استثمار موبايلي
گروه اجتماعي| مطالبات رانندگان تاكسي‌هاي اينترنتي از مواردي است كه خيلي به آن پرداخته نمي‌شود. در اين مطلب وضعيت رانندگان اسنپ به عنوان بزرگ‌ترين تاكسي اينترنتي كشور در مقايسه با نمونه جهاني آن بررسي شده است. البته در اين باره حتما بايد پاسخ مسوولان اسنپ را هم شنيد در اين زمينه روزنامه اعتماد از مديران ارشد شركت اسنپ دعوت مي‌كند در ميزگردي با حضور نمايندگاني از رانندگان اسنپ حضور پيدا كرده و پاسخگوي اين ابهامات باشند.
مقايسه قوانين و مقررات جاري در استارت‌آپ Uber با بزرگ‌ترين نوع ايراني آن يعني «اسنپ» نوعي نگاه از بالا به پايين در روابط كارفرما-راننده را به تصوير مي‌كشد. استارت‌آپي كه نزديك به 5 سال پيش به دست «شهرام شاهكار»، جوان MBA خوانده در بريتانيا و كانادا تاسيس شد و پس از گذشت اين زمان، كنسرسيوم «ايرانسل» را تشويق به سرمايه‌گذاري 20 ميليون دلاري كرد. هرچند تا همين الان هيچ اطلاعات شفاف و روشني كه به تاييد حسابرس معتمد رسيده باشد از ميزان درآمد و هزينه‌هاي «اسنپ» منتشر نشده و اين شركت در مقابل درخواست رسانه‌ها براي افشاي اطلاعات مالي خود مقاومت مي‌كند؛ اما بحث بر سر مشروعيت «اسنپ» به عنوان بزرگ‌ترين استارت‌آپ تاكسي اينترنتي ايران كه در حال گسترش مويرگي شعبه‌هاي خود به سراسر ايران است؛ بالا گرفته است. رانندگان تاكسي كه با مشكلات پيچيده و بروكراسي پيشرفته‌اي براي فعاليت مواجهند، همواره اين سوال را مطرح مي‌كنند كه چگونه «اسنپ» زير بار دريافت مجوزي مورد درخواست شهرداري نمي‌رود و رانندگان فعال در اين اپليكيشن نيز با مشكلات مشابه رانندگان تاكسي براي فعاليت مواجه نيستند؟ فقط به اين فهرست نگاه كنيد:
يك راننده تاكسي براي فعاليت بايد هر سه ماه يك‌بار گواهي معاينه فني دريافت كند.
يك راننده تاكسي بايد كارنامه تاكسي داشته باشد.
سن فرسودگي تاكسي 10 سال است و پس از اين، فعاليت تاكسي تعليق مي‌شود.
يك راننده تاكسي بايد براي فعاليت هزينه نصب تاكسي‌متر (كه اصلا استفاده‌اي از آن نمي‌شود) را پرداخت كند.
راننده تاكسي‌هاي دوگانه‌سوز، بايد هر شش ماه يك‌بار براي تست‌هاي فني مخزن گاز خودرو، به مراكز مجاز بروند و هزينه بدهند.
راننده تاكسي براي خروج از شهر محدوديت دارد.
فقط خود صاحب تاكسي حق رانندگي در تاكسي را دارد.
راننده تاكسي تحت نظارت سازمان تاكسيراني است.
راننده تاكسي براي نوسازي تاكسي خود بايد وام با بهره 18 درصد بگيرد.
نرخ بيمه شخص ثالث تاكسي از نرخ بيمه خودروهاي ديگر، بالاتر است.
به اين فهرست مي‌توان موارد ديگري را هم اضافه كرد؛ اما تا همين‌جا، يك راننده «اسنپ» يا ديگر تاكسي‌هاي اينترنتي، هيچ يك از محدوديت‌هايي كه فهرست شد را ندارد!
هر چند رانندگان فعال زيرنظر «اسنپ» نيز براي خود مشكلاتي متصور هستند. آنها از بالا بودن حق كميسيون دريافتي شركت كه به تازگي از 13 درصد درآمد كل روز به 15 درصد افزايش يافته مي‌گويند و اينكه چنين رقمي با وجود هزينه‌هاي بالاي نگهداري خودرو، سرسام‌آور است. در نبود آمار شفاف و درست از طرف «اسنپ» مدير ارشد ماركتينگ اين استارت‌آپ، در اسفندماه سال 96 اعلام كرده بود كه «300 هزار راننده و 10 ميليون كاربر فعال (مسافر) وجود دارند كه نرم‌افزار اين شركت را دانلود كرده‌اند.» قطعا از آن زمان تاكنون، با وجود خيل جوانان تحصيلكرده‌اي كه به صف متقاضيان كار مي‌پيوندند و دست خالي برمي‌گردند و با خودرو اقدام به «مسافركشي» مي‌كنند، اين اعداد بزرگ‌تر هم شده است. وقتي وب‌سايت «اسنپ» را باز كنيد، فقط در بخش قوانين و مقررات اين شركت مي‌توانيد بخشي از «بيانيه‌نويسي» مديران اين استارت‌آپ را ببينيد. عمده نوشته‌هاي اين بخش، با ادبياتي رسمي و اداري و گاه «تهديدآميز» براي رانندگاني است كه قرار است در اين شركت مشغول به فعاليت شوند. به هنگام ثبت‌نام راننده در سامانه، اين قوانين و مقررات به عنوان يك تعهدنامه از راننده اخذ مي‌شود.به‌طور مثال، «اسنپ» در اين بخش، هرگونه اقدامي كه از طرف راننده منجر به ورود خسارت به آنچه «شهرت، اعتبار و دارايي‌هاي شركت» خوانده شده را «تخلف» از قرارداد خوانده است. شركت تحت هر شرايط و هر زماني كه بخواهد و تشخيص دهد كه حضور يك راننده براي مسافران يا رانندگان «خطرناك» است مي‌تواند اين راننده را از چرخه فعاليت خارج كند. «اسنپ» همچنين مسووليت همه اقدامات و افعال كاربران كه ناشي از عدم رعايت قوانين موضوعه جمهوري اسلامي ايران باشد را از خود «سلب» كرده و به عهده شخص «راننده» (متخلف) گذاشته و تهديد كرده كه در اين صورت حساب كاربري متخلف را مسدود خواهد كرد.اما در آن‌سو، در وب‌سايت Uber كه پايه فعاليت «اسنپ» است؛ چه شرايطي براي راننده در نظر گرفته شده است؟ «اوبر» در وب‌سايت خود اعلام كرده كه رانندگان اين اپليكيشن براي تعمير خودرو يا تعويض روغن و ديگر موارد مكانيكي خودروي خود مي‌توانند با تخفيف 15 درصدي از برخي تعميرگاه‌ها استفاده كنند. «اوبر» همچنين 3 درصد از پرداختي رانندگان براي بنزين و 1.5 درصد از پرداختي به سوخت گاز را به رانندگان برمي‌گرداند. رانندگان «اوبر» همچنين مي‌توانند از تخفيف‌هاي 8 تا 22 درصدي براي استفاده از خدمات تلفن همراه از يكسري از شركت‌ها بهره ببرند. «اسنپ» براي رانندگان خود هيچ‌گونه بيمه‌اي در نظر نمي‌گيرد اما «اوبر» به كاربران خود اطمينان داده كه در صورت فعاليت براي اين شركت، بهترين بيمه درماني براي راننده و خانواده او، مهياست. «اوبر» در بخش‌هاي منطقه‌اي خود پا را از اين هم فراتر گذاشته و آپشن‌هاي جذاب‌تري به رانندگان ارايه مي‌دهد. به‌طور مثال در نيويورك، رانندگان اين اپليكيشن از تخفيف 35 درصدي براي تعمير و نگهداري خودرو و كلاس‌هاي رايگان آموزشي برخوردارند. در اين منطقه رانندگان «اوبر» از 80 درصد تخفيف براي خريد تاير برخوردارند و 30 مركز درماني پيشرفته نيز براي آنها و خانواده‌شان در دسترس قرار داده شده است. «اسنپ» ارديبهشت پارسال، عنوان كردن اينكه به سطح درآمدي 1.6 تا 1.7 ميليارد دلاري رسيده است؛ خبر از تحولات جديد در اين استارت‌آپ داد؛ اما گويا اين تحولات فقط در بخش «افزايش حق كميسيون دريافتي از رانندگان» بوده و براي رانندگان شرايط همچنان بدون تغيير مانده است.