• ۱۴۰۳ چهارشنبه ۵ ارديبهشت
روزنامه در یک نگاه
امکانات
روزنامه در یک نگاه دریافت همه صفحات
تبلیغات
صفحه ویژه

30 شماره آخر

  • شماره 4490 -
  • ۱۳۹۸ چهارشنبه ۲۴ مهر

كتابخانه

انديشه‌هاي سياسي - فلسفي هابز

توماس هابز يكي از فيلسوفان سياسي برجسته انگلستان بود كه بيشتر به سبب كارهايش در فلسفه سياسي و كتاب لوايتان (به لاتين: Leviathan) شهرت دارد. اين كتاب در سال ۱۶۵۱ نوشته شده و بنيان بسياري از نظريه‌هاي قرارداد اجتماعي را در فلسفه سياسي به وجود آورده است.

هابز، در ادامه انديشه سياسي ماكياولي و در سرزمين جديدي كه او كشف كرده بود، نظريه‌پرداز «علم جديد سياست» بود.

نظريه سياسي هابز به‌طور كلي انديشه‌هاي بيان شده در خصوص شهروند را از سر مي‌گيرد، مگر در مواردي كه هابز به نظر مي‌آيد كه از زندگي سياسي پرآشوب زمان خود درسي آموخته باشد. كسي كه در لحظه آزادي گردن به اطاعت فاتحي مي‌گذارد با بيان صريح يا علامات كافي ديگر رضايت مي‌دهد كه رعيت او باشد. اين وضعيت در مورد كسي كه در برابر حاكم خود تعهد ديگري جز تعهد رعيت معمولي ندارد، تكرار مي‌شود. قانون مدني تعهدات پيوسته با قوانين طبيعي و اصل عدالت در تضاد است. احترام به ديگران و فضيلت‌هاي ديگري كه از قانون مدني ناشي مي‌شود و صلح و اطاعت را به دنبال مي‌آورد، به محض تشكيل دولت، به قوانين طبيعي تبديل مي‌شود و بنابراين از اين حيث كه قدرت حاكم احترام به آنها را الزام‌آور مي‌داند، قوانين مدني نيز هستند. بخش نانوشته قانون طبيعي خوانده مي‌شود و بخش نوشته آن مدني، قانون مدني آزادي طبيعي افراد را محدود مي‌كند تا آنان نتوانند به يكديگر ضرر، بلكه به يكديگر ياري برسانند و در برابر دشمن مشترك متحد شوند. قانون مدني تحت نظارت پادشاه و پارلمان- در صورتي كه سلطنت پارلماني باشد - قرار دارد.

توماس هابز، در پژوهش‌هاي علمي قرن هفدهم نقشي فعالانه داشت. او با رياضيدانان هم‌عصر خويش از جمله دكارت در تعامل بود، ولي به نتايجي كاملا متفاوت دست يافت. مخالفت او با تفكيك ذهن و جسم در ثنويت دكارتي باعث شد خود را يك ماترياليست تمام‌عيار بخواند و مفهوم ذات يا جوهر غيرمادي را به عنوان عبارتي متناقض رد كند (ادعايي جسورانه در زمانه‌اي كه خداباوري همچنان حاكم بود) هر آنچه در كائنات است فيزيكي يا مادي است و هيچ چيز خارج از آن وجود ندارد.

هابز متاثر از نجوم كوپرنيك و گاليله، چشم‌اندازي مكانيكي از هستي ارايه داد و اين بحث را پيش كشيد كه با در نظر گرفتن قوانين فيزيكي، حتي انسان مي‌تواند همچون يك ماشين قلمداد شود. نظريه حركت و نيروي جنبشي گاليله الهام‌بخش هابز بود، به‌طوري كه به باور او اين نظريه نه تنها عملكرد بدن كه فعاليت‌هاي ذهني ما را نيز تبيين مي‌كند. از ديد هابز، ذهن ما يك ماشين فيزيكي است و ابعاد روانشناختي انسان مثل هر چيز ديگري در كائنات از قوانين فيزيكي پيروي مي‌كند.«هابز» نوشته جورج مك دانلد راس با ترجمه سيد مسعود آذرفام توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است. هر چند هابز به انديشه سياسي‌ا‌ش مشهور است اما آرايي در حوزه‌هاي علم و فلسفه دارد كه به هيچ‌وجه كم‌اهميت نيستند.جورج مك دانلد راس در اين كتاب علاوه بر بازخواني و تحليل انديشه سياسي هابز به آراي او در حوزه‌هاي علم، فلسفه و دين نيز پرداخته است.

 

روايتي داستاني از جنگ‌هاي بالكان

نويسنده كرووات ساكن هلند است. در ۲۷ مارس ۱۹۴۹ در كوتينا، جمهوري سوسياليستي كرواسي، جمهوري فدرال سوسياليستي يوگسلاوي ‌زاده شد. او دانش‌آموخته دانشكده فلسفه دانشگاه زاگرب است.

اوگرشيچ هم‌اكنون در هلند زندگي مي‌كند. او ۲۰ سال در انستيتو تئوري ادبيات اين شهر فعاليت داشته است.

دوبراوكا اوگرشيچ در مقاله‌هاي خود به وسيله تجزيه و تحليل‌هاي عقلاني آن دسته از مسائل روز را كه به انسان‌ها مربوط مي‌شود، برمي‌رسد. او در كتاب «فرهنگ كارائوكه» دنياي مدرن ديجيتال را با تمام آشفتگي‌ها و خطاهايش توصيف مي‌كند و با بيان مثال‌هاي كوچك نشان مي‌دهد كه اين رسانه‌هاي افسارگسيخته نوين به چه سمت و سويي حركت مي‌كنند. متن‌هاي نوشته شده توسط اين نويسنده ساده و قابل‌فهم با طنزي دقيق است. «وزارت درد» رماني است از دوبراوكا اوگرشيچ كه در حال و هواي جنگ‌هاي بالكان در دهه 199 مي‌گذرد. بعد از انتشار اين رمان، واشنگتن‌پست به همين مناسبت نوشت: دوبراوكا اوگرشيچ همچون ناباكوف بر توانايي ما در به ياد آوردن گذشته به عنوان منبعي براي حفظ هويت اخلاقي و عاطفي‌مان تاكيد مي‌گذارد. «وزارت درد» نوشته دوبراوكا اوگرشيچ با ترجمه نسرين طباطبايي توسط انتشارات نشرنو منتشر شده است.

ارسال دیدگاه شما

ورود به حساب کاربری
ایجاد حساب کاربری
عنوان صفحه‌ها
کارتون
کارتون