روغن ريخته نذر امام‌زاده
ميثم شرفي
زمزمه‌هايي مبني بر اجازه امريكا به برخي كشورها براي تداوم واردات به گوش رسيد. امريكا با اين اقدام به دنبال احياي آبروي از دست رفته خود در ماجراي تحريم نفتي ايران است چرا كه آنگونه كه پيش‌بيني مي‌شد، اثرات زيادي بر رفتار مشتري‌هاي بزرگ نفت ايران نگذاشته است. به عنوان مثال بارها در جرايد و خبرها آمده كه معامله نفت و دور زدن تحريم‌ها در مبدا و مقصد در جريان است. محموله‌هاي نفتي ايران با توافق كشورهاي گيرنده با روش‌هاي نوين دور زدن تحريم‌ها در حال ارسال است و با توجه به رصد ماهواره‌اي و عملياتي امريكا اين مراودات قطعا با اطلاع آنها در حال انجام است با وجود اظهارات سياسي مقامات هند، چين و تركيه فرآيند واردات نفت ايران به اين كشورها همچنان ادامه دارد. چين از دو كانال رسمي و غير‌رسمي در حال خريداري بدون واسطه نفت ايران است. در بد‌بينانه‌ترين حالت صادرات ماهانه ايران به اين كشور عددي حدود 20 ميليون بشكه است. هند همچنان خريد پايه روزانه بين 400 تا 600 هزار بشكه را حفظ كرده است. با وجود اظهارات مقامات سياسي قبل از انتخابات هند به نظر مي‌رسد توافقات جديدي در راه است تا با تبديل واحد ارزي پرداخت، ميزان واردات از ايران را افزايش دهند. اما تركيه كه نقش جديدي را در عرضه نفت ايران به بازار جهاني بر عهده گرفته در ظاهر همچنان همراه تحريم امريكا و در عمل بخشي از عمليات صادرات نفت ايران را به عهده دارد. از سوي ديگر كارشناسان بارها اعلام كرده‌اند تغيير خوراك پالايشگاه‌ها در بلندمدت صرفه اقتصادي محصولات نهايي را از بين مي‌برد. چرا كه هر پالايشگاه به لحاظ فني به ساختار نفتي خاصي وابسته است. حالا پس از گذشت ماه‌ها از فشار امريكا براي عدم خريد نفت از ايران، برخي پالايشگاه‌ها از لحاظ فني ادامه اين فرآيند را غير‌ممكن مي‌دانند. با وجود مشكلاتي كه براي كشورهاي خريدار نفت ايران به وجود آمده و فشارهاي پيدا و پنهاني كه بر امريكا وارد مي‌كنند، ساختار تحريم نفتي ايران توسط امريكا به دليل شرايط اقتصادي و سياسي روز دنيا شكل منسجمي به خود نگرفته است و هر روز شاهد تنشي تازه بين كشورهاي خريدار و امريكا هستيم. تقابل اقتصادي امريكا با چين، حضور نظامي تركيه در سوريه و درگيري اين كشور در يك جنگ سنگين نظامي - سياسي، تنش‌هاي هميشگي دو كره و ژاپن و شكست علمياتي امريكا با وجود تبليغات رسانه‌اي در مذاكره با چين، عملا حاصل جمع دستاوردهاي امريكا عليه ايران را به صفر رسانده است. اخبار و اطلاعات فوق به معني پالس‌هايي جديد از سوي امريكا براي مجاب كردن ايران براي شروع مذاكره است. شكست سياست‌هاي امريكا در تحريم‌هاي نفتي دست ايران را براي در نظر گرفتن پيش‌شرط‌هايي جديد، بازتر گذاشته است. سفرهاي آتي مقامات سياسي به تهران چشم‌اندازهاي روشن‌تري در برابر تحليلگران قرار مي‌دهد. هم‌اكنون به روشني مشخص است سفرهاي متعدد مقامات وزارت خارجه به ساير كشورها نتيجه‌بخش بوده است. اينها در حالي است كه به تازگي خبري مبني بر تعليق تحريم‌هاي پتروشيمي منتشر شد؛ خبري كه بيش از پيش مويد عقب‌نشيني امريكا در اعمال تحريم‌ها است.