عمليات نظامي براي آزاد‌سازي جنوب غرب سوريه
به پايان خود نزديك مي‌شود
بازگشت به 7 سال پيش
ميثم سليماني
براي بسياري از كساني كه وقايع سوريه را دنبال مي‌كردند نشست هلسينكي كه در آن دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده و ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه با يكديگر ديدار كردند، فرصتي بود تا بتواند يك گام مهم در راستاي پايان دادن به مناقشه هفت ساله بحران سوريه برداشته شود. بسياري با اين انتظار به استقبال اين نشست رفتند كه احتمالا با توجه به علاقه ترامپ براي خروج نيروهاي نظامي امريكايي از سوريه ممكن است دوطرف به يك توافق در مورد آينده اين كشور برسند.
با وجود همه پيش‌بيني‌ها و انتظارها در نشست خبري مشترك به بحث سوريه به شكل كاملا محدود اشاره شد و عملا در حاشيه قرار گرفت. به گزارش الجزيره، رييس‌جمهوري روسيه از اجلاس هلسينكي به نحوي استفاده كرد تا روايت مورد علاقه خود را براي عادي‌سازي شرايط در سوريه ارايه دهد. او هدفمند تاكيد كرد كه بايد پناهندگان سوري در تركيه، اردن و لبنان را تشويق كرد تا به خانه‌هاي خود برگردند، موضوعي كه به نفع اروپا است. وي همچنين به استفاده از هواپيماهاي روسي براي ارايه كمك‌هاي بين‌المللي بشردوستانه به مردم سوريه اشاره و تاكيد كرد كه جنگ ادامه دارد. ترامپ نيز به اين اظهارات همتاي روسي، اعتراض نكرد.
در طول نشست خبري، ترامپ در خصوص سوريه همان كاري را كرد كه روسيه قصد داشت انجام دهد. او عملا بحث امنيت منطقه درعا را در چارچوب منافع امنيتي اسراييل دانست و عنوان كرد كه رييس‌جمهور پوتين به اسراييل براي تامين امنيت اسراييل كمك مي‌كند و ما هر دو در اين زمينه با نتانياهو صحبت كرديم. طبق گزارش‌ها تامين امنيت اسراييل در استراتژي روسيه قرار دارد، بنا براين روسيه در جنوب غربي سوريه تا حد زيادي حضور ايران را كاهش مي‌دهد.
به نوشته الجزيره در ماه‌هاي گذشته همكاري ميان روسيه و اسراييل در بحث سوريه مشهود بوده است و تل‌آويو از خطوط قرمز روسيه در سوريه عبور نكرده تا مسكو بتواند دستاوردهاي خود را در سوريه حفظ كند. هرچند كه روسيه و ايالات متحده در جولاي سال 2017 به يك توافق آتش بس در جنوب غربي سوريه رسيدند، اما پيشروي ارتش سوريه به همراه متحدان خود و با حمايت جنگنده‌هاي روسي در جنوب غربي سوريه و سكوت دونالد ترامپ در اين جريان نشان از اتفاقاتي دلگرم‌كننده براي ولاديمير پوتين دارد و عملا جنوب غربي سوريه در اختيار دولت قرار مي‌گيرد و تضمين امنيت اسراييل و اردن نيز بر عهده روسيه خواهد بود.
اگر به صحنه نبرد در سوريه بنگريم اين شرايط كاملا مشهود است. ارتش اكنون كنترل كامل استان درعا را در اختيار گرفته و رفته رفته كنترل كامل استان قنيطره را نيز در اختيار مي‌گيرد و يك به يك گروه‌هاي مسلح اسلحه‌هاي خود را زمين مي‌گذارند و تسليم ارتش سوريه مي‌شوند و اكنون، ارتش سوريه در حال به دست آوردن كنترل كامل مرزهاي خود با مرز سرزمين‌هاي اشغالي است كه اهميت بسيار زيادي براي دولت سوريه دارد و اين موضوع نشان مي‌دهد كه يك توافق ميان همه طرفين درگير در اين منطقه صورت گرفته تا شرايط در اين منطقه نزديك به شرايط هفت سال پيش شود، دوره‌اي كه دولت سوريه كنترل كامل بر مرزهاي اردن و فلسطين داشت. پيشروي‌هاي ارتش در اين منطقه در طول يك ماه بي‌سابقه بوده است. آخرين تحولات ميداني مربوط به شهر نوي در استان درعا است كه جنگنده‌هاي ارتش سوريه در اواخر روز سه شنبه اين منطقه را بمباران كردند. به گزارش رويترز در اين شهر بيش از 100 هزار نفر زندگي مي‌كنند كه اكنون بزرگ‌ترين شهري است كه در اختيار شورشيان در استان درعا است.
در حال حاضر بمباران اين منطقه و درگيري‌ها در حالي ادامه دارد كه هزاران نفر از آوارگان به سمت سرزمين‌هاي اشغالي حركت كردند و اكنون در يك محاصره كامل قرار گرفتند. با اين حال برخي خبرها حاكي از آن است كه شورشيان با روس‌ها به توافق براي صلح رسيده‌اند تا بمباران پايان يابد. ديده بان حقوق بشر سوريه مستقر در انگليس عنوان كرد كه بيمارستان شهر به علت بمباران آسيب ديده و تلفات نيز بسيار زياد است. شورشيان مسلح، ارتش سوريه و روسيه را متهم كردند كه به غيرنظاميان حمله مي‌كنند و اين در حالي است كه شورشيان مسلح اصرار بر ايستادگي دارند و عملا به نحوي قصد دارند با امتيازي بيشتر وارد فرآيند صلح شوند و عملا با ادامه اين روند تلفات جنگ را بيشتر مي‌كنند و اين در شرايطي است كه دير يا زود ارتش سوريه بر جنوب غربي سوريه كنترل كامل خود را بار ديگر به دست خواهد آورد.
در حال حاضر شدت بمباران و حجم سنگين حملات باعث شده است كه شورشيان مسلح فرآيند صلح را امضا كنند و سلاح‌هاي خود را تحويل دهند. حملات اخير بيش از 230هزار نفر را آواره كرده است كه بسياري از آنها در جريان عمليات‌ها در معرض حمله قرار گرفته‌اند. اردن اعلام كرده است كه پناهندگان جديد را نخواهد پذيرفت و سربازان اسراييلي نيز اجازه ورود آوارگان را به سرزمين‌هاي اشغالي نمي‌دهند. با اين حال در روزهاي آينده مي‌توان شاهد پايان جنگ در اين مناطق بود و بايد ديد سرنوشت اين آوارگان چه خواهد شد.
طعم آزادي
روز گذشته اتوبوس‌هايي به سمت روستاهاي شيعه‌نشين فوعه و كفريا رفتند تا هزاران نفر از ساكنان اين مناطق را كه سال‌ها در محاصره تروريست‌هاي مسلح شمال سوريه بودند، آزاد كنند. اين اتفاق پس از توافقي كه به نظر مي‌رسد ميان نيروهاي مسلح سوري و متحدان آنها با تروريست‌هاي مسلح به دست آمده كه ايران در اين ميان نقشي مهم را ايفا كرده است. اين دو روستا كه در استان ادلب قرار دارند، كماكان حامي دولت سوريه هستند و مردمان آن اكثرا شيعه هستند. گفتي است استان ادلب در شمال غربي سوريه قرار دارد كه آخرين قلمروي شورشيان مسلح و تروريست‌ها در سوريه محسوب مي‌شود. به گفته تلويزيون المنار حدود 7هزار نفر اين دو روستا را ترك خواهند كرد. منابع آگاه به خبرگزاري رويترز گزارش دادند كه اين توافق در عمل ميان مقام‌هاي تحرير الشام و نيروهاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در سوريه به دست آمده است. برخي منابع عنوان مي‌كنند كه تركيه نيز در اين فرآيند دخيل بوده است و اين اقدام بر مبناي معامله‌اي است كه سال گذشته به صورت كامل انجام نشد.