فوتبال آينه مطالبات اجتماعي
نصيب ما از بركات جام جهاني چيست؟
علي ولي‌اللهي
اگر بيراه نگويم و مبالغه نكنم، ورود زنان به استاديوم‌ها و جلوگيري از سانسورهاي بي‌دليل صدا و سيما دو تا از بزرگ‌ترين مطالبات مردم در چند وقت اخير بوده. هنوز يادمان نرفته دربي و رفتن چند دختر جوان جلوي ورزشگاه و تا شب بازداشت شدن‌شان را. هنوز فراموش نكرده‌ايم جلوي چشم زنان ايراني، ورود زنان سوري به ورزشگاه آزادي براي تماشاي بازي ايران _ سوريه را. هنوز عكس‌هاي دختراني كه براي ورود به ورزشگاه مجبور مي‌شدند جنسيت خود را عوض كنند در صفحات مجازي دست به دست مي‌شود. همان‌طور كه ماجراي سانسور گرگ بيچاره لوگوي باشگاه رم هنوز از ياد كسي نرفته. مجموعه اين اتفاقات روي هم تلنبار شد تا رسيديم به جام جهاني.
با توجه به سانسورهاي تلويزيون كه هر روز راديكال‌تر و بي‌منطق‌تر مي‌شد، بحث پخش بازي‌ها دغدغه تمام فوتبال‌دوستان شد. همان‌طور كه بعد از اعلام پخش بازي‌هاي ايران _ در استاديوم آزادي از مانيتورهاي ورزشگاه، داستان قديمي ورود زنان به استاديوم‌ها داغ شد. همه احتمالا در جريان اتفاقات شب بازي ايران اسپانيا هستيد. مجوز صادر شده، بليت فروخته شده، دخالت برخي نهادها در نهايت دستور مستقيم رييس‌جمهور براي باز كردن در ورزشگاه. اتفاقي كه البته به مذاق خيلي‌ها خوش نيامد و انتقادات زيادي مطرح شد. تا جايي كه دادستان كل كشور گفت از بازگو كردن آنچه در ورزشگاه آزادي هنگام پخش بازي ايران_ اسپانيا رخ داد شرم مي‌كنم! در حالي كه با احترام به ايشان، در فيلم‌ها و عكس‌هاي منتشر شده و گزارش نيروهاي امنيتي و مسوولان آزادي، حاوي هيچ مورد شرم‌آوري نبود. همه‌چيز به صورت عادي برگزار شد و در نهايت به پايان رسيد. از آن طرف بعد از به اوج رسيدن سانسور مسابقات جام جهاني در تلويزيون، حتي بازي‌هاي ايران، رييس‌جمهور كرواسي باعث شد خطوط قرمز اين سازمان به شكل چشمگيري جابه‌جا شود. حضور كيتاروويچ در مراسم اهداي جوايز مسابقات باعث شد كه تلويزيون نتواند تصاوير را سانسور كند؛ چون اگر مي‌خواست اين كار را كند تقريبا نود درصد تصاوير از بين مي‌رفت. البته كه بعد از اين مساله هم دلواپسان و كيهانيان و همكاران‌شان ريختند وسط صحنه و فرياد وااسفا سر دادند كه بگيريد جلوي اين عادل فردوسي‌پور غرب‌زده را كه اگر كار را تماما به او واگذار كنيد، پس فردا بايد در تلويزيون شاهد پخش مسابقات كشتي كج و شناي زنان باشيم! البته كه باز هم عامه مردم هيچ واكنش منفي‌اي نسبت به تصاوير پخش شده در فينال نداشتند و به قول فردوسي‌پور، ديديم كه تصاوير پخش شد و هيچ اتفاقي هم نيفتاد.
دو اتفاقي كه رخ داد، بسياري از معادلات را به هم ريخت. آن خط قرمزي كه عده‌اي كشيده بودند و مدام بابت رد شدن از آن هشدار مي‌دادند و مي‌گفتند پشت اين خط، بدبختي است، تهاجم فرهنگي است، نابودي خانواده‌هاست و از بين رفتن دين و ايمان مردم، كاركرد تهديدآميز خودش را از دست داد. البته اكثر شهروندان كه مي‌دانستند پشت خط قرمز خبري نيست و اصلا براي همين هم در مقابل آن موضع‌گيري داشتند. در هر صورت تغيير مرزهاي خطوط قرمز باعث شد مردم حس كنند كه دارد اتفاقي مي‌افتد و ان‌شاءالله بعد از سال‌ها يكي دو تا از درخواست‌هاي مبتني بر منطق‌شان به رسميت شناخته مي‌شود. عده زيادي از كارشناسان در مورد رفتار صدا و سيما بعد از ماجراي رييس‌جمهور كرواسي و فينال جام جهاني، اعلام كردند كه بازخورد مثبت اين كار سازمان در بين عامه مردم، احتمالا باعث شود كه سياست‌هاي مسوولان صدا و سيما تغييراتي به نفع جذب مخاطب داشته باشد، در عوض اين همه سال تلاش براي از دست دادن مخاطب. درباره ورود زنان به استاديوم هم تصور مي‌شد كه با توجه به دستور مستقيم رييس‌جمهور و دوباره انجام شدن اين رخداد، كم‌كم بايد شاهد حضور زنان همپاي مردان در استاديوم باشيم.
ما اميدواريم فوتبال مشكلات‌مان را حل كند. در اين بين هم اخبار ضد و نقيض زياد به گوش مي‌رسد. بعد از اينكه سخنگوي شوراي نگهبان اعلام كرد كه ما مشكلي براي حضور زنان در استاديوم‌ها نداريم، ظهر ديروز هم خبري مثل بمب تمام فضاي مجازي را پر كرد. به نقل از ايرنا معصومه ابتكار اعلام كرد كه مجوز حضور زنان در استاديوم‌ها توسط شوراي تامين صادر شده و زنان براي حضور در استاديوم‌ها مشكلي ندارند. موج خوشحالي مردم و دست به دست شدن خبر همه را به هيجان آورد. اما كمتر از دو سه ساعت بعد، تكذيبيه آن روي خروجي خبرگزاري‌ها قرار گرفت. خانم ابتكار در توييترشان اعلام كردند منظور من از مجوز حضور زنان همان مسابقات جام جهاني بوده! باورتان مي‌شود؟ خانم ابتكار، معاون رييس‌جمهوري مي‌آيد و اعلام مي‌كند كه زنان در زمان برگزاري جام جهاني هم مي‌توانند به ورزشگاه بروند. يعني سال 2022. مرسي خانم ابتكار كه گفتيد زنان اجازه دارند چهار سال بعد بروند سه تا بازي را از طريق مانيتور در ورزشگاه ببينند.
الغرض اينكه با وجود اميدواري‌هاي زيادي كه جام جهاني در بين مردم به وجود آورده، گويا فعلا ما بايد در تب و تاب نتايج اميدبخش اين رقابت‌ها در كشور خودمان باشيم. بايد اميدوار باشيم كه صدا و سيما تغيير رويه بدهد و دلواپسان دست از نگراني بردارند. ما همچنان با وجود همه ضد‌حال‌هايي كه مي‌خوريم، اميدواريم.
انتقاد كيهان از فردوسي‌پور
به نظر مي‌آيد اگر حضرات متولي رسانه ملي بخواهند تحت تاثير برنامه‌سازان‌شان باشند، حتما مسابقات شنا و كشتي‌كج زنان امريكايي را نيز پخش كرده و حتما جناب فردوسي‌پور توصيه مي‌كند كه با پخش اين مسابقات همه پاي تلويزيون مملكت‌شان مي‌نشينند و لذت برده و هيچ اتفاقي هم نخواهد افتاد! بعد از آن هم مي‌توانند فيلم‌هاي خارجي را بدون جرح و تعديل و با تمامي صحنه‌هاي غير اخلاقي و مبتذل پخش كنند كه حتما با آن صحنه‌ها هم هيچ اتفاقي نخواهد افتاد!