كمانچه جهاني كلهر، راوي موسيقي ايران
محمد سرير
در مسير زندگي هر يك از ما افرادي هستند كه هركدام در حوزه خاصي آثاري را خلق مي‌كنند كه نه تنها اثرات ماندگاري در روزگار خودمان دارد بلكه ميراث گرانبهايي براي آيندگان نيز به حساب مي‌آيد. استاد كيهان كلهر يكي از اين افراد است كه تاثيرات هنرش در دنيا بر كسي پوشيده نيست و آنچه اين روزها در عالم موسيقي خلق مي‌كند، براي ما و نسل‌هاي آينده بسيار ارزشمند، ماندني و درخشان است. كيهان كلهر از آن دسته هنرمنداني است كه به موسيقي ايراني با نگاهي جهاني پرداخته است و موفق شده موسيقي ايراني را به خوبي و درستي به جهانيان معرفي و عرضه كند. ساز تخصصي ايشان، كمانچه، ميراثي است از گذشته‌هاي دور موسيقي ايران و اين هنرمند با اين ساز و با تكيه بر داشته‌ها و ميراث گذشته، نه تنها در ايران، بلكه در دنيا، اين ساز و موسيقي ايراني را به بهترين شكل معرفي كرده است. طبعا موسيقي رديف دستگاهي ايراني كه بخش مهمي از آن بداهه‌نوازي است و براساس الگوها و پيش‌زمينه‌هاي خاصي شكل مي‌گيرد در بسياري از كشورها شناخته‌شده نيست. نوازنده نيز در اين موسيقي علاوه بر اينكه اجرا‌كننده است خودش هم در ملودي‌ها خلاق است و مي‌تواند خالق بسياري نغمه‌هاي جديد باشد كه گذشتگان چارچوب‌هاي آن را تعيين كرده‌اند. نغمه‌هايي كه شرح بلندي است از غم‌ها و شادي‌هاي ملتي كه طي قرون متمادي در فرهنگ جهاني حضوري موثر و تعيين‌كننده داشتند و هنوز هم اين تاثير را حفظ كرده‌اند و مي‌توانند در آينده نيز اين مسير را ادمه دهند. ساز كمانچه سازي است كه در بسياري از نقاط مختلف ايران با تفاوت‌هايي از نظر اندازه و قالب و شكل و با وجوه بياني متفاوت، ديده و شنيده مي‌شد. نغمه‌هايي كه بخشي از الهامات هنرمندان گذشته بوده و در موسيقي ملي ايران نقش بسزايي داشتند. امروز هم همان نقش پيشرو را هنرمندان بزرگي همچون كيهان كلهر بر عهده دارند. كار سخت همين بوده و اين هنرمند از پس آن به‌خوبي برآمده است؛ كيهان كلهر با تحصيل موسيقي در ايران و خارج از ايران و با شناخت وسيعي كه از موسيقي ملي دارد، توانسته موسيقي ايران را با زباني قابل قبول و قابل ادراك و تاثيرگذار براي علاقه‌مندان اين هنر، با ساز خودش و خلاقيت‌هاي منحصر به فردش توضيح دهد. حتي براي علاقه‌مندان غير ايراني كه ممكن است با مضمون‌هاي موسيقي ايراني كمتر آشنا باشند. ما بايد قدردان حضور بزرگاني مثل كيهان كلهر و ساير هنرمنداني باشيم كه فرهنگ ايران را در بالاترين سطح به جهان معرفي مي‌كنند. استاد كلهر با توانايي‌هايي كه خودش دارد و نيز قابليت‌هايي كه چارچوب‌هاي فرهنگ موسيقايي ايران دارد تاثيرات عميقي بر جامعه بين‌المللي، به عنوان راوي موسيقي ايران، در اجراهايش گذاشته است. وجود چنين هنرمنداني فرصت بزرگي است براي هنر ايراني تا حضور موثرتري در دنيا داشته باشد. قدرداني از اين هنرمند و در ارزش فعاليتي كه در طول اين سال‌ها داشته، كمترين كاري است كه مي‌شود براي هم‌عصري با چنين هنرمند بزرگي انجام داد.