حفاظت‌گرايان گمنام
فاطمه باباخاني
اگر از دوستان علاقه‌مندتان به محيط‌زيست بخواهيد اسم چند شخصيت فعال اين حوزه را نام ببرند فكر مي‌كنيد به چند نام اشاره مي‌كنند؟ شايد به 10 اسم برسيد، نام كساني كه عموما در شبكه‌هاي اجتماعي فعال هستند يا كساني مانند اسكندر فيروز كه آن‌قدر نامش آمده كه بسياري او را مي‌شناسند يا فعالان محيط‌زيستي دربند. با اين حال اگر از آن دوستان بخواهيد تنها به اسامي‌اي اشاره كنند كه نيم قرن در اين حوزه فعاليت كرده‌اند يا پيشكسوت اين حوزه به حساب مي‌‌آيند به چند اسم خواهيد رسيد؟ احتمالا مي‌ماند اسماعيل كهرم و اسكندر فيروز! اگر فرد آشناتر به اين حوزه باشد به نام هوشنگ ضيايي، بيژن فرهنگ دره‌شوري يا مه‌لقا ملاح هم اشاره مي‌كند. اين در حالي است كه اسامي بسياري از كساني كه استخوان در اين حوزه خرد كرده‌اند تا محيط‌زيست به آنچه اكنون رسيده برسد جا مي‌ماند. از هنريك مجنونيان گرفته تا جمشيد منصوري، محمود كرمي، محمدباقر صدوق، عبدالحسين وهاب‌زاده، رمضانعلي قائمي، رجبعلي كارگر، محمدتقي فرور، كامبيز بهرام‌سلطاني، منصور عطاردي و.... مهجور ماندن بزرگان محيط‌زيست ايران را مي‌توان از ويكي‌پديا فارسي دريافت، وقتي كه گاه در يك جست‌وجوي ساده اينترنتي نه تنها صفحه ويكي‌پديايي براي آنها وجود ندارد، بلكه حتي اطلاعات مختصري درباره آنها را هم نمي‌توان سراغ گرفت. در مقابل در بقيه حوزه‌ها معمولا بزرگان آن رشته يا حوزه نزد جامعه شناخته‌شده‌ترند يا كساني كه در آن حوزه خبر مي‌نويسند، درس مي‌خوانند يا فعاليت مي‌كنند با نام‌شان آشنا هستند و در محيط‌زيست اين چهره‌ها چنان گمنام كه گويي نبوده‌اند. اين در حالي است كه آنچه تحت عنوان آگاهي محيط‌زيستي جامعه مي‌‌شناسيم، آنچه جزو سرمايه‌هاي خود به حساب مي‌آوريم، حيات‌وحشي كه براي حفظ تك‌تك آنها گريبان مي‌دريم و گاه دچار بداخلاقي‌هايي مي‌شويم به لطف و همت آنان است كه حفظ شده است. آنها كه زير آفتاب سوزان بيابان در تابستان و سرماي استخوان‌سوز زمستان در مناطق مختلف حضور داشته‌اند. كساني كه روي گونه‌هاي جانوري و گياهي اين مناطق تحقيق كرده‌اند، كساني كه به دنبال مشاركت جامعه محلي براي حفاظت بوده‌اند. كساني كه خون‌دل‌ها خورده‌اند تا ايران كشوري تابان شود.