داستان ايربگ
مرتضي ميرحسيني
سال 1998 در چنين روزي استفاده از كيسه هوا يا همان ايربگ در خودروها در امريكا اجباري شد هر چند قوانين مربوط به آن 7 سال قبل‌تر در 1991 تصويب شده بود. طبق اين قانون حق تردد همه خودروهاي سواري و كاميون‌هاي كوچك، مشروط به داشتن كيسه هوا براي هر دو صندلي جلو مي‌شد. طبق اطلاعات سايت هيستوري دات‌كام، امريكا نخستين كشوري بود كه چنين قانون سخت‌گيرانه‌اي را به اجرا مي‌گذاشت. اما ماجراي ايربگ به اوايل دهه 1950 برمي‌گشت.
آن زمان مهندسي به نام جان هتريك از پنسيلوانيا با الهام از كاورهاي بادي نصب شده روي اژدرها كه در نيروي دريايي استفاده مي‌شد، نمونه اوليه «بالش‌هاي محافظ براي خودروها» را طراحي كرد. او طرح خود را براي چند شركت خودروسازي مثل فورد و جنرال موتورز فرستاد اما آنها پيشنهادش را حتي لايق پاسخ‌گويي نديدند.
نمي‌دانم هتريك بعد از آن چه كرد اما موضوع استفاده از چنين محافظي در خودروها به حاشيه رفت و حداقل تا يك دهه بعد توجه و حساسيت كسي را برنينگيخت. تا اينكه سال 1965 رالف ندر لبناني‌تبار در كتاب «ناامن در هر سرعتي» اين ادعا را پيش كشيد كه براي تضمين سلامت سرنشينان صندلي‌هاي جلو خودروها، هم به بستن كمربند ايمني و هم به كيسه هوا نياز است و اين دو ابزار در كنار هم از مرگ هزاران نفر در سال جلوگيري خواهد كرد.
با انتشار اين كتاب و تبليغات ندر-كه در امريكا شخصيت مهمي هم محسوب مي‌شود- و ديگر فعالان اجتماعي ايالات متحده، مساله كيسه هوا اين بار به شكل جدي‌تري به ميان آمد هر چند قانوني كه سال بعد يعني در 1966 تصويب شد فقط نصب و استفاده از كمربند ايمني را اجباري مي‌كرد و اشاره‌اي به كيسه هوا نداشت.
از آنجا كه اين قانون چندان هم الزام‌آور نبود فقط حدود يك‌چهارم(25درصد) مردم آن را رعايت مي‌كردند و هنگام رانندگي يا سوار شدن به ماشين، كمربندهاي ايمني خودشان را مي‌بستند. تازه چند سال بعد از دهه 1970 بود كه هم فورد و هم جنرال موتورز برخي محصولات خودشان را همراه با كيسه هوا عرضه كردند و البته تبليغات گسترده‌اي را هم درباره فوايد اين گزينه اضافي به راه انداختند. همزمان با اين تبليغات چند موسسه مطالعاتي، پژوهش‌هايي را درباره ثمربخش بودن اين محافظ جديد آغاز كردند و حتي اين پرسش را هم پيش كشيدند كه «آيا استفاده از كيسه هوا واقعا ضروري است؟»
نتايج اين پژوهش‌ها نشان مي‌داد، كيسه‌هاي هوا نه تنها مفيد نبودند كه مي‌توانستند باعث آسيب‌هاي جدي به فك و صورت و حتي شكستگي گردن و مرگ راننده و نفر كناري‌اش شوند. اين تحقيقات روي نمونه‌هاي اوليه كيسه‌هاي هوا انجام شده بود كه كيسه‌هايي بسيار سفت بودند و هنگام تصادف با شدتي بيش از اندازه آزاد مي‌شدند.
اما به مرور فناوري كيسه هوا و كيفيت كيسه‌ها ارتقا يافت و عيب و ايرادها و خطراتش هم كم و كمتر شد و تقريبا همه خودروسازان محصولات خودشان را با آن تجهيز كردند. تحقيقات بعدي نيز نشان مي‌داد كه نمونه‌هاي بهبود يافته كيسه هوا، ديگر آن خطر را ندارد و استفاده همزمان از كيسه هوا و كمربند ايمني چنانكه رالف ندر در كتابش گفته بود براي حفظ جان دو نفر جلويي خودرو بسيار مفيد است و چنانكه مي‌گويند تا 30 درصد احتمال مرگ را در تصادفات شديد كاهش مي‌دهد.