رقابت تنگاتنگ گوجه‌فرنگي و مرغ در بازار

مركز آمار ايران، قيمت مواد خوراكي مناطق شهري در آذرماه 97 را اعلام كرد. در اين فهرست، بيشترين رشد سالانه متعلق به رب گوجه‌فرنگي است كه نسبت به سال گذشته، رشد 248.7 درصدي داشته است. اين قلم كالا در ماه گذشته نيز پيشتاز نرخ تورم بين كالاهاي مورد بررسي مركز آمار بود و 244 درصد رشد قيمت را نسبت به سال گذشته پشت سر گذاشته است. در مهر امسال، قيمت رب گوجه فرنگي رشدي 90درصدي نسبت به ماه قبل داشت كه در آن زمان، افزايش قيمت گوجه اعلام شد كه از 2 هزار تومان به 6هزار تومان رسيده است و به دليل افزايش قيمت اين محصول و همچنين قوطي‌هاي كنسرو اين رشد قيمت اتفاق افتاده است. قيمت گوجه‌فرنگي بر اساس اعلام مركز آمار نسبت به سال گذشته رشد 49 درصدي داشته است و قيمت ميانگين اين ماه، 5200 تومان بوده است كه نسبت به ماه قبل، 16درصد رشد داشته است و همراه با پياز، بيشترين نرخ تورم نسبت به ماه قبل را داشته است.

محمود حجتي، وزير كشاورزي اعلام كرده است كه سالانه 5 ميليون تن گوجه توليد داشته‌ايم اما در عرض دو ماه، يك ميليون تن گوجه يا گوجه‌فرنگي معادل رب گوجه صادر شده است. او در توضيح گوجه‌فرنگي معادل رب گوجه بيان كرد كه هر كيلو رب گوجه معادل 7 كيلو گوجه است. او دليل گراني‌ها و كمبودها در بازار را به اين اتفاق مربوط دانست.

پس از رب گوجه فرنگي، بيشترين رشد قيمت سالانه در كالاهايي كه توسط مركز آمار پايش قيمت مي‌شوند، مربوط به قيمت موز است كه 156 درصد رشد داشته است. در آخرين گزارش هفتگي بانك مركزي تحت عنوان «متوسط قيمت خرده فروشي برخي از مواد خوراكي در تهران» نيز، بيان شده كه قيمت ميوه‌ها كاهش يافته است. سيب قرمز 0.4، پرتقال درجه دو 6.4، نارنگي 1.1، ليمو شيرين 5.6 و كيوي 1.9 درصد كاهش را تجربه كرده است. اما بهاي ساير اقلام بين 0.3 تا 7.2 درصد افزايش را نشان داده است. در ميادين زيرنظر شهرداري، عرضه پرتقال درجه 2، گلابي، هندوانه و موز در هفته منتهي به شب يلدا، كاهش داشته است. علاوه براين در هفته مورد بررسي در گروه سبزي‌هاي تازه قيمت سبزي‌هاي برگي ثابت مانده است. بهاي بادمجان 3.2 و سيب‌زميني يك درصد افزايش داشت، اما قيمت ساير اقلام بين 0.9 تا 4.5 درصد كاهش يافته است.

مرغ‌ها در تهران مي‌تازند

در حالي كه در برآورد مركز آمار، بيشترين رشد مربوط به پياز و گوجه بود، برآوردهاي بانك مركزي از افزايش 17.1 درصدي قيمت گوشت مرغ در آذرماه امسال حكايت دارد و به اين ترتيب صدرنشين افزايش قيمت در آخرين ماه فصل پاييز در تهران است. در برآورد مركز آمار، رشد مرغ ماشيني، 8.3 درصد اعلام شد كه نشان مي‌دهد در تهران و ديگر مناطق شهري نيز تفاوت قابل توجهي بين رشد قيمت اين كالا وجود دارد. گوشت مرغ بنا بر گزارش بانك مركزي، رشد 63.4 درصدي داشته است ولي در گزارش مركز آمار، رشد 52.6 درصد دارد.

در حالي كه قيمت يك بسته چاي خارجي 500 گرمي در گزارش بانك مركزي براي آخرين هفته آذر، 29220 است و نسبت به سال گذشته، 23 درصد رشد اعلام شده است در سبد مركز آمار، قيمت 31160 توماني اين كالا به معناي رشد بيش از 50 درصدي آن نسبت به سال گذشته است.

يلداي ميوه‌ها

در گزارش بانك مركزي، در حالي كه ميوه‌ها رشد 57.3 درصدي نسبت به سال گذشته داشته‌اند، انار و هندوانه، دو ميوه يلدايي به ترتيب 19 و 44 درصد رشد داشتند كه در مقابل موز و كيوي با 131 و 80درصد رشد اعداد بالايي نيست. البته يلدا در رشد ماهانه و هفتگي قيمت‌ها انعكاس داشته است و هندوانه كه شرايط نگهداري آن براي چند روز سخت‌تر از انار است، بيشترين افزايش قيمت را داشته است و نسبت به ماه قبل بيش از 111 درصد و نسبت به هفته قبل 7.2 درصد رشد داشته است كه با توجه به روند كاهشي قيمت ديگر ميوه‌ها، رشد بالايي است و نشان از توجه بالا به اين ميوه در شب يلدا بوده است.

لبنيات

در گزارش بانك مركزي، بيشترين افزايش سبد اقلام خوراكي مربوط به بخش لبنيات بود كه نسبت به سال قبل 66 درصد نيز رشد داشته است. نكته جالب توجه در گزارش بانك مركزي افزايش بيشتر نرخ‌هاي لبنيات پاستوريزه نسبت به همان اقلام به شكل غيرپاستوريزه است. همچنين در گزارش مركز آمار، رشد قيمت لبنيات بيش از 50 درصد محاسبه شده است.

تورم خوراكي بر دهك‌هاي مختلف

چه اثري دارد؟

مركز آمار همچنين در ماه گذشته گزارش شاخص قيمت مصرف‌كننده بر اساس دهك‌هاي مختلف را منتشر كرد. در اين گزارش به سهم مواد خوراكي در دهك‌هاي مختلف اشاره شد كه در دهك اول (فقيرترين دهك)، سهم خوراكي، آشاميدني و دخانيات از كل سبد مصرفي 43.3 درصد و براي دهك دهم، 17.22 درصد است. اين كاهش سهم خوراكي، به معني كاهش مصرف نيست بلكه به خاطر افزوده شدن مصارف ديگري است كه سهم اين بخش در سبد مصرفي اين خانوارها كاهش مي‌يابد. در سال‌هاي گذشته، عموما تورم كالاهاي خوراكي بيشترين تورم در سبد مصرفي خانوار بود كه اكنون نيز تورم اين كالاها بيشتر است و نكته مهم در اين بخش آن بود كه تورم براي دهك‌هاي فقير بيشتر از تورم ثروتمندان بوده است.

با افزايش قيمت‌ها متاثر از افزايش قيمت دلار تورم دهك‌ها براساس روندي كه ذكر شد نيز تغيير كرده است. در آبان‌ماه، تورم كل كشور، 34.9 درصد بوده است كه در دهك اول، 34.1 و در دهك دهم، 37.6 درصد بوده است. در آبان و آذر سال گذشته، تورم ماهانه براي دهك اول بيشترين عدد ميان دهك‌ها بوده است و تورم دهك دهم، كمترين نرخ بوده است اما در آبان امسال، تورم ماهانه دهك اول در خوراكي 3.6 درصد و در دهك دهم 4 درصد است، هرچند اين تورم در مهر دقيقا برعكس بوده است و تورم دهك اول، بيشتر از دهك دهم بوده است.