درباره حق‌خوري در مراسم توپ طلا
هر كس فرانس‌فوتبال خودش را دارد
علي ولي‌اللهي
آخرين باري كه يك انتخاب دسته‌جمعي مورد پذيرش همه قرار گرفته است را كسي به ياد نمي‌آورد. در مورد فوتبال كه وضع پيچيده‌تر هم مي‌شود، چون پاي طرفداري و احساسات هم وسط مي‌آيد. پس بحث سر اينكه آيا حق ليونل مسي بود كه برنده توپ طلا بشود يا لواندوفسكي يا رونالدو كاملا بي‌مورد است و در نهايت از كل‌كل‌هاي هواداري بالاتر نمي‌رود. در واقع چيزي به نام حق در اين ميان معنايي ندارد. بيشتر كساني كه در فضاي مجازي مخالف انتخاب مسي به عنوان برنده توپ طلاي ۲۰۲۱ هستند حتي از ساز و كار اهداي اين جايزه اطلاع درستي ندارند و آن را دزدي يا بر اساس سياست‌ها و منافع فرانس‌فوتبال معرفي مي‌كنند. در حالي كه اين انتخاب ۲۰۰ خبرنگار ورزشي از سراسر دنياست و فرانس‌فوتبال حداقل به صورت مستقيم تاثيري در انتخاب‌ها ندارد. در اين ميان مسي‌دوست بودن اغلب رسانه‌ها هم مطرح مي‌شود كه حرف چندان بي‌راهي هم نيست. بحث درستي كه بعد از گرفتن جايزه توسط ليونل مسي مطرح شده و قابل بررسي است، مساله ارزش جوايزي از اين دست است كه كم‌كم ارزش و جايگاه اصلي خود را از دست مي‌دهند. اين نه مربوط به حق و ناحق شدن جوايز است نه مربوط به مراسم خاصي. اين تاثيري است كه شبكه‌هاي اجتماعي به وجود آورده. آن زماني كه فرانس‌فوتبال به همراه چند نشريه ديگر فضاي رسانه‌اي ورزش دنيا را در اختيار داشت، گذشته است. دوراني كه مخاطبان ورزش راهي جز پيگيري اخبار و اطلاعات مربوط به حوزه فوتبال از طريق همين چند نشريه نداشتند. طبيعي بود كه در آن شرايط حكم فرانس‌فوتبال در حكم امري ازلي ابدي تلقي مي‌شد و وقتي جايزه توپ طلا را به بازيكني اهدا مي‌كرد همانند يك حكم الهي قلمداد مي‌شد. مخالفان هم راهي براي اعتراض نداشتند جز اينكه در خلوت خودشان حرص بخورند يا نهايتا با چند نفر از دوستان‌شان در اين زمينه حرف بزنند. امروز اين طور نيست. امروز هر كودك علاقه‌مند به فوتبال علاوه بر اينكه خودش يك رسانه است با انبوهي از رسانه‌هاي اجتماعي قدرتمند همراه مي‌شود و به راحتي هر تصميم و انتخابي را به چالش مي‌كشد. اگر فرانس‌فوتبال پيج چند ميليوني دارد و در آن اعلام مي‌كند مسي برنده توپ طلا شده اين بچه‌ها در پيج خودشان مي‌نويسند مسي لايق توپ طلا نيست. هر دو صفحه و در واقع رسانه هم ميليون‌ها لايك و كامنت مي‌گيرد. تا چند سال پيش اينكه چند كارشناس يا خبرنگار خبره ورزشي فردي را به عنوان برنده يك جايزه معرفي مي‌كردند، اصالت داشت اما امروز اين اصالت به نظر مردم وابسته شده است. مردم مي‌توانند با اجتماع در يك رسانه مجازي يا با كامنت گذاشتن زير پست بازيكن مورد علاقه‌شان نشان بدهند انتخاب درست از نظر آنها چه بوده؛ بدون اينكه ذره‌اي تره براي فرانس‌فوتبال و فيفا و ساير نهادها خرد كرده باشند. رسانه‌هايي نظير فرانس‌فوتبال همچنان سعي مي‌كنند با ترفندهاي زياد، با رنگ‌آميزي سنگين‌تر مراسم با بازي‌هاي رسانه‌اي ثابت كنند مرجع اصلي انتخاب بهترين بازيكن دنيا هستند و آن فوتباليستي كه به دريافت توپ طلا مفتخرش مي‌كنند به يك جايزه معنوي و متافيزيكي دست پيدا كرده. با اين حال مردمي كه حالا صرفا مخاطب فرانس‌فوتبال نيستند و مي‌توانند با اين رسانه‌ها به صورت مستقيم ديالوگ كنند، انتخاب‌هاي خودشان را دارند. شايد گفته شود آنچه در تاريخ مي‌ماند همين نشان‌ها و عناوين هستند. در اين باره نيز بايد گفت اولا هنوز تاريخي شكل نگرفته كه بتوان متوجه شد كه تا چه حد گزاره ثبت در تاريخ صحيح است و دوم اينكه آيا تاريخ چيزي جز همين روايت‌هايي است كه آدم‌ها در برهه‌هاي مختلف به ثبت مي‌رسانند؟