امريكا مي‌خواهد حوثي‌ها را از ليست گروه‌هاي تروريستي خارج كند
بازنگري در يك جنايت
محمدحسين لطف‌الهي
اواخر ماه دسامبر در حالي كه دنيا انتظار پايان يافتن روزهاي سياه رياست‌جمهوري دونالد ترامپ در امريكا را مي‌كشيد، مايك پمپئو وزير امور خارجه وقت ايالات متحده تصميم گرفت تا آخرين كارت بازي خود را براي جلوگيري از موفقيت‌هاي ديپلماتيك در دولت بعد رو كند. او نام حوثي‌هاي يمن را در ليست گروه‌هاي تروريستي قرار داد،كوبا را به ليست كشورهاي حامي تروريسم اضافه كرد و به تشديد تحريم‌ها عليه ايران پرداخت تا دولت بايدن در مواجهه با اين چالش‌هاي اساسي در حوزه سياست خارجي به زمان زيادي براي تغيير شرايط نياز داشته باشد و به دليل پيچيدگي‌هاي بروكراتيك حل و فصل اين موضوعات را به تاخير بيندازد. برخلاف تصور مايك پمپئو، براي بايدن و تيم سياست خارجي او كه از تغيير سخن مي‌گفتند و وعده «بازگشت ديپلماسي» مي‌دادند اين موانع نمي‌توانست به معناي پايان كار باشد. درحالي كه تنها كمتر از 3 هفته از آغاز به كار دولت جديد مي‌گذرد، آنتوني بلينكن قصد دارد با بازنگري در يكي از آخرين تصميمات وزارت خارجه امريكا در دوره مايك پمپئو، نام حوثي‌هاي يمن را از ليست گروه‌هاي تروريستي اين كشور خارج كند. اين تصميم جمعه شب به وقت واشنگتن در حالي اعلام شد كه ساعاتي پيش از آن تعدادي از گروه‌هاي فعال حقوق بشر در نامه‌اي به دولت بايدن خواستار حذف عنوان تروريستي حوثي‌ها شده بودند؛ چراكه اين عنوان مشكلات زيادي را براي كار آنان در مناطق جنگ‌زده تحت نظر حوثي‌ها ايجاد مي‌كرد. وزارت خارجه امريكا در بيانيه‌اي كه در اين راستا صادر كرده، نوشته است كه «نظر آنتوني بلينكن، وزير امور خارجه در خصوص بررسي سريع خارج كردن نام گروه انصارالله يمن از فهرست گروه‌هاي تروريستي به دليل پيامدهاي عميق اين موضوع براي مردم يمن كه با يك فاجعه انساني درگيرند،كاملا روشن است.» بر اساس اين بيانيه، وزارت خارجه ايالات متحده پس از يك بررسي جامع مي‌تواند تاييد كند كه وزير امور خارجه قصد دارد عنوان سازمان تروريستي خارجي را كه عليه گروه انصارالله به كار رفته، لغو كند. وزارت خارجه امريكا همچنين تاكيد كرده «ما به طور رسمي قصد وزير خارجه براي لغو اين عنوان تروريستي گروه انصارالله را به كنگره اطلاع داده‌ايم و جزييات بيشتر را در روزهاي آينده به اشتراك خواهيم گذاشت.»
نگراني از فاجعه انساني
به نوشته روزنامه نيويورك‌تايمز 3 منبع آگاه در وزارت خارجه امريكا تاييد كرده‌اند كه اين وزارتخانه در نامه‌اي به دموكرات‌هاي كنگره اطلاع داده است كه اراده‌اي جدي براي لغو اين عنوان تروريستي گروه انصارالله يمن دارد. بر اساس ارزيابي‌هاي سازمان ملل، بيشتر جمعيت ۳۰ ميليوني يمن دقيقا در مناطق مذكور ساكن هستند و عدم دسترسي آنها به كمك‌هاي بين‌المللي مي‌تواند به گسترش قحطي و مرگ شهروندان در پي گرسنگي و عدم دسترسي به دارو منجر شود. سازمان ملل متحد تخمين مي‌زند بيش از ۸۰ درصد يمني‌ها در تامين غذاي روزانه خود و خانواده‌شان به كمك‌هاي ارسالي از ديگر كشورها وابسته‌اند و بيش از نيمي از كودكان اين كشور از كوتاه بودن سن رشد و سوءتغذيه رنج مي‌برند. وضعيت در يمن به حدي وخيم است كه در بيستم نوامبر آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل متحد هشدار داد كه اين كشور«در آستانه تجربه يكي از سخت‌ترين و شديدترين قحطي‌هايي است كه جهان طي دهه‌هاي گذشته به چشم ديده است.» كريستوفر مورفي، سناتور دموكرات ايالت كنتيكت كه از جدي‌ترين منتقدان سياست‌هاي عربستان سعودي در يمن به شمار مي‌رود؛ روز شنبه در بيانيه‌اي كه در واكنش به تصميم جديد وزارت خارجه امريكا صادر شد، نوشته است كه حذف عنوان تروريستي حوثي‌هاي يمن مي‌تواند «زندگي‌هاي زيادي را نجات دهد.» به نوشته او «اضافه كردن حوثي‌ها به ليست گروه‌هاي تروريستي هيچ تاثيري بر اين گروه نگذاشت اما باعث شد ارسال غذا و ساير كمك‌هاي بشردوستانه به يمن تا حد زيادي متوقف شود و مذاكرات سياسي به بن‌بست بخورد.» يك مقام وزارت خارجه امريكا هم كه مايل به افشاي نامش نبوده به نيويورك‌تايمز گفته لغو عنوان تروريستي حوثي‌ها «به معناي توجيه رفتارهاي آنها نظير حملات عليه غيرنظاميان و دزديدن شهروندان امريكايي نمي‌شود» اما نگه داشتن نام آنها در ليست گروه‌هاي تروريستي سبب خواهد شد كه يكي از بي‌سابقه‌ترين بحران‌هاي انساني در جهان اتفاق بيفتد. ساعاتي پيش از اعلام رسمي خبر بازنگري در تروريستي خواندن حوثي‌ها ند پرايس سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا گفته بود: «ما مي‌خواهيم اطمينان يابيم كاري نمي‌كنيم كه رنج مردم دردكشيده يمن بيشتر شده يا شرايط زندگي براي آنها سخت‌تر شود.»
جنايت بي‌توجيه
تعدادي از مقامات ارشد وزارت خارجه امريكا مدعي شده‌اند كه اقدام به لغو عنوان تروريستي گروه انصارالله پيش از آن صورت گرفت كه تبعات اين موضوع در عرصه ميداني در يمن بروز كند و جلوي فاجعه‌اي انساني گرفته شد اما فعالان حقوق بشر معتقدند نزديك به 25 روزي كه نام حوثي‌ها در ليست گروه‌هاي تروريستي بود به علاوه مدت زماني كه نياز است تا فرآيند بروكراتيك لغو عنوان تروريستي به نتيجه برسد، ضربه‌اي جبران‌ناپذير به شهروندان يمني وارد مي‌آورد. مايك پمپئو وعده داده بود كه ايالات متحده فعالانه با گروه‌هاي فعال در زمينه كمك‌رساني به مردم يمن همكاري خواهد كرد تا اطمينان يابد، تروريستي خواندن حوثي‌ها مشكلي براي شهروندان عادي ايجاد نمي‌كند. با اين وجود پيش از آغاز اجراي رسمي محدوديت‌ها عليه حوثي‌ها در نوزدهم ژانويه يعني يك روز پيش از آغاز به كار دولت بايدن، هيچ مجوز ويژه‌اي براي تسهيل فعاليت بانك‌ها و گروه‌هاي حقوق بشري در يمن صادر نشد. اسكات پائول، مسوول پيشبرد سياست‌هاي بشردوستانه آكسفام امريكا در اين باره مي‌گويد:«اين اقدام عجيب در راستاي تروريستي خواندن حوثي‌ها به شدت مخرب بوده و باعث شد سازمان‌هاي كمك‌رسان، بانك‌ها، صادركنندگان مواد غذايي و كالاهاي اساسي نظير سوخت شرايط مبهمي را تجربه كنند.» به گفته او، فارغ از اينكه تروريستي خواندن حوثي‌ها چه تاثيري روي اين گروه دارد اين عواقب حقوق بشري اين اقدام است كه بايد به خاطر آن در تصميم دولت ترامپ بازنگري كرد.پائول پيلار، تحليلگر سياست خارجي در يادداشتي كه در ريسپانسيبل استيت كرفت منتشر شده، آورده است:«پايه و اساس نگراني گروه‌هاي حقوق بشري از تروريستي خواندن حوثي‌ها كاملا روشن بود. بر اساس قوانين داخلي، نهادهاي قضايي مي‌توانند هر شخص يا گروهي را كه اقدام به ارسال كالا يا هر چيز ديگري به مناطق تحت حاكميت حوثي‌ها كند، تحت پيگرد قضايي قرار دهند و عنوان «حامي» مي‌تواند شامل هر كسي باشد. در نتيجه اين گروه‌ها نگران خواهند بود كه ارسال كمك بشردوستانه به يمن به محكوميت قضايي‌شان در امريكا منجر شود.» پوليتيكو نوشته است كه دولت ترامپ تلاش داشت از طريق افزايش فشار بر حوثي‌هاي يمن، فشارها عليه ايران را تشديد كند و تروريستي خواندن حوثي‌ها بخشي از سياست «فشار حداكثري» بود. به نوشته اين پايگاه خبري، تصميم اخير آنتوني بلينكن مبني بر بازنگري در تروريستي خواندن حوثي‌ها مي‌تواند باعث شود كه جمهوري‌خواهان تندرو از جمله پمپئو انتقادات زيادي را عليه دولت بايدن مطرح كنند و اين در حالي است كه با توجه به هشدارهاي مداوم كارشناسان هم وزارت خارجه و هم جمهوري‌خواهان حامي تصميم پمپئو از عواقب حقوق بشري تصميم خود آگاه بودند.
مشاركت اطلاعاتي امريكا با عربستان در جنگ يمن پايان مي‌يابد
سخنگوي وزارت دفاع امريكا مدعي شد واشنگتن كمك به رياض در جنگ عليه يمن در حوزه اطلاعاتي را متوقف كرده است. جان كربي گفت كه بازبيني سياست‌هاي نظامي باعث توقف تعهدات واشنگتن نخواهد شد. سخنگوي وزارت دفاع امريكا مدعي شد كه اين كشور كمك به رياض در جنگ يمن را متوقف كرده اما گفت كه سعودي‌ها همچنان شريك اساسي امريكا به شمار مي‌آيند. وي همچنين گفت كه مشاركت با عربستان در زمينه اطلاعات مرتبط با يمن پايان يافته است. وزارت خارجه دولت جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا نيز عصر پنجشنبه مدعي شد واشنگتن قصد دارد حمايت از عمليات‌هاي تهاجمي در يمن را متوقف كند. جو بايدن نيز پنجشنبه در يك سخنراني گفت: «جنگ عليه يمن بايد متوقف شود و ما همه حمايت‌هاي خود از عمليات‌هاي تهاجمي در آنجا را متوقف مي‌كنيم.»