ادامه از صفحه اول
وكيل قاضي نيست
براي بسياري از وكلا پيش آمده كه در يك پرونده وكيل مدافع متهم به قتل و در پرونده ديگر وكيل مدافع خانواده مقتول هستند و اين هيچ ربطي به دفاع او از قتل يا جاسوسي يا سرقت ندارد. حتي دفاع از قاتل هم به معناي تعلق خاطر داشتن به او نيست، بلكه كوشش براي فهم رفتار او و احتمالا كوشش براي اخذ مجازاتي كمتر و در بهترين حالت تبريه كامل متهم است و همه اينها به نفع دادگاه است تا يقين پيدا كند كه چه كسي جاسوسي كرده يا مرتكب قتل شده است؟ هنگامي كه حكم قطعي عليه او باشد، چنين حكمي نيز پس از دفاعيات او يا وكيل او صادر خواهد شد، بنابراين هيچ كس حق ندارد كه پيش از نهايي شدن اين فرآيند؛ ديگران را مجرم بداند و از او دفاع نكند. البته همه ما پيش از صدور يك حكم يا حتي پيش از آغاز فرآيند رسيدگي، نوعي از داوري را نسبت به افراد داريم. مثلا همه يا بسياري از ما فكر مي‌كنيم كه محمودرضا خاوري اختلاس كرده است. دلايل و قرايني هم براي اين داوري خود داريم ولي واقعيت اين است كه به لحاظ قانوني و منطقي تا هنگامي كه فرآيند دادرسي در مورد او تكميل نشده، نمي‌توانيم چنين اتهامي را به صورت قطعي و رسمي اعلام كنيم، هرچند بهترين شاهد ما براي مجرم دانستن او اين است كه فرار كرده و اگر ريگي در كفش نداشت فرار نمي‌كرد. به همين علت او را پيشاپيش محكوم مي‌كنيم و نويسنده اين سطور نيز براساس برداشتِ عرفي خود و ساير قراين او را مبرا از اتهام نمي‌داند، ولي در هر حال تا زماني كه رسيدگي قضايي منصفانه و كاملي صورت نگيرد، نمي‌توانيم با چنين قطعيتي از محكوميت فرد سخن بگوييم. بنابراين مساله وكيل دفاع از مجرم به صفت ارتكاب جرم نيست. بلكه دفاع از حقوق متهم و مجرم از جمله حق دفاع از خويش است. اين كار؛ دفاع از حق و قانون و جامعه است. البته مي‌دانيم كه برخي وكلا در اين راه پيازداغ ماجرا را زياد مي‌كنند ولي اينها نكات فرعي است و نبايد موجب ناديده گرفتن اصل حق دفاع متهم از خويش شود.
165 دقيقه رايزني
نمايندگاني از مجلس شوراي اسلامي در اين نشست حضور داشتند. از سوي دولت هم من به عنوان معاون پارلماني رييس‌جمهوري و لعيا جنيدي، معاون حقوقي رييس‌جمهوري در نشست حضور داشتيم. اعضاي محترم هيات عالي حل اختلاف قوا در جلسه‌اي كه 2 ساعت و 45 دقيقه به طول انجاميد، صحبت‌هاي همه ما اعم از نمايندگان قوه مقننه و دولت را با صبر و حوصله شنيدند كه بايد از اين صبر آنان تشكر كرد. از آنجايي كه مرجع تنظيم روابط ميان قواي سه‌گانه مقام معظم رهبري است و هيات عالي حل اختلاف قوا هم در اين زمينه بازوي مشورتي ايشان به حساب مي‌آيد تنها اين هيات است كه مي‌تواند در مورد ماهيت موضوع اظهارنظر كند و نظر نهايي اين هيات است كه اجرايي خواهد شد. اما مساله‌اي كه اين روزها و حين بررسي‌هاي صورت گرفته در مورد اصلاح آيين‌نامه اجرايي مجلس شوراي اسلامي از سوي برخي مطرح شد، اين بود كه چرا زمان تصويب آيين‌نامه با وجود حضور نماينده دولت هيچ مخالفتي صورت نگرفته است. بايد بر اين نكته تاكيد كنم بر اساس رويه‌اي كه از قبل وجود داشته در اصلاح آيين‌نامه مجلس شوراي اسلامي به نماينده دولت اجازه اظهارنظر داده نمي‌شود و در همين راستا در اين مورد نيز به معاون پارلماني اجازه ارايه نظر دولت داده نشد. به همين جهت در آستانه اجرايي شدن آن حسن روحاني، رييس‌جمهوري به صورت مستقيم وارد موضوع شده و نامه‌اي به رهبري نوشت. ما در حال حاضر منتظر هستيم تا نظر هيات حل اختلاف قوا نهايي و اعلام شود.
عادت‌واره‌هاي اجتماعي
تاسف‌بارتر از اين وجود گروهي از دختران است كه به عقد فردي درمي‌آيند و مهريه تعيين مي‌كنند و هنوز وارد زندگي مشترك نشده مهريه‌شان را طلب مي‌كنند و همين موضوع جدايي را رقم مي‌زند. امروز ارزش‌هاي ديگري هستند كه پايداري يك زندگي مشترك را رقم مي‌زنند و از تداوم زندگي خانوادگي مراقبت مي‌كنند، ارزش‌هايي مانند اعتماد، همدلي و مشاركت؛ اينها عوامل تضمين‌كننده خانواده سالم هستند. در برخي جوامع البته عصبيت خاصي روي موضوع مهريه وجود دارد. اگر دختري مهريه بالاي 500 سكه نداشته باشد اصلا تن به ازدواج نمي‌دهد، چرا كه اين ميزان را نمادي از توانمندي او مي‌دانند. اينها به آداب و رسوم و سنت‌هايي برمي‌گردد كه از گذشتگان رسيده‌اند اما همه آنها قابل بازنگري هستند. براي همين است كه فرهنگ واحدي در مورد مهريه وجود ندارد، چون اين گذشتگان و نياكان، بسته به مناطق و فرهنگ‌هاي مختلف رسوم مختلفي از خود برجاي گذاشته‌اند. همه اينها تحليل‌هاي اجتماعي است اما اگر قرار است اين مساله را دقيق‌تر بررسي كنيم و بفهميم چرا ميزان مهريه در برخي استان‌ها بالاتر است و در برخي پايين‌تر بايد در يك زمينه پژوهش‌محور حركت كنيم، پژوهشي در سطح ملي كه ديدگاه‌ها، زمينه‌ها و خاستگاه‌هاي كاهش و افزايش مهريه را در مناطق مختلف كشور مورد بررسي قرار دهد كه بدون داشتن اين اطلاعات دقيق نمي‌توان تحليل درستي از اين موضوع ارايه داد.
اقتدار ديپلماتيك ايران
حالا بايد براي همه ما ثابت شده باشد كه در يك كشتي نشسته‌ايم و براي امثال امريكا سپاه و وزارت‌خارجه و اصولگرا و اصلاح‌طلب فرقي ندارد و هركس از كيان كشور به هر روش حمايت كند هدف بغض و كينه او قرار خواهد گرفت. تحريم آقاي ظريف بيش از گذشته ميزان دشمني امريكا عليه ملت ايران را به اثبات رساند و نشان داد كه آنان براي بدخواهي خود هيچ حد و مرزي را نمي‌شناسند و همين معناست كه بايد ما را متحد كند و دعواهاي دروني كمتر شوند و روي دفع خطرات بيروني متمركز شويم. پيداست كه امريكا در اقدام اخير خود به تناقض و تضاد گرفتار شده است و همه ادعاهاي متمدنانه پيرامون مذاكره و گفت‌وگو را يكجا مي‌بازد تا خشم و نفرت خود را نمايان سازد. امروز آقاي ظريف نزد ملت ايران عزيزتر و به سمبل مواجهه عقلاني در برابر زورگويان تبديل شده است. امروز بيش از هر زمان ديگري در دنيا ثابت مي‌شود كه امريكا روزنه‌هاي گفت‌وگو را عملا مي‌بندد و راه را براي تنش بيشتر باز مي‌كند. هرچه اين اقدامات بيشتر شوند و ابعاد مضحك و غير متعارف پيدا كنند موفقيت آتي ملت ايران پربارتر و عميق‌تر خواهد شد. ما نشان خواهيم داد كه در هر ميداني در جنگ و مذاكره و مقاومت ايستاده‌ايم و جاهلان به تاريخ ايران روزي به نيمه ديگر حقيقت اعتراف خواهند كرد.