ترامپ با حمله به رهبر جمهوريخواهان سنا آماده بازگشت به سياست مي‌شود
فرجام خطرناك تبرئه «دونالد»
محمدحسين لطف‌الهي
تنها چند روز پس از آنكه جمهوريخواهان سنا به رهبري ميچ مك كانل مانع از آن شدند كه دونالد ترامپ به اتهام نقش داشتن در هجوم مرگبار گروه‌هاي افراطي به كنگره محكوم شود، رييس‌جمهور پيشين ايالات متحده در اظهاراتي عليه مك كانل، او را «فاقد بينش سياسي، خرد، مهارت و شخصيت» توصيف كرد و مدعي شد كه اين سياست‌مدار باتجربه شايستگي‌هاي ضروري براي رهبري حزب جمهوري‌خواه را ندارد. يكي از نزديكان رييس‌جمهور پيشين امريكا دليل طرح اين انتقادات از سوي دونالد ترامپ را ميل او به «حضور فعال در صحنه سياست و نقش‌آفريني در حزب جمهوري‌خواه» دانسته و گفته است كه ترامپ نمي‌خواهد پس از شكست در انتخابات سوم نوامبر، محروميت از حضور در شبكه‌هاي اجتماعي و استيضاح شدن هم به خروج از سياست فكر كند. تشديد اين تنش‌ها در درون حزب جمهوري‌خواه اين سوال را ايجاد كرده است كه آينده حزبي كه با تلاش‌هاي آبراهام لينكلن به تصويب رسيد ترامپيسم خواهد بود و نيروهاي نزديك به دونالد ترامپ كه حتي پس از حمله طرفداران او به كنگره حاضر نشدند كوچك‌ترين انتقادي را عليه چهل‌وپنجمين رييس‌جمهور امريكا مطرح كنند قدرت را در اين حزب در اختيار خواهند گرفت يا جمهوريخواهان سنتي و وفادار به ارزش‌هاي محافظه‌كارانه موفق خواهند شد كه با كنار گذاشتن ترامپ و اطرافيانش، حزب جمهوري‌خواه را از افراط‌گرايي و ترامپيسم نجات دهند. طي هفته‌هاي اخير هرچند كه ميچ مك كانل، رهبر جمهوريخواهان سنا به محكوميت ترامپ رأي نداد و از ديگر سناتورهاي حزب نيز خواست كه چنين كنند اما طي انتقاداتي كه نسبت به عملكرد رييس‌جمهور پيشين مطرح كرد گفت كه «ترامپ عملا و اخلاقا مسوول اتفاقاتي است كه ششم ژانويه در كنگره رخ داد» و افزود كه «حزب جمهوري‌خواه بايد با عبور از ترامپيسم بار ديگر اكثريت سناي امريكا را به دست بياورد.» مك كانل همچنين اين احتمال را كه ممكن است تبعاتي قضايي براي اقدامات دونالد ترامپ در تحريك هوادارانش براي حمله به كنگره وجود داشته باشد، رد نكرد. دونالد ترامپ گفته است كه مي‌خواهد در يك «انتخابات» با مك كانل رقابت كند و در صورتي كه نياز باشد در انتخابات مقدماتي جمهوريخواهان براي حضور در كنگره از كانديداهاي نزديك به افكار و عقايد خود حمايت خواهد كرد تا مانع از پيروي افرادي نظير ميچ مك كانل شود. رييس‌جمهور پيشين امريكا در بيانيه‌اي كه اخيرا منتشر شده، رهبر جمهوريخواهان سنا را فردي «عبوس، بي‌روح و خسته كننده» خوانده كه اگر سناتورهاي جمهوري‌خواه در كنار او بمانند شكست خواهند خورد زيرا «او هرگز آنچه را كه بايد انجام شود يا آنچه براي كشور ما مناسب است انجام نخواهد داد.»
اشتباه بزرگ
سخنگوي رهبر جمهوريخواهان سنا از اظهارنظر در خصوص بيانيه دونالد ترامپ خودداري كرده اما بر اساس گزارشي كه روزنامه واشنگتن‌پست در روز چهارشنبه منتشر كرده، يكي از مشاوران رييس‌جمهور سابق كه اخيرا نيز ديداري با ترامپ داشته، گفته است كه«او پس از تبرئه شدن از سوي سنا در دومين استيضاح، احساس آزادي عمل بيشتري در رفتارهاي سياسي خود مي‌كند و تصميم دارد با قدرت به سياست بازگردد.» در جريان استيضاح و محاكمه ترامپ به دليل نقش او در حملات طرفدارانش به ساختمان كنگره امريكا، دموكرات‌ها هشدار داده بودند كه عدم محكوميت چهل‌وپنجمين رييس‌جمهور امريكا و مسوول شناخته نشدن رهبر مهاجمان به كنگره مي‌تواند به يك فاجعه سياسي ختم شود و دونالد ترامپ جرأت كند كه بار ديگر در موقعيت‌هاي مشابه رفتارهايي خطرناك از خود نشان دهد. جيمي راسكين، عضو دموكرات مجلس نمايندگان كه وظيفه مستندسازي و جمع‌آوري مدارك در خصوص اقدامات رييس‌جمهور امريكا در جريان استيضاح را بر عهده داشت، روز جمعه در جريان سومين جلسه محاكه ترامپ گفت: «گر او دوباره به دفتر كار رياست‌جمهوري بازگردد، حمله به كنگره دوباره رخ مي‌دهد و ما نمي‌توانيم كسي ديگر را به جز خودمان سرزنش كنيم. او مي‌دانست كه در پي توييت‌هايش، دروغ‌هايش و ادعاهايي مبني بر تقلب در انتخابات كه تنها براي حفظ غيرقانوني قدرت مطرح مي‌شد، باعث مي‌شود تندروترين و افراطي‌ترين حاميانش از صبح زود و آماده براي حمله و درگيري خشونت‌بار، در مقابله كنگره حاضر شوند اما به رفتارهايش ادامه داد تا اينكه شاهد آن فاجعه در ششم ژانويه بوديم.» مديريت‌كنندگان استيضاح ترامپ همچنين استدلال كردند كه او از طريق بيان ادعاهاي نادرست درباره تقلب گسترده در انتخابات رياست‌جمهوري و تشويق هواداران خود براي خشونت، بذر آشوب و شورش در كنگره را كاشت و به همين دليل بايد مورد محاكمه و حسابرسي قرار بگيرد اما جمهوريخواهان به رغم اينكه نمي‌توانستند دفاعي از رفتار ترامپ در حمله به كنگره داشته باشند با طرح موضوع «قانوني نبودن استيضاح رييس‌جمهوري كه دوره‌اش به پايان رسيده» رأي به تبرئه ترامپ دادند تا رييس‌جمهور امريكا موفق شود از مواجهه با تبعات قانوني اقدامات خود بگريزد. واشنگتن‌پست نوشته است كه هرچند هنوز خطري به نام دونالد ترامپ دموكراسي امريكايي را تهديد مي‌كند اما در واقع جمهوريخواهان با رأي خود به تبرئه رييس‌جمهور پيشين او را در موضعي قرار دادند كه اكنون مي‌تواند آزادانه به هم حزبي‌هاي خود حمله كرده و با ايجاد انشقاق در حزب جمهوري‌خواه، اين حزب را در رقابت با رقيب ديرينه خود يعني دموكرات‌ها تضعيف كند.
محبوب‌ترين در ميان جمهوري‌خواه‌ها
بر اساس نظرسنجي پوليتيكو - مورنينگ كانسالت در صورتي كه انتخابات درون‌حزبي جمهوريخواهان براي تعيين نامزد نهايي حزب در انتخابات رياست‌جمهوري 2024 همين امروز برگزار مي‌شد، دونالد ترامپ بار ديگر كانديداي اصلي جمهوريخواهان مي‌شد و اين يعني اقدام سناتورهاي اين حزب در ممانعت از محكوميت ترامپ در سنا و محروم شدن او از حضور دوباره در كاخ سفيد قمار با آينده حزب جمهوري‌خواه بوده است. در ميان رأي‌دهندگان جمهوري‌خواه، 59 درصد خواهان آنند كه ترامپ نقش ويژه‌اي در تصميم‌گيري‌هاي سياسي حزب داشته باشد و 54 درصد نيز گفته‌اند كه از او براي حضور دوباره در انتخابات رياست‌جمهوري حمايت مي‌كنند. هرچند اين آمار تفاوت معناداري با نظرسنجي‌هاي مشابهي كه پيش از حمله به كنگره اتفاق افتاد، دارد اما كماكان اثبات مي‌كند كه ناديده گرفتن اقدامات خلاف رييس‌جمهور پيشين تبعات سنگيني براي حزب جمهوري‌خواه خواهد داشت. در اين نظرسنجي شانس ديگر كانديداهاي حزب جمهوري‌خواه براي پيروزي برابر ترامپ به صورت قابل توجهي اندك است؛ 12 درصد شركت‌كنندگان در نظرسنجي گفته‌اند كه از مايك پنس، معاون اول رييس‌جمهور پيشين امريكا حمايت مي‌كنند، دونالد ترامپ جونيور فرزند رييس‌جمهور پيشين با 6 درصد آرا در جايگاه سوم قرار دارد، نيكي هيلي نيز با 6 درصد آرا چهارم است و ديگر جمهوريخواهان نظير ميت رامني نيز با آرايي به مراتب كمتر در جايگاه‌هاي بعدي قرار گرفته‌اند. گاردين به نقل از يكي از كاركنان ارشد كاخ سفيد در دوره قبل، نوشته است كه دونالد ترامپ برخلاف شايعات موجود احتمال حضور در انتخابات را رد نكرده و او به حضور در انتخابات به عنوان يك گزينه محتمل فكر مي‌كند. پيش‌تر نيكي هيلي، سفير سابق ايالات متحده در سازمان ملل و از كانديداهاي بالقوه انتخابات 2024 گفته بود «ترامپ به هيچ‌وجه شانسي براي حضور دوباره در كاخ سفيد نخواهد داشت» اما نظرسنجي‌ها حاكي از آن است كه او همچنان جدي‌ترين گزينه براي رأي‌دهندگان جمهوري‌خواه باقي مانده است.
تشكيل اولين پرونده شكايت عليه ترامپ در ارتباط با حوادث كنگره
بني تامپسون قانونگذار دموكرات امريكا به همراه «انجمن ملي پيشرفت رنگين‌پوستان» پرونده شكايتي را عليه «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور سابق امريكا تنظيم كردند. به نوشته نشريه نيوزويك، اين اولين پرونده شكايت عليه ترامپ در ارتباط با حمله به كنگره امريكا محسوب مي‌شود و علاوه بر رييس‌جمهور سابق امريكا، اسامي «رودي جولياني» وكيل شخصي وي و گروه‌هاي راست افراطي «پسران مغرور» و «وفاداران به سوگند» نيز در آن درج شده است. در اين شكايت آمده است، اقدام ترامپ درخصوص تحريك به حمله هوادارانش به ساختمان كنگره، نقض قانوني معروف به قانون «كوكلاس كلان» محسوب مي‌شود. هدف اين قانون جلوگيري از اقدامات خشونت‌بار از سوي گروه‌هاي نژادپرست و سفيد برترپندار در امريكا است. همچنين اين پرونده جديد عليه ترامپ تأكيد مي‌كند رييس‌جمهور سابق و هوادارانش قصد اخلال در اجراي رويه قانوني تأييد پيروز انتخابات در جلسه مشترك كنگره را داشتند.