عكس «طلوع زمين» پس از 50 سال!

عكس طلوع زمين(Earthrise) در ۲۴ دسامبر سال ۱۹۶۸ در ماموريت آپولو 8 توسط ويليام اندرس ثبت شد. اين تصوير را مي‌توان اولين عكسي دانست كه انسان توانسته است از فراز مدار ِماه از كره زمين ثبت كند. در پس‌زمينه اين تصوير، كره زمين به نحوي جلوه‌گر شده كه گويي در حال طلوع كردن بر كره ماه است.طي سال‌هاي پس از اين رخداد، صدها تصوير ديگر با پرتاب موشك از كره زمين گرفته شد اما تا دهه 60 ميلادي عكسي با اين زيبايي و سرزندگي از سياره زمين وجود نداشت. داستان ثبت اين تصوير نيز جالب است. پس از فاجعه آپولو ٣ و كشته شدن 3 فضانورد، ناسا به دنبال آزمايشات فراوان در سال ۱۹۶۸ به پروژه آپولو ٨ رسيد. پروژه‌اي كه هدف از آن خروج 3 فضانورد از جو زمين و نزديك شدن به كره ماه(تقريبا به فاصله ۱۰۰كيلومتري) مشاهده مستقيم قسمت ناپيداي كره ماه، تهيه عكس و نقشه‌برداري براي پروژه‌هاي بعدي، گردش به دور مدار زمين و ماه و در نهايت آماده‌سازي مقدمات فرود پروژه آپولو ١١ روي ماه بود. در اين پروژه 3 فضانورد به نام‌هاي فردريك بورمن، ويليام اندرس و جيمز لاول شركت داشتند. در دسامبر سال ۱۹۶۸ موشك ساترن 5 غول‌آساترين وسيله‌اي كه بشر تا آن زمان براي پرتاب به آسمان ساخته بود با موفقيت پرتاب شد و لحظاتي بعد از جو زمين خارج شد. حدود 3 روز بعد آپولو به نزديكي ماه رسيد، جايي كه ابتداي شروع پروژه تحقيقاتي بود. قرار بر اين بود كه آپولو به كمك جاذبه كره ماه سرعتش را افزايش داده و در مدار كره ماه قرار بگيرد و چند دور در مدار كره ماه گردش كرده و در نهايت با كمك جاذبه سياره زمين همچنين موشك‌هاي پيشران خود به سياره مادر بازگردد. لازمه اين عمل آن بود كه آپولو به پشت كره ماه و جايي كه بشر هيچگاه آن را نديده بود برود و همزمان با آن ارتباط راديويي با زمين را از دست دهد. در ۲۴ دسامبر آپولو به فاصله 300 كيلومتري ماه رسيد و ارتباط راديويي در زمان مقرر قطع شد كه همين قطع ارتباط نشانه‌اي بر قرارگيري آپولو در مدار صحيح بود. در حين بررسي و تهيه عكس و فيلم‌هاي ويديويي از كره ماه ناگهان فضانوردان با صحنه‌اي حيرت‌انگيز مواجه شدند. لحظه‌اي كه بشر تا آن زمان هيچگاه نديده بود؛ طلوع زمين از فراز كره ماه! لحظه نادري كه زمين از پشت كره ماه بيرون مي‌آيد و نيمي از زمين پشت ماه پنهان است.

بورمن كه در آن هنگام در حال عكاسي از سطح ماه به وسيله فيلم‌هاي سياه و سفيد بود، وقتي با اين صحنه مواجه شد، تعدادي عكس سياه و سفيد از اين لحظه تهيه كرد اما اندرس چند ثانيه بعد به كمك نگاتيو‌هاي رنگي و لنز 80 ميلي‌متري خود تصوير جاودانه‌اي را ثبت كرد، كه ارزش آن به مراتب بيشتر از تصاوير بورمن بود، زيرا در تصوير بورمن، زمين يك كره سرد و بي‌روح به ‌نظر مي‌رسيد در حالي كه تصوير اندرس، زندگي و درخشندگي اين گوي آبي رنگ را نشان مي‌داد. شايد بتوان يكي از مهم‌ترين دستاوردهاي پروژه آپولو ٨ را ثبت اين تصوير شگرف دانست؛ ديدن دوباره سياره زمين، سكونتگاهي كه تا آن زمان بشر آن را اين‌گونه نديده بود: زنده، تنها و كوچك در ميان سياهي گسترده و لايتناهي! ثبت اين عكس در شب كريسمس از پنجره فضاپيما تا سال‌ها يكي از بهترين تصاوير سياره زمين بود.حال در 50 سالگي ثبت نخستين عكس رنگي كره زمين از فضاي خارج از جو، اين عكس مي‌تواند الهام‌بخش حفاظت بيشتر از زمين به عنوان تنها كره مسكون باشد كه هم‌اكنون به واسطه فعاليت‌هاي مخرب بشر وضعيتي بسيار آسيب‌پذير و شكننده يافته است! تصوير «طلوع زمين» موجب مي‌شود كه ما بدانيم در اين كهكشان سرد و تاريك در خانه‌اي زيبا سكني گزيده‌ايم و بايد بيش از پيش در حفاظت از آن بكوشيم.