پول كم و رقابت ناسالم
فريد ضياءالملكي٭
اگرچه وزير اقتصاد عنوان مي‌كند كه شوراي پول و اعتبار پيش از اين نسبت به تعيين نرخ روزشمار اقدام نمي‌كرد اما بررسي سوابق اين شورا نشان مي‌دهد در قالب تعيين دو نرخ سود بلندمدت و كوتاه‌مدت، نرخ‌هاي سالانه را اعلام مي‌كرد. بر اين اساس نرخ سود روزشمار نيز تحت عنوان نرخ كوتاه‌مدت به نوعي از سوي شوراي پول و اعتبار مصوب و ابلاغ مي‌شد.
امروز به دليل كاهش حجم پول در كشور طبيعي است كه بين بانك‌ها رقابتي ناسالم براي جذب بيشتر منابع صورت بگيرد. هرچند بانك مركزي با بازگذاشتن دست بانك‌ها در تعيين نرخ سود سپرده‌هاي روزشمار قصد داشت اين بازار را به سامان بيشتر برساند اما عملكرد روزهاي گذشته نظام بانكي نشان مي‌دهد رقابت شديد براي جذب پول باعث شده اين بازار عملا دچار آشفتگي شود. به همين دليل به نظر مي‌رسد شوراي پول و اعتبار در جلسه آتي خود اگر سلب اختيار از نظام بانكي نكند دست كم مي‌توان از صحبت‌هاي مسوولان برداشت كرد كه حدودي براي نرخ سود روزشمار تعيين خواهد شد. يكي از انتقادات فعالان اقتصادي آن است كه نرخ سود بلندمدت بانكي بيش از تورم 15 درصدي تعيين شده است كه به گفته خود مسوولان پولي كشور تاكنون سابقه نداشته است اما بايد اين نكته را در نظر گرفت كه به جز تورم، اصل ديگري نيز در تعيين نرخ سود اثرگذار است كه آن قانون عرضه و تقاضاست.
در شرايطي كه حجم پول در كشور به سطح كمتري از تقاضا مي‌رسد، نرخ سود نمي‌تواند متناسب با تورم تعيين شود. لذا به نظر مي‌رسد بهترين راهكار اجماع بانك‌ها براي تعيين نرخي واحد و نهايتا تصويب اين تصميم با نظر شوراي پول و اعتبار خواهد بود.
٭كارشناس بانكي