رسوبِ نمك بلاي جان ميراث جهاني سازههاي آبي شوشتر شد
سازههاي آبي شوشتر از جمله ميراث جهاني ايران است كه اين روزها به دليل وجود نمك محلول در آب كارون و املاح و فاضلاب و رشد بيرويه نيها در معرض آسيب و رسوب نمك قرار گرفته و به واسطه افزايش ميزان املاح نمك در آبهايي كه به اين مجموعه ميراث جهاني وارد ميشود شاهد شورهها و رسوب نمك در بخشهاي مختلف اين سازه هستيم.
سازههاي آبي شوشتر در سال 2009 درسازمان يونسكو در فهرست ميراث جهاني ثبت شد.قدمت سازههاي آبي شوشتر به دوره ساسانيان برميگردد؛ سيستمي به هم پيوسته از تونلها، آبشارها، بندها، آسيابها و كانالهاي بزرگ كه با هماهنگي و پيوستگي، كار ميكنند و آب پشت پل بند گرگر از اين طريق به سمت آسيابهاي آبي هدايت ميشود. در گذشته حدود 40 آسياب آبي در اين سازه فعال بود، اما تعداد زيادي از آنها در گذر سالها تخريب شده است.
محمدحسين ارسطوزاده؛ معاون ميراث خوزستان و مدير پايگاه ميراث جهاني سازههاي آبي ـ تاريخي شوشتر با اشاره به شرايط كنوني آنها گفت: « در خصوص سازههاي آبي شوشتر سه موضوع به صورت اساسي مطرح است . فاضلابهايي كه از مسير رودخانه كارون وارد مجموعه سازههاي آبي شوشتر ميشود بايد بنا بر يك برنامهزمانبندي شده وارد شبكه فاضلاب ميشد اما متاسفانه انجام كار شبكه به كندي پيش رفت و در حال حاضر فاضلاب شهري وارد آب كارون شده و به واسطه آب كارون به سازههاي آبي شوشتر ميرسد.بايد از ريخته شدن فاضلاب پاي آثار ميراث جهاني جلوگيري شود. سيلابي بودن رودخانهها به خودي خود آسيبي به سازههاي شوشتر وارد نميكند چراكه اين سازهها براي چنين چيزهايي برنامهريزي شدهاند البته نمكي شدن آب رودخانه تأثير منفي بر اين سازههاي ميراث جهاني دارد. بايد به صورت ريشهاي مبحث كوه نمك پشت سد گتوند حل شود . همچنين برخي رسوبگذاريهايي كه در رودخانه انجام ميشود، املاح و رسوبهايي را با خود به همراه دارد كه پاي آثار نشسته و درعين حال سبب به وجود آمدن نيزارها ميشود. اين موضوع حدود دو ماه پيش در شوراي عالي ميراث فرهنگي استان خوزستان بررسي و اداره آب و برق خوزستان مكلف شد تا موضوع لايروبيها و سرويس و نگهداري بستر رودخانه همجوار آثار ميراث جهاني سازههاي آبي شوشتر را در برنامه سالانه خود بگنجاند. از اين پس قرار است سازمان اداره آب و برق خوزستان به صورت سالانه لايروبي رودخانه را برعهده داشته باشد. اين كار از سال ۹۸ محقق خواهد شد .اين لايروبيها از بند ميزان آغاز شده و تا پاييندست سازههاي آبي و آبشارها و آسيابهاي شوشتر ادامه خواهد داشت.»
تمام اين صحبتها در حالي مطرح ميشود كه اين روزها علاوه بر خار و خاشاك و ميزان زياد نمك و ني در آب، كنده درختان و شاخ و برگهاي متعدد و حتي انواع زباله از ظروف يكبار مصرف گرفته تا يونوليت و... در آب در جريان در مجموعه سازههاي آبي شوشتر به وفور ديده ميشود. ايلنا