تداوم آسيب كرونا به بازار كار

مركز آمار روز گذشته در گزارش خود نرخ بيكاري جمعيت 15 ساله و بيشتر در زمستان 99 را 9.7 درصد اعلام كرد. هر چند اين رقم نسبت به فصل زمستان 98 كه كرونا شيوع چنداني در كشور نداشت كاهشي 1.5 درصدي داشته اما نشان از كاهش جمعيت فعال اقتصادي است.
نرخ بيكاري در حالي در زمستان 99 به 9.7 درصد رسيد كه در پاييز 9.4 درصد گزارش شده بود. هر چند عدد 9.4 درصد نيز كاهشي 1.2 درصدي نسبت به پاييز 98 را نشان مي‌دهد. مقايسه پاييز و زمستان نشان مي‌دهد كه به نرخ بيكاري حدود 0.3 درصد افزوده شده است. هر چند محدوديت‌هاي كسب و كاري در زمستان سال 99 كمتر از سال 98 بوده و ساعات فعاليت‌ها كاهش يافته بود، اما همچنان بر آمار بيكاري افزوده شده است. به باور برخي كارشناسان افزايش 0.3 درصدي بيكاري در زمستان بيشتر مسائلي مانند اشتغال ناقص را در بر مي‌گيرد و بخش كمي از افزايش نرخ بيكاري به مواردي از قبيل تعديل نيرو مربوط است. چرا كه روند بيماري و پيش‌بيني شيوع گسترده‌تر آن در بهار سال جاري، بيشتر كسب و كارها را به اين فكر انداخته كه تا مدت‌ها اين بيماري بر اقتصاد ايران سايه انداخته و بدون واكسيناسيون گسترده، احتمال برون رفت از آن ميسر نمي‌شود. هر چند برخي به گزارش مثبت شدن رشد اقتصادي ايران و رسيدنش به 2.2 درصد تا پايان آذر اشاره مي‌كنند و بر اين باورند كه اقتصاد كشور روزهاي سختي را پشت سر گذاشته است.
 بر اساس آنچه روابط عمومي بانك مركزي در 23 اسفند ماه منتشر كرده « رشد توليد ناخالص داخلي در فصل بهار سال جاري 2.9- درصد بود كه اين رقم در فصول تابستان و پاييز به ترتيب به 5.2 و 3.9 درصد افزايش يافته است.»
رشد مثبت 2.2 درصدي اعلامي توسط بانك مركزي در حالي است كه بر اساس گزارش مركز آمار در پاييز امسال رشد اقتصادي كشور، به مثبت ۰.۸ درصد و رشد اقتصادي بدون نفت به مثبت ٠.٢ درصد رسيده. رشد گروه‌هاي كشاورزي به مثبت ٥.٥ درصد، گروه صنايع و معادن به مثبت ٣.٧ و گروه خدمات به منفي ١.٨ رسيده است. 
رشد منفي بخش خدمات كه بيشتر شاغلان را در اختيار دارد، مي‌تواند به افزايش بيكاري و البته كاهش جمعيت فعال اقتصادي بينجامد. با استناد به تازه‌ترين گزارش مركز آمار جمعيت شاغلين ١٥ساله و بيشتر در زمستان 99 حدود ٢٣ ميليون و ١٣٥ هزار نفر بوده كه نسبت به فصل مشابه سال قبل ٣٠٠ هزار نفر كاهش داشته است. بررسي اشتغال در بخش‌هاي عمده اقتصادي نشان مي‌دهد كه در زمستان ١٣٩٩، بخش خدمات با ٥٠،٤ درصد بيش­‌ترين سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدي بخش‌هاي صنعت با ٣٣،٨ درصد و كشاورزي با ١٥.٨ درصد قرار دارند. در بخش ديگري از گزارش اوليه مركز آمار، نرخ بيكاري جوانان 15 تا 24 سال حدود 23.6 درصد گزارش شده؛ بدين معنا كه 23.6 درصد از جواناني كه جوياي كار هستند در زمستان بيكار بوده‌اند. با وجود اينكه نرخ بيكاري نسبت به زمستان 98 كاهشي 2.1 درصدي داشته، اما به معناي روند بهبود اقتصاد كشور نيست.
چرا كه كرونا ضربه‌هاي شديدي به اقتصاد كشور وارد كرده و از سويي دولت منابع مالي كافي براي جبران و پوشش اين ضربات در اختيار ندارد. از اين رو افراد به باور اينكه در شرايط كرونا بخش‌هاي توليدي و البته خدماتي با حداقل يا نيمي از توان خود كار مي‌كنند، به دنبال كار نمي‌روند. در بخش ديگري از اين گزارش نرخ بيكاري گروه سني 18 تا 35 سال نيز 16.8 درصد گزارش شده كه نسبت به زمستان 98 كاهشي يك درصدي داشته است. بررسي سهم اشتغال ناقص جمعيت 15 ساله و بيشتر نشان مي‌دهد كه در زمستان سال گذشته، 10.8درصد جمعيت شاغل، به دلايل اقتصادي (فصل غيركاري، ركود كاري، پيدا نكردن كار با ساعت بيشتر و…) كم‌تر از ٤٤ ساعت در هفته كار كرده و آماده براي انجام كار اضافي بوده‌اند. اين در حالي است كه ٣٣.٩ درصد از شاغلين ١٥ساله و بيشتر، ٤٩ ساعت و بيشتر در هفته كار كرده‌اند.