عمو نجف

بخت آن داشتم كه در سال 1366 راه به خانه نجف دريابندري داشته باشم. مسبب، دوست عزيزم، مرحوم كاوه گلستان بود. كاوه از كودكي و از آبادان نجف را مي‌شناخت و عمو خطابش مي‌كرد و من نيز به تبعيت از كاوه ايشان را عمو نجف مي‌گفتم. هر وقت مي‌رفتيم به ديدارشان قطعا يك وعده ناهار يا شام ميهمان ايشان بوديم و سعادت طعام از سفره بي‌نظيرشان داشتيم و چقدر تشكر و سپاسگزاري از فهيمه خانم همسر ايشان داشتيم. فهيمه راستكار همسر دوم نجف بود، هنرپيشه برجسته تئاتر بود و البته در چند فيلم سينمايي هم بازي كرده بود. روزي كه بسيار تشكر كرديم بابت دستپخت فهيمه‌خانم، نجف گفت: آقاجان تمام اين غذاها را خود من مي‌پزم اما تشكرش نصيب فهيمه مي‌شود. اين حرف را جدي تلقي نكرديم تا «كتاب مستطاب آشپزي» درآمد و  دانستيم او چقدر تبحر و آشنايي با غذا و آشپزي دارد.به وقت مرگ 92 سال داشت. متولد آبادان بود. در 20‌سالگي رسما به عنوان مترجم پا به عرصه گذاشت؛ با ترجمه از فاكنر و همينگوي. گل سرخي براي اميلي و وداع با اسلحه كه خبر از استعدادي شگفت در عرصه ترجمه مي‌داد. از بيست سالگي تا زماني كه دچار بيماري لعنتي آلزايمر شد مدام كاركرد. ترجمه، مقاله، گفت‌وگو و ... مارك تواين، داكترو، جبران خليل جبران و... را به فارسي‌زبانان معرفي كرد. نام نجف دريابندري براي كتاب و ناشر اعتبار بود. خوانندگان ادبيات نام او را ضمانت كتاب مي‌دانستند.دريابندري بر بسياري از اهل ادب و فرهنگ تاثير داشت. خاصه بر اهل ادبيات و سينماي جنوب. كساني مثل ناصر تقوايي و امير نادري بسيار از او بهره بردند. از ترجمه‌هاي نجف از همينگوي و فاكنر كافي است به مجموعه داستان ناصر تقوايي و فيلم ناخدا خورشيد نگاه  كنيم. يا به مجموعه داستان امير نادري و فيلم دونده او تا متوجه اين تاثير شويم. اكثر نويسندگان جنوبي با نجف معاشر بودند و از نظريات و نثر و ترجمه او بهره مي‌بردند. از احمد محمود تا قاضي ربيحاوي و اصغر عبداللهي و محمد بهارلو. چند مورد از دريابندري است كه هيچ وقت از ياد نمي‌برم. يكي آن دفاع جانانه كه از كيميايي و فيلم قيصر داشت؛ زماني كه دكتر هوشنگ كاووسي عليه قيصر شوريد و بسيار هم بي‌ربط گفت. دريابندري و ابراهيم گلستان دفاع كردند و پشت كيميايي ايستادند و اين حمايت باعث شد كه فيلم نزد روشنفكران با توجه بيشتري ديده شود. ديگري گفت‌وگوي جنجالي و پرهياهويي است كه 33 سال پيش در مجله آدينه راه انداختند و از قول دريابندري نوشته شد كه نيما شاعر نيست و ابراهيم گلستان نثر فارسي نمي‌داند و شاملو چه و چه و چه... گفت‌وگويي كاملا غيرحرفه‌اي و براساس هيجان و شور و احساس به كاوه گلستان. گفتم نظر تو چيست؟ گفت هيچ و مي‌دانم پدرم هم هيچ جوابي نخواهد داد.بالاخره دريابندري كه ورزش و كوهنوردي‌اش هرگز ترك نمي‌شد، بيمار شد. آلزايمر گرفت، همسرش فهيمه راستكار مُرد. پيرمرد تنهاي تنها شد. ديگر خاطراتش مردند. دوستانش را به جا نمي‌آورد. در بستر و تنهايي بود و تنها صفدر تقي‌زاده مرتب به او سر مي‌زد. با آگاهي از اينكه نجف او را ديگر به ياد نمي‌آورد. نجف همه را از ياد برد، حتي فاكنر و همينگوي را.حالا تنهايي او تمام شده و مي‌رود تا در كنار همسر مهربانش فهيمه راستكار ادامه دهد نفس‌هايش و خاطرات جديدش را.او مسافري است غريب، بسيار غريبانه سفر خاك طي مي‌كند. خدا نگهدارش؛ و من دعا مي‌كنم براي عمونجف، براي نجف دريابندري در اين سفر كه در انتهايش سوسوي فانوس دريايي و نخل و كشتي منتظر او هستند؛ منتظر عمو نجف.