اين اتفاق بيفتد ـ شكي نيست كه سخنراني من براي جلب حمايت از مواضع اسراييل موثر واقع شده است. وي در پاسخ به سوالي درباره اينكه آيا با عربستان سعودي و ساير متحدان امريكا در خاورميانه براي هماهنگ كردن يك موضع واحد منطقهاي عليه ايران صحبت كرده، گفت: من با رابطانم در دنياي عرب رايزني نكردهام اما ميتوانم بگويم اتفاق نظر گستردهاي در ميان دولتهاي اصلي عرب درباره مواضع من در كنگره وجود دارند.