از اصلاحات سياسي در سوريه تا مراقبت از رابطه با تركيه

گروه جهان| كارشناسان تلاش مي‌كنند با ارايه فهرستي از مخاطرات و چالش‌هاي پيش روي بشر به‌ طور كلي و كشورهاي جداگانه به ‌طور خاص، گوي سبقت را از هم بربايند. وب‌سايت «شوراي امور بين‌الملل روسيه» در گزارشي در اين باره نوشت: مسلما روسيه هم مستثنا نيست. ايده روسيه به عنوان «جزيره ثبات در اقيانوس تحولات» ديگر قديمي شده و چالش‌ها و مخاطرات، مسكو را دور نخواهد زد، بلكه نيازمند واكنش كافي رهبران اين كشور خواهد بود. به ‌طور طبيعي، مقامات اين كشور بايد تحولات اجتماعي و اقتصادي داخلي را مدنظر قرار دهند، اما سياست خارجي نيز به سهم خود با آزمايش‌ها و چالش‌ها مواجه خواهد بود. در اينجا به بررسي فهرستي از اولويت‌هاي ملي روسيه مي‌پردازيم: 
  تمديد استارت نو. بدون اين پيمان، كنترل تسليحات راهبردي بين روسيه و امريكا 
فرو مي‌پاشد. جو بايدن، رييس‌جمهور منتخب امريكا، پيشاپيش از تمايل خود به تمديد اين پيمان بدون مفاد الحاقي خبر داده است.
  ممنوعيت موقتي استقرار موشك‌هاي كوتاه‌برد و ميان‌برد در اروپا. اگرچه ديگر نمي‌توان پيمان ‌اي‌ان‌اف را زنده كرد، اما پايبندي به مفاد آن توسط روسيه و غرب هدفي كاملا واقع‌گرايانه است. مسكو تمايل دارد كه سامانه‌هاي مناقشه‌آميز 9М729 روسيه نيز مشمول اين پيمان شود به شرطي كه غرب نگراني‌هاي روسيه در مورد سامانه‌هاي سپر دفاع موشكي بالستيك با سامانه‌هاي عمود پرتاب مارك-14 مستقر در پايگاه‌هاي ناتو در اروپا را لحاظ كند.
   نشست پي-5. اوايل 2020 روسيه خواستار نشست پنج عضو دايمي شوراي امنيت سازمان ملل شده بود. اين نشست به دلايل مختلف هنوز برگزار نشده است، اما چنين پيشنهادي كاملا بجاست. بحث‌هاي اين نشست مي‌تواند اصول جديد ثبات راهبردي را پوشش دهد و زمينه‌ساز تلاش‌هاي بيشتر براي بهبود اداره جهاني باشد.
   احياي فعاليت‌هاي شوراي ناتو-روسيه از بعد همكاري نظامي. از آوريل 2014، ناتو همكاري نظامي با روسيه را به حالت تعليق درآورده است. با اين ‌حال، بسياري از منتقدان معتقدند كه تعليق همكاري‌ها لزوما نبايد به قطع كامل ارتباطات منجر شود. به نظر مي‌رسد كه شرايط براي ازسرگيري همكاري بين ارتش‌هاي هر دو طرف از طريق اين شورا در غرب فراهم شده است.
   مشاركت روسيه در «توافق سبز» اتحاديه اروپا. سال آتي مي‌تواند گشايشي در همكاري بين مسكو و بروكسل در مسائل مختلفي نظير تغييرات اقليمي و حفاظت از محيط‌زيست به ارمغان بياورد. طرح‌هاي «توافق سبز» مي‌تواند مايه تعامل هرچه بيشتر روسيه-اروپا شود.
   گذار سياسي بلاروس. هر نوع تغيير در رژيم سياسي بلاروس مسلما به مردم بلاروس مربوط است. با اين ‌حال، موضع روسيه مي‌تواند تغييرات سياسي در بلاروس را كند يا تند سازد. تداوم حمايت از وضع موجود مخاطرات سياسي زيادي براي روسيه در پي خواهد داشت.
   جلوگيري از تنش در دنباس. متاسفانه حل‌وفصل جنگ در شرق اوكراين در سال 2020 پيشرفت چنداني نداشته است و معلوم نيست كه شرايط در سال آتي تغيير كند؛ بنابراين، حفظ دستاوردها (ثبات در جبهه‌ها، پايبندي به آتش‌بس و تداوم تبادل اسرا و افراد زنداني) حائز اهميت است.
   جلوگيري از درگيري مسلحانه جديد در ناگورنو-قره‌باغ. روسيه مي‌تواند افتخار پايان خصومت‌هاي مسلحانه در ناگورنو-قره‌باغ در سال 2020 را از آن خود سازد؛ اما خصومت‌هاي بالقوه در اين منطقه همچنان بالاست، وضعيت ناگورنو- قره‌باغ مشخص نيست و نارضايتي طرفين جنگ از مسكو محتمل است. در سال 2021، اولين گام‌ها براي حل‌وفصل سياسي اين بحران بايد برداشته شود و روسيه هم بايد اين فرآيند را پيش برده و به عنوان يك تسهيل‌كننده خارجي عمل كند.
   گسترش دستور كار شوراي قطب شمال. بهار 2021، روسيه رياست شوراي قطب شمال را به مدت دو سال به دست خواهد گرفت. اين امر فرصتي دراختيار خواهد گذاشت تا اولا از رويارويي سياسي جهاني در اين سازمان بين شرق و غرب جلوگيري شود و ثانيا دستور كار اين شورا از لحاظ توسعه اجتماعي و اقتصادي اين منطقه و بهبود كيفيت زندگي مردم آن گسترش يابد.
   تكميل نورد استريم 2. اجراي اين طرح در سال 2021 پيروزي سياست خارجي مهمي براي روسيه بوده و بيانگر توانايي اتحاديه اروپا براي مقابله با تهديد تحريم‌هاي امريكاست.
   حفظ مكانيسم اوپك-پلاس. تداوم همكاري بين عربستان و روسيه در سال آتي براي حفظ ثبات نسبي بازار نفت حول بشكه‌اي 50 دلار ضروري است كه براي بخش انرژي روسيه نيز مطلوب خواهد بود.
   تنوع‌بخشي به همكاري اقتصادي با چين. در سال 2020، روسيه توانست از كاهش شديد تجارت خود با چين جلوگيري كند؛ اما ساختار اين تجارت هنوز قديمي بوده و نيازمند تنوع‌سازي است.
   آغاز اصلاحات سياسي و اقتصادي در سوريه. قرار است انتخابات رياست‌جمهوري در سوريه در سال 2021 برگزار شود. اين انتخابات تصويري از تحولات اين كشور در هفت سال گذشته ترسيم خواهد كرد. پس‌ از اين انتخابات، روسيه فرصتي دراختيار خواهد داشت تا از نفوذ خود در دمشق براي بهبود اقتصادي سوريه، ايجاد سيستم سياسي فراگير، تقويت فعاليت‌هاي كميته قانون اساسي سوريه و غيره، استفاده كند.
 جلوگيري از بحران در روابط تركيه-روسيه. آنكارا براي مسكو همچنان شريك مهمي محسوب مي‌شود. مواضع آنها در بسياري از مسائل مهم ازجمله در سوريه، ليبي و شرق مديترانه با هم زاويه دارد. موفقيت روسيه در اين حوزه‌ها مستلزم حفظ روابط گرم با تركيه و هم‌زمان، عدم واگذاري امتيازات بيش‌ازحد به رييس‌جمهور تركيه است.
 ترجمه: شوراي راهبردي روابط خارجي