آخرين رييس جمهور
نوشته فرهاد والي
ترامپ با شعار مهم وارد انتخابات شد، يكي «امريكا، اول» بود، اين شعار حزب فاشيست امريكا در دهه‌هاي قبل از جنگ جهاني دوم بود، حزبي كه هيتلر از آن حمايت مي‌كرد. معني «امريكا، اول» در آن زمان به اين معني بود كه امريكا وارد جنگ نشود تا در كنار متفقين قرار نگيرد و هيتلر شكست نخورد. امروز هم فاشيست‌هايي مثل استيو بنن كشف كردند كه با دادن چنين شعارهايي مي‌توانند عامه مردم را به طرف ترامپ بكشند و از سويي با دادن شعارهايي شبيه برني سندرز اقشار تهيدست را به سوي ترامپ جلب كنند و جلب كردند. آنها به مردم مي‌گويند كه سازمان‌هاي بين‌المللي مثل سازمان بهداشت جهاني براي امريكا سودي ندارند. اعتقادي به پيمان نظامي امريكا ندارند و با سازمان ناتو مشكل دارند. وزير كار دولت كلينتون، رابرت رايش سوسياليست، استاد دانشگاه بركلي در كتاب حفظ سرمايهداري (Saving Capitalism) در مورد بحران بيكاري در اقتصاد امريكا اين مسائل را درجزييات شرح داده و با اينكه يك سوسياليست است اعتقاد دارد كه فروپاشي نظام سرمايهداري كمكي به بهتر شدن وضعيت افراد فقير و پشت سر مانده نمي‌كند.
رابرت رايش در يك مستند با همين نام از افرادي كه مي‌خواستند به برني سندرز راي بدهند، اين افراد توضيح مي‌دادند كه در ابتدا طرفدار برني سندرز بودند، ولي بعد از اينكه برني سندرز در رقابت‌هاي مقدماتي كنار رفت، راي خودشان را به ترامپ دادند، چون ترامپ راي سندرز را دزديده بود و بر آراي او سوار شده بود. افرادي مانند اوباما، كلينتون و بوش به سيستم و نظام موجود امريكايي معتقدند، آنها مي‌خواهند راه‌حل مشكلات اقتصادي امريكا را از درون همين سيستم حل كنند، اما روي آوردن بسياري از راي‌دهندگان به برني سندرز و بعد دونالد ترامپ نشان مي‌دهد بسياري از راي‌دهندگان امريكايي اميد چنداني به حل مشكلات امريكا از درون اين سيستم ندارند.
ويروس كرونا و پول‌هاي هليكوپتري
نقش ويروس كرونا كه در بحراني‌ترين وضعيت جهان موجب شد تا همه طرفين دعواي بزرگ جهاني خانه‌نشين شوند نقشي تعيين كننده بود و هست. كرونا در دوران ترامپ تاثير بسياري روي امريكا گذاشت، اين كشور كه قاعدتا مي‌بايست جزو كم آسيب‌ترين كشورهاي دنيا باشد، به خاطر نداشتن مرز مشترك با حوزه كشورهاي مبتلا به كرونا و نداشتن رابطه گسترده با چين و بسته بودن مرزهاي آن بعد از دوره ترامپ بيشترين مبتلا و بيشترين تلفات را داشت، رييس‌جمهور ترامپ يكي از بدترين برخوردها را در جهان با كرونا كرد، و حتي سعي كرد به حاميانش بگويد كه چنين ويروسي وجود ندارد، او جلوي دوربين‌هاي تلويزيون گفت: «من نمي‌دانستم آنفلوآنزا ممكن است موجب مرگ آدم‌ها شود» در حالي كه پدربزرگش به خاطر آنفلوآنزا مرده بود.
ميزان بيكاري ناشي از كرونا در امريكا تا مرز 19 ميليون نفر پيش رفت و ارزش سهام تا سي درصد كاهش يافت، البته فدرال رزرو به داد ترامپ رسيد و از سوي ديگر با شيوه پخش پول ماهيانه 600 دلار در ابتدا و 400 دلار در مراحل بعد، سعي كرد بخشي از مشكل را حل كند. در اقتصاد به اين شيوه پخش پول «پول هليكوپتري» يا (Helicopter Money) مي‌گويند، يعني پولي كه با هلي‌كوپتر روي شهر ريخته است. اين پول به افرادي داده شد كه كارشان را از دست داده بودند. تا قبل از كرونا اين ميزان نزديك به 3 تا 3.3 درصد بود كه اين ميزان بيكاري انتخاب مجدد ترامپ را بيمه مي‌كرد، ولي در كرونا نخست به 19 ميليون نفر و با دستور بازگشت به كار به زير 9 ميليون نفررسيد. اگر كرونا نرخ بيكاري را بالا نگه دارد، اين براي انتخاب مجدد ترامپ خوب نخواهد بود.
البته مساله كرونا حالت ويژه‌اي دارد. از آغاز كرونا هرچه مي‌گذرد آمار به صورت تصاعد هندسي بالا مي‌رود، چرا كه ذخيره مردم روز به روز بيشتر كاهش پيدا مي‌كند، مشكلات مالي روز به روز بيشتر و بيشتر مي‌شوند و هر ماه مشكلات دوبرابر قبل افزايش پيدا مي‌كند و اين وضع تا زماني كه قرنطينه وجود دارد و هنوز زندگي عادي نشده با شدت فراواني ادامه دارد. اكنون در كنوانسيون‌هاي دمكرات تمام سعي‌شان اين بود كه بگويند اگر ترامپ رييس‌جمهور نبود، كرونا اين همه به امريكا نمي‌توانست لطمه بزند و حتما امريكا راه‌هايي را براي مقابله با ويروس تا حالا پيدا كرده بود، و گفته مي‌شود تمام مشكلاتي كه امريكا را آسيب‌پذيرترين كشور در برابر كرونا كرده است، ترامپ است. در مقابل در كنوانسيون‌هاي جمهوريخواهان گفته مي‌شود كه وضعيت به زودي درست مي‌شود و اين كرونا دشمن نامريي بود كه چيني‌ها فرستادند و واكسن هم تا قبل از انتخابات بيرون مي‌آيد.
تاكيد ترامپ مبني بر اينكه ويروس كرونا قابل پيش بيني نبود، باعث شد تا سي‌ان‌ان فيلمي را منتشر كند از گفته‌هاي پنج سال قبل پرزيدنت اوباما. پرزيدنت اوباما درست پنج سال قبل از اينكه كرونا بيايد، يك سخنراني كرد كه در همه جا پخش شد، ويدئوي آن هم در اينترنت وجود دارد. او در سال 2014 پيش‌بيني كرده بود كه «احتمالا روزي خواهد رسيد كه ويروسي در جهان منتشر مي‌شود كه هم مرگبار است و هم از طريق هوا منتشر مي‌شود، ما بايد از امروز خودمان را براي مقابله با آن آماده كنيم.» (سخني شبيه به همين را بيل گيتس هم گفته بود.) اوباما نه تنها اين موضوع را پيش بيني كرد بلكه در مورد آن اقدام كرد؛ او پايگاه‌هايي را در جهت ويروس‌هاي پاندميك نه فقط در امريكا بلكه در سايرنقاط جهان تشكيل داد، چين و حتي شهر ووهان دو منطقه بودند كه در زمان اوباما داراي پايگاه‌هايي بودند كه در ارتباط با بيمارستان‌ها و دانشگاه‌ها اطلاعات را جمع‌آوري و رصد مي‌كردند. به اين دليل كه قبلا هم ووهان ويروس مرگباري را به جهان صادر كرده بود و آن ويروس هم از شكار و مصرف خفاش ايجاد شده بود.
كمتر از صد روز بعد از اينكه ترامپ سركار آمد، تمام دفتر مقابله با پاندميك در دفتر اوباما توسط تيم ترامپ تعطيل شد و كاركنان آن اخراج شدند. اوباما در سخنراني‌اش گفته بود پولي كه داريم خرج مقابله با پاندميك مي‌كنيم، مثل پولي است كه براي بيمه صرف مي‌كنيم كه اگر وقتي اتفاق افتاد آنها بيايند و كمك كنند. اين پيش‌بيني اوباما دليل علمي داشت، چند سال قبل ويروس سارس و مرس از همان ووهان و چين و عربستان سعودي منتشر شده بود.
عده‌اي ويروس كرونا را يك برنامه توطئه چيني دانستند، در حالي كه محدوديت مواد غذايي موجب شده بود كه افرادي به شكار و خوردن خفاش بپردازند، پستانداري كه چون قبلا توسط انسان شكار نمي‌شد خطر ويروسش وجود نداشت، مرس هم از عربستان سعودي آمده بود كه ناشي از مصرف يا رابطه انسان با شتر بود و تعداد زيادي كشته داده بود. اين ويروس‌هاي جديد هر ده پانزده سال رايج مي‌شود و تعدادي مبتلا و كشته مي‌شوند. اوباما در مورد كرونا هم هشدار داده بود و هم تمهيداتي را انديشيده بود كه جلوي آن را بگيرد، ولي ترامپ در همان روزهاي اول دفتر و پايگاه آن را منحل كرده بود. حالا شيوع اين بيماري به بزرگ‌ترين عامل موثر در انتخابات ۲۰۲۰ تبديل شد. انتخاباتي كه هر چند نتيجه آن مشخص شده است، اما تا روز ۲۰ ژانويه كه مراسم تحليف رييس‌جمهور بعدي برگزار شود، سرنوشت آن در هاله‌اي از ابهام خواهد ماند.