خبر واقعي، يكي چند؟
زهره عواطفي حافظ
زمستان سال پيش، وقتي هرروز خبرهاي سياه در جهان پراكنده ميشد و مردم را به وحشت ميانداخت، رضا سياح خبرنگار سيانان و فرانس24 در سخنراني با موضوع «چگونه به فرق خبر واقعي از خبر غير واقعي پي ببريم» حرف جالبي زد. سياح ميگفت: «كل جمعيت داعش به استناد حرف خودشان و نه حتي حقايق آمار جهاني چيزي حدود سي هزار نفر است و اگر همه را در جايي مثل ورزشگاه آزادي جمع كنيم حتي نميتوانند آن را پر كنند، اما حالا به لطف خبررسانيها، همين تعداد انسان هفت ميليارد انسان را در سايه سياه وحشت فرو بردهاند. امروزه رقابت آژانسهاي خبررساني در سبقت گرفتن از هر آنچه لازم است كمك ميگيرند. همين است كه اگر خبرنگاري نقاط ضعف عاطفه بشر را بهتر بشناسد و نشانه بگيرد و مخاطب را در ترس و اضطراب قرار دهد موفقتر است». جايي در پايان كتاب «واقعيت» نوشته هانس روزلينگ، نويسنده پس از آنكه دلايل يأس و نااميدي فراگير در جهان را خبررساني غلط معرفي ميكند، براي ما مخاطبهاي روزگار خبررساني تلخ، توصيههايي دارد. روزلينگ ميگويد بايد حواسمان باشد كه كدام خبرگزاري احساساتمان را نشانه ميگيرد و هر جا متوجه شديم كه به جاي كشف حقيقت در حال غليان احساسي هستيد، مطمئن باشيد خبر غير واقعي است. نويسنده معتقد است براي آنكه جهان جاي بهتري براي زندگي باشد بايد كودكانمان را با شرح واقعي زندگي خودمان، كودكيمان، گذشته كشور و جهان آشنا كنيم تا در حال و آيندهشان با هرخبر غير واقعي دستسازي دچار ترس و وحشت نشوند. همين است كه در اين روزگار بايد حواسمان را به خبرها و آنچه ميدان رقابت رسانههاي بزرگ براي ما آماده كردهاند بدهيم. در اين روزگار بهتر است كه به جاي خبرها و پيگيري آنچه ممكن است احساسات ما را فريب دهند، كمي به زندگي واقعي برگرديم و دورتر از جهان مجازي و خبرهاي دروغي كه عاطفه ما را نشانه گرفتهاند، بايستيم.