آتشي كه بر جان
درختان بلوط افتاد
گروه اجتماعي | امسال بيش از هزار و 600 هكتار از جنگل‌هاي بلوط استان كهگيلويه و بويراحمد در آتش‌سوزي سوخت. به‌رغم گفته برخي مسوولان كه آتش‌سوزي جنگل‌ها را بخشي از سازوكار طبيعت مي‌دانند، عوامل و دلايلي پنهاني پشت اين آتش‌سوزي‌ها نهفته كه در غياب مسووليت‌پذيري، وسيع‌ترين رويشگاه بلوط ايران را نابود كرده است.
«ايسنا» در گزارشي با عنوان «ملكه ايران سياه‌بخت شد» به ماجراي آتش‌سوزي‌هاي سريالي در جنگل‌هاي بلوط استان كهگيلويه و بويراحمد پرداخته و نوشته است كه روزگاري رشته كوه‌هاي زاگرس ميزبان وسيع‌ترين رويشگاه بلوط در ايران بوده و معيشت حدود يك و نيم ميليون نفر از ساكنانش را تامين كرده؛ از ارتزاق بيش از ۸۰ درصد عشاير كشور گرفته تا زندگي بيش از ۵۰ درصد دام كشور در آن، همه وابسته به حيات اين ملكه است.
به گزارش ايسنا، عواملي چون سوزاندن درخت‌ها براي توليد زغال چوب، اختلاف ساكنان با منابع طبيعي، قاچاق چوب، تغيير اقليم و خشكسالي از عوامل اصلي آتش‌سوزي‌هاي سريالي اخير در اين جنگل‌هاي بلوط محسوب مي‌شود. نتيجه چنين عواملي مستقيما زيست انسان‌هايي را تحت تاثير قرار مي‌دهد كه حيات آنها وابسته به منابع طبيعي كوه‌ها و جنگل‌هاي ديل، خاييز، بويراحمد و دناست. اميد سجاديان، عضو هيات‌مديره انجمن نهضت سبز زاگرس به ايسنا مي‌گويد كه اختلافات محلي، زمين‌خواري و نارضايتي از منابع طبيعي از عوامل مهم آتش‌سوزي جنگل‌هاي زاگرس است و ۹۵ درصد آتش‌سوزي جنگل‌ها و مراتع استان كهگيلويه و بويراحمد، انساني و به صورت عمدي يا سهوي بوده است؛ برخي به علت سهل‌انگاري در آتش زدن پسماند مزارع، جنگل‌ها و مراتع را مي‌سوزانند اما تعداد آتش‌سوزي‌هاي عمدي بيشتر است. علاوه بر آنكه معمولا آتش‌سوزي در مناطقي رخ مي‌دهد كه دسترسي به آن سخت است.
او مهم‌ترين علت بيشتر آتش‌سوزي جنگل‌هاي اين استان را كه ۷۰ درصد آن عمدي بوده، به علت‌هاي مختلف از جمله اختلافات محلي، زمين‌خواري و نارضايتي از منابع طبيعي دانسته است و خاطرنشان كرده، مسوولان امر بايد به كشاورزاني كه پسماند مزارع خود را آتش مي‌زنند، آموزش بدهند يا با برخورد قانوني بازدارنده جلوي اين كار را بگيرند، معارضات محلي و عرفي را رفع كنند، اقدامات پيشگيرانه انجام دهند، آتش‌بر ايجاد كنند، جامعه محلي آموزش داده شوند و محيط‌باني و قرق‌باني ايجاد كنند.
به گفته اين فعال محيط‌زيست، نيروهاي تخصصي مي‌توانند در مهار و خاموش كردن آتش‌سوزي‌ها كمك كنند و بايد نيروهاي محلي و مردمي آموزش ببينند و مجهز شوند تا در موقع آتش‌سوزي به موقع جهت مهار آتش اقدام شود. سازمان‌هاي متولي بايد از زماني كه فصل آتش‌سوزي‌ها تمام مي‌شود برنامه‌ريزي و پهنه‌بندي كنند تا در سال آينده با مشكلات كمتري مواجه شوند. سجاديان آمار اعلام شده از خسارات وارده ناشي از آتش‌سوزي جنگل‌ها را واقعي نمي‌داند و معتقد است، سطح سوخته جنگل‌ها و مراتع استان حتي يك‌دهم ميزان خسارت وارده نيست، بايد اطلاعات و علت دقيق آتش‌سوزي جنگل‌ها مشخص شود تا بتوانيم برنامه‌ريزي دقيق‌تري جهت مقابله و پيشگيري از آتش‌سوزي داشته باشيم.
اما عزيز فيلي، معاون هماهنگي امور عمراني استاندار كهگيلويه و بويراحمد عقيده ديگري دارد و به خبرنگار ايسنا گفته از آنجا كه امسال به علت بارش‌هاي خوب در سال آبي ۹9- ۹8 رويش جنگل‌ها و مراتع استان كهگيلويه و بويراحمد بيشتر شد، پيش بيني مي‌شد كه آتش‌سوزي‌هايي رخ دهد و البته تاكيد كرد كه از ارديبهشت ماه برنامه‌ريزي لازم، انجام و با ستاد بحران كشور و وزارت دفاع جهت كمك به مهار آتش‌سوزي جنگل‌ها و مراتع استان قرارداد منعقد شد و براي همين بود كه در آتش‌سوزي جنگل‌هاي ارتفاعات ديل، خامي در شهرستان‌هاي گچساران و باشت، خاييز كهگيلويه، كوه سفيد لنده و كوه سياه چرام از بالگرد استفاده شد.
فيلي معتقد است كه امسال تجهيزات خوبي در اختيار قرق‌بانان منابع طبيعي و محيط‌بانان محيط زيست استان قرار گرفته است و علاوه بر آن، بيش از ۱۵۰ دستگاه دمنده از محل اعتبارات استان خريداري و در اختيار اين دو دستگاه قرار گرفت. در حالي كه خرداد امسال، نيروهاي محلي و فعالان محيط‌زيستي با دستان خالي به مبارزه با آتش مي‌رفتند، اما معاون هماهنگي امور عمراني استاندار كهگيلويه و بويراحمد معتقد است كه اين معاونت با شركت خدمات هليكوپتري ايران قرارداد بسته و بيش از دو ماه نيز از خدمات اين شركت استفاده شده است.
غلامحسين حكمتيان‌اصل، مديركل منابع طبيعي استان كهگيلويه و بويراحمد نيز به آمار آتش‌سوزي‌ها در استان اشاره كرده و به ايسنا گفته است كه از ابتداي سال جاري تاكنون ۷۰ فقره آتش‌سوزي بالاي يك هكتار در جنگل‌ها و مراتع استان رخ داده كه در پي اين تعداد آتش‌سوزي ۱۶۵۸ هكتار جنگل و مرتع دچار خسارت شده‌اند.حكمتيان‌اصل از كمبود نيروي قرق‌بان، امكانات، تجهيزات و نبود اعتبارات كافي براي خاموش كردن آتش‌سوزي جنگل‌ها و مراتع استان گفت و البته تصريح كرد: مكاتبات و پيگيري‌هايي براي رفع اين كمبودها و مشكلات انجام شده اما تاكنون عملي نشده است.او همچنين از نياز شديد استان به بالگرد با توجه به كوهستاني بودن و صعب‌العبور بودن مناطق درگير با آتش‌سوزي در استان گفت و تاكيد كرد: مناطقي كه دچار آتش‌سوزي مي‌شوند سخت‌گذر و كوهستاني هستند و براي كنترل و مهار به موقع و بهتر آتش‌سوزي جنگل‌ها نياز به بالگرد و پايگاه اطفاي حريق است.