از تنش‌هاي عراق تا بحران لبنان و درگيري‌هاي قره‌باغ
منطقه آماده سورپرايز اكتبر با محوريت ايران است
علي موسوي خلخالي
خبرهاي خوبي از اين روزهاي خاورميانه شنيده نمي‌شود. در كنار عادي‌سازي روابط كشورهاي عربي حوزه خليج‌فارس با اسراييل كه فعلا امارات متحده عربي و بحرين را شامل شده، خبرهاي نگران‌كننده‌اي از عراق شنيده مي‌شود. ايالات‌متحده نيروهاي حشد الشعبي را تهديد كرده و براي عراقي‌ها خط و نشان كشيده است. البته مساله اصلي ايران است. همان‌‌طور كه در پرونده عادي‌سازي روابط با اسراييل نيز ايجاد كلوبي از مخالفان ايران در كنار اسراييل هدف بوده است. در تمامي اين تحولات مساله رويارويي با ايران مطرح است. ايالات‌متحده در تمامي ابعاد تلاش دارد ايران را تحت فشار بگذارد و از آنجا كه فعلا رويارويي مستقيم با ايران را در توان خود نمي‌بيند، رويارويي در منطقه و كشورهاي همسايه را پيش كشيده است.
امريكايي‌ها بهانه كرده‌اند كه ديگر بيش از اين حمله به منافع و سفارتخانه‌شان در عراق را تحمل نمي‌كنند و تصميم دارند با قاطعيت واكنش نشان دهند. قاطعيتي كه گفته مي‌شود رنگ و بوي باروت و حتي تنبيه‌هاي اقتصادي دارد. سفر فواد حسين، وزير امور خارجه عراق به ايران كه ناگهاني بود و بدون برنامه‌ريزي قبلي صورت گرفت نيز به همين مساله بر مي‌گردد. هفته گذشته، سران چهارگانه عراق شامل رييس‌جمهوري، نخست‌وزير، رييس دستگاه قضايي و رييس مجلس به همراه شماري از سران سياسي عراق تشكيل جلسه دادند كه طي آن برهم صالح از پيام تند و گزنده مايك پمپئو، وزير امور خارجه ايالات‌متحده امريكا به خود سخن گفت و بيان كرد كه امريكايي‌ها تهديد كرده‌اند كه صبرشان لبريز شده است و قصد دارند در صورتي كه ظرف روزهاي آينده حملات به نيروهاي ائتلاف بين‌المللي مبارزه با داعش به فرماندهي ايالات‌متحده متوقف نشود سفارت خود در بغداد را ببندند و به سختي به عاملان اين حملات واكنش نشان بدهند. روز پنجشنبه جلسه ديگري را مصطفي الكاظمي، نخست‌وزير عراق با سران گروه‌هاي سياسي ميزباني كرد كه محور آن بررسي محتواي پيام پمپئو بود.
در پي آن تصميم گرفته شد كه فواد حسين به ايران بيايد و تهديدهاي طرف امريكايي را با طرف ايراني در ميان بگذارد. براي همين سفر روز شنبه او به ايران ناگهاني شد.
روز يكشنبه، فضاي رسانه‌اي عراق و ديگر شبكه‌هاي عربي ملتهب شده بود. بعضي شبكه‌هاي عربي ضدايراني مثل اسكاي نيوز امارات و الشرقيه حتي اغراق مي‌كردند و بر آتش التهابات مي‌دميدند، گويي كه براي حمله امريكا به مواضع حشد الشعبي از خود امريكايي‌ها عجله بيشتري دارند. با همين رويكرد آنها در بسته شدن سفارت امريكا و عزيمت سفير اين كشور از بغداد به اربيل و حتي عين‌الاسد عجله كردند. آش به قدري شور شد كه سفارت امريكا روز دوشنبه با صدور بيانيه‌اي رسمي اعلام كرد سفير اين كشور بغداد را ترك نكرده و همچنان در سفارت است. حتي تصاوير ديدار او با مقامات عراقي در آن روز منتشر شد تا به اين ترتيب نشان داده شود او همچنان در بغداد است.
تا به اين لحظه نه حملات راكتي در عراق متوقف شده و نه از لحن امريكايي‌ها نسبت به خصم اصلي‌شان يعني ايران، كاسته شده است. اين در حالي است كه دوشنبه شب پايگاه خبري بلومبرگ گزارش داد كه دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري امريكا قصد دارد بيش از ۱۲ بانك ايراني را تحريم و ارتباط جهاني با كل بخش مالي ايران را ممنوع اعلام كند.
از آن‌سو، در لبنان نيز اوضاع همچنان متشنج است. بعد از سقوط دولت حسان دياب در پي انفجار مهيب بيروت، جانشين او مصطفي اديب نيز روز شنبه با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد از تشكيل دولت ناتوان است و به همين دليل استعفا مي‌دهد. در شمال ايران، درگيري‌هاي قره‌باغ وارد مرحله تازه‌اي شده است. جنگ آذربايجان و ارمنستان به نوعي جنگ غيرمستقيم تركيه و روسيه است. بسياري بر اين اعتقادند كه عوامل پشت پرده‌اي وجود دارد كه مي‌خواهند تنور اين تنش داغ بماند تا به اين ترتيب تركيه و روسيه سرگرم پرونده قره‌باغ باشند تا از ديگر تحولات منطقه فاصله بگيرند.
يك روز ديگر وارد ماه اكتبر مي‌شويم. از آنجا كه با ورود به ماه اكتبر فاصله ما تا انتخابات امريكا به يك ماه كاهش مي‌يابد، ناظران اين ماه را سورپرايز اكتبر مي‌نامند؛ سورپرايزي كه مي‌تواند به معناي هر گونه تحولي در جهت تلاش‌ها براي پيروزي رييس‌جمهوري مستقر در كاخ سفيد در انتخابات پيش رو باشد. از آنجا كه همه اين تحولات با محوريت ايران صورت مي‌گيرد و همه تلاش‌ها براي فشار بر ايران است، هر اتفاقي كه در طول اين مدت بيفتد حتي اگر مستقيما با ايران مرتبط نباشد غيرمستقيم به ايران مرتبط است. در طول چهار سال گذشته همه كشورها تلاش كردند تا پرونده خود را از اولويت دستگاه سياست خارجي امريكا خارج كنند، از روسيه و چين گرفته تا كره‌شمالي. به اين ترتيب و با همه تلاش‌هايي كه دشمنان ايران در كاخ سفيد به كار بستند، پرونده ايران در اولويت كاخ سفيد ماند و حالا به اوج خود رسيده است. شايد ماه‌هاي آينده شاهد تحولات سرنوشت‌ساز، تعيين‌كننده و موثري باشيم كه روند بسياري از تحولات و معادلات منطقه‌اي را تغيير دهد.
يك روز ديگر وارد ماه اكتبر مي‌شويم. از آنجا كه با ورود به ماه اكتبر فاصله ما تا انتخابات امريكا به يك ماه كاهش مي‌يابد ناظران اين ماه را سوپرايز اكتبر مي‌نامند؛ سوپرايزي كه مي‌تواند به معناي هر گونه تحولي در جهت تلاش‌ها براي پيروزي رييس‌جمهوري مستقر در كاخ سفيد در انتخابات پيش رو باشد. از آنجا كه همه اين تحولات با محوريت ايران صورت مي‌گيرد و همه تلاش‌ها براي فشار بر ايران است، هر اتفاقي كه در طول اين مدت بيفتد حتي اگر مستقيما با ايران مرتبط نباشد غيرمستقيم به ايران مرتبط است.