ايالات متحده حوثي‌هاي يمن را به ليست گروه‌هاي تروريستي اضافه مي‌كند
گلوله‌باران سفره‌هاي خالي
دولت امريكا تصميم دارد حوثي‌هاي يمن را كه اكنون درگير جنگ با اشغالگري عربستان سعودي هستند به عنوان گروهي تروريستي معرفي كند؛ اقدامي كه شايد در ابتدا نمادين و براي حمايت از يك متحد منطقه‌اي به نظر آيد اما مي‌تواند به تشديد قحطي در يمن و سخت شدن شرايط براي شهرونداني منجر شود كه مدت‌هاست زندگي و معيشت‌شان اسير جنگي نابرابر و تمام ناشدني است.
نيويورك‌تايمز روز دوشنبه به نقل از 4 مقام آگاه گزارش داد كه مايك پمپئو، وزير امور خارجه ايالات متحده بر آن است كه نام حوثي‌هاي يمن را به ليست گروه‌هاي تروريستي اضافه كند. به گفته آنها وزارت خارجه امريكا در آخرين روزهاي كاري دونالد ترامپ اين تصميم را اتخاذ كرده تا فشار را بر حوثي‌ها به عنوان يكي از دشمنان عربستان سعودي، متحد خاورميانه‌اي واشنگتن افزايش دهد اما بيم آن مي‌رود كه اين اقدام، به تشديد فجايع انساني در ميان يكي از فقيرترين ملت‌هاي دنيا بينجامد.
مشخص نيست كه وزارت خارجه امريكا در آستانه تحويل قدرت به دولت بعدي، تروريستي خواندن حوثي‌هاي يمن را كه هيچگاه تهديدي مستقيم عليه ايالات متحده نبوده‌اند به عنوان يك اولويت در دستور كار قرار داده است. كارشناسان حتي اطمينان ندارند كه اين اقدام چه تأثيري بر جنگ ميان عربستان سعودي و حوثي‌ها خواهد گذاشت و آيا باعث خواهد شد كه موقعيت حوثي‌ها در اين جنگ تضعيف شود يا نه. مايك پمپئو در حالي در آخرين هفته كاري خود به عنوان وزير خارجه چنين تصميمي را عملي خواهد كه نزديك به يك ماه پيش در رياض با محمد بن سلمان ديدار كرد و بر اساس بيانيه پاياني اين ديدار، موضوع جنگ يمن يكي از اصلي‌ترين موضوعاتي بود كه وليعهد سعودي و پمپئو پيرامون آن به بحث و تبادل نظر پرداختند. عربستان در سال 2015 با تشكيل ائتلافي از كشورهاي عربي از جمله امارات مدعي شد كه در دفاع از منصور هادي در حال كمك كردن به دولت مستعفي يمن است اما بر اساس گزارش نهادهاي بين‌المللي از وضعيت يمن، ائتلاف به رهبري عربستان نه تنها با بمباران مناطق مسكوني، كشتار غيرنظاميان، محاصره مناطق غيرنظامي و تخريب زيرساخت‌ها كمكي به يمن نكرده بلكه باعث شده تا ميليون‌ها شهروند يمني دچار قحطي شوند و اين كشور يكي از فجيع‌ترين بحران‌هاي انساني قرن بيست و يكم را تجربه كند. اصلي‌ترين تبعات قرار گرفتن يك گروه در ليست گروه‌هاي تروريستي امريكا اين است كه گروه مزبور از دريافت كمك‌هاي مالي يا تجارت منع مي‌شود اما با توجه به اينكه طي سال‌هاي اخير امريكا نه كمكي مالي به حوثي‌ها داشته و نه گامي در راستاي تجارت با اين گروه برداشته – همانطور كه هيچ كدام از متحدان بين‌المللي امريكا چنين نكرده‌اند – اعمال اين تحريم عملا تأثيري بر نبرد ميان يمن و عربستان نخواهد گذاشت. با اين وجود كارشناسان معتقدند اقدام وزارت خارجه امريكا باعث خواهد شد عملا هيچ گروه يا سازمان مردم‌نهاد نيز نتواند به شهروندان ساكن در مناطق غرب و شمال يمن كه در اختيار حوثي‌ها قرار دارد كمكي برساند. بيشتر جمعيت 30 ميليوني يمن نيز دقيقا در مناطق مذكور ساكن هستند و عدم دسترسي آنها به كمك‌هاي بين‌المللي مي‌تواند به گسترش قحطي و مرگ شهروندان در پي گرسنگي و عدم دسترسي به دارو منجر شود. سازمان ملل متحد تخمين مي‌زند بيش از 80 درصد يمني‌ها، در تأمين غذاي روزانه خود و خانواده‌شان به كمك‌هاي ارسالي از ديگر كشورها وابسته‌اند و بيش از نيمي از كودكان اين كشور از كوتاه بودن سن رشد و سوءتغذيه رنج مي‌برند. وضعيت در يمن به حدي وخيم است كه در بيستم نوامبر آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل متحد هشدار داد كه اين كشور «در آستانه تجربه يكي از سخت‌ترين و شديدترين قحطي‌هايي است كه جهان طي دهه‌هاي گذشته به چشم ديده است.»
تأثير مسائل داخلي بر سياست خارجي دولت امريكا
آرين طباطبايي، تحليلگر مسائل خاورميانه در انديشكده مارشال آلمان درباره سياست دولت ترامپ در قبال يمن مي‌گويد: «دولت امريكا طي چهارسال گذشته مي‌توانست از روابط خوب خود با عربستان سعودي براي پايان دادن به جنگ در يمن بهره گيرد اما در مقابل دولت ترامپ ترجيح داد كه چكي سفيد امضا در اختيار رياض قرار دهد و اين مساله به طولاني شدن جنگ و گسترش بحران انساني در يمن منجر شد.» به گفته او، دولت ترامپ از اينگونه اقدامات دو هدف عمده را دنبال مي‌كند؛ اول اينكه دولت جو بايدن را در شرايطي قرار دهد كه تغيير سياست‌هاي قبلي برايش سخت و هزينه‌زا باشد و دوم آنكه با مانع تراشي قانوني از جمله قرار دادن افراد و گروه‌ها در ليست گروه‌هاي تروريستي شرايطي را ايجاد كند كه دولت بايدن براي تغيير هركدام از آنها بايد چالشي را با منتقدان داخلي و برخي متحدان بين‌المللي امريكا داشته باشد و نتواند موفقيت‌هاي زيادي در عرصه بين‌المللي كسب كند. ايان رالبي يكي از متخصصاني كه با همكاري سازمان ملل فعاليت‌هايي در يمن دارد، معتقد است كه «اگر ايالات متحده مايل نيست يك نسل كامل از يمني‌ها جان خود را از دست بدهند، بايد هر چه سريع‌تر معرفي حوثي‌ها به عنوان يك گروه تروريستي را متوقف كند.»
كارشناسان معتقدند دولت ترامپ به دليل نگاه ويژه‌اي كه به اقتصاد داشت، بدون توجه به مسائل حقوق بشري روابط واشنگتن و رياض را به صورت روزافزون گسترش مي‌داد و ميلياردها دلار جنگ‌افزار به اين كشور صادر مي‌كرد كه بسياري از آن جنگ افزارها در جنگ با يمن مورد استفاده قرار مي‌گرفتند. كنگره امريكا پيشتر يك‌بار تلاش كرد كه با تصويب طرحي فروش جنگ افزار به عربستان را محدود كند اما دونالد ترامپ اين طرح را وتو كرد و تلاش مجلس سنا براي شكستن وتوي رييس‌جمهور ايالات متحده به جايي نرسيد تا همچنان فروش سلاح به اين كشور ناقض حقوق بشر ادامه داشته باشد.
واكنش حوثي‌ها به تصميم ايالات متحده
«محمد علي الحوثي» عضو ارشد جنبش انصارالله يمن در اولين واكنش خود به تصميم اعلامي امريكا براي درج نام اين جنبش در «ليست سازمان‌هاي تروريستي خارجي» گفت كه امريكا خود منبع تروريسم در جهان است. الحوثي با بيان اينكه سياست دولت ترامپ تروريستي است، افزود: سياستي كه دولت ترامپ اتخاذ كرده، مذموم و محكوم و بيانگر بحران تفكر در هيات حاكمه امريكا است. او تاكيد كرد كه ما حق پاسخگويي به تصميم امريكا در قرار دادن نام انصارالله در «ليست سازمان‌هاي تروريستي خارجي» را براي خود محفوظ مي‌داريم. در همين حال، «محمد البخيتي» عضو دفتر سياسي جنبش انصارالله يمن نيز به شبكه خبري «الجزيره» گفت: امريكا از همه گزينه‌هاي خود عليه يمن استفاده كرده، گزينه‌هايي كه تمامي آن با شكست مواجه شده است. البخيتي تصريح كرد: گزينه واشنگتن در تروريستي خواندن انصارالله و رهبران آن نيز با شكست مواجه خواهد شد و ما ترسي از اين اقدام واشنگتن نداريم، بلكه به ما براي مقابله با تجاوزات دشمن در همه سطوح مشروعيت خواهد بخشيد.
روايت يمن؛ مادري كه نمي‌توانست فرزندش را به بيمارستان ببرد
واشنگتن‌پست روز دوشنبه در گزارشي به بيان بخشي از سختي‌هايي كه مردم يمن تحمل مي‌كنند پرداخت. خبرنگار واشنگتن‌پست كه به شهر الرّيده سفر كرده بود، نوشت: هانان صالح كه پسر خردسالش از فرط گرسنگي ضعيف و رنجور شده بود و پزشكان محلي توصيه كرده بودند تا به بيمارستان مجهزتري در صنعا منتقل شود، حتي 30 دلار براي گرفتن تاكسي و سفر به صنعا ندارد و فرزندش در خطر مرگ است. كارمندان بيمارستان شهر الرّيده مي‌گويند او پيشتر براي درمان فرزندش از سازمان‌هاي بين‌المللي و نمايندگان آنها كه در اين شهر مستقر بودند كمك مي‌گرفت اما از سال گذشته كه ايالات متحده كمك‌هاي مالي به گروه‌هاي وابسته به سازمان ملل و سازمان‌هاي مردم نهاد جمله «Save the Children» را كاهش داد او ديگر نتوانست كمكي جدي دريافت كند و زندگي فرزندش به خطر افتاده است. او از مردم محلي به سختي پولي به عنوان كمك جمع كرد و فرزندش را به بيمارستان صنعا برد. مدتي در آنجا بود و پولش كه تمام شد چاره‌اي نداشت كه فرزندش را به بيمارستاني ارزانتر در نزديكي شهر خودشان منتقل كند. دو ماه بعد كه دوباره با او تماس گرفتم در ميان اشك‌هايش گفت كه تلاش پزشكان براي درمان فرزندش كه در پي سوءتغذيه بدني بسيار ضعيف داشت به جايي نرسيده و محمد، فرزند خردسالش جان خود را از دست داد.