مديريت ريسك سوانح كار سازمان مديريت بحران
هواشناسي كرمان در ابتداي هفته 11 دي‌ماه 1400 پيش‌بيني كرد كه «اوج بارندگي‌ها روز يكشنبه و دوشنبه 12 و13 دي‌ماه روي مي‌دهد. مردم هشدارهاي سيل را جدي بگيرند و تدابير لازم براي مقابله با بروز سيلاب و آبگرفتگي انجام شود چرا كه در برخي از مناطق به خصوص جنوب كرمان بسيار شديد خواهد بود. بارش‌ها در ارتفاعات به صورت برف است ضمن اينكه بارش‌ها طي روزهاي اخير نيز در استان روي داده كه در رابر و بافت و بردسير شاهد بارش برف هستيم.» اين بارندگي‌ها بخشي از منابع آبي استان را تقويت مي‌كند. البته مدير كل پيش‌بيني و هشدار سازمان هواشناسي گفته كه صدور سطح هشدار قرمز در چهار استان بوشهر، هرمزگان، جنوب كرمان و فارس به دليل بارش شديد باران و بروز سيل است. پاكسازي كانال‌ها و آبراهه‌ها، بازگشايي دهانه پل‌ها، پاكسازي آب‌روهاي منازل، عدم جابه‌جايي عشاير كوچ‌رو، جمع‌آوري دام‌ها از حاشيه رودخانه‌ها و مسيل‌ها، آمادگي راهداري‌ها، فرمانداري‌ها و ساير دستگاه‌هاي امدادي براي مقابله با رخداد خسارات احتمالي سيل و آبگرفتگي نيز توصيه شده است. بالاترين سطح هشدار (هشدار قرمز) براي هنگامي ارايه مي‌شود كه يك پديده جوي خسارت‌هاي وسيعي - سيلابي شدن مسيل‌ها و طغيان رودخانه‌ها، آبگرفتگي گسترده معابر شهري، امكان آبگرفتگي منازل، احتمال تخريب پل و مسدود شدن جاده و وارد شدن خسارت به محصولات كشاورزي - به دنبال داشته باشد. سازمان هواشناسي با اين هشدار به دستگاه‌هاي مختلف اعلام مي‌كند تا اقداماتي را براي كاهش خسارات وقوع پديده‌هاي جوي انجام دهند. البته اگر دستگاه‌هاي خدماتي مانند شهرداري‌ها سريع وارد عمل شوند از بعضي خسارت‌ها مي‌توانند جلوگيري كنند ولي اين كار مستلزم آمادگي و عمل سريع و در كمتر 24 ساعت زمان پس از هشدار است. نقش سازمان مديريت بحران در چنين هنگامي بسيار مهم است. كاهش ريسك سانحه بايد همه بخش‌هاي جامعه، دولت، سازمان‌هاي غير دولتي و بخش‌هاي مرتبط حرفه‌اي دولتي و خصوصي را درگير كند. بنابراين نياز به رويكرد مردم‌محور و چندبخشي، ايجاد تاب‌آوري در برابر ريسك‌هاي متعدد، آبشاري و متقابل و ايجاد فرهنگ پيشگيري و تاب‌آوري دارد. در نتيجه مديريت ريسك سانحه شامل راهبردهايي است تا از ايجاد ريسك‌ها جديد جلوگيري كنيم، ريسك‌هاي از قبل موجود را كاهش دهيم، براي جلوگيري از خسارات ناشي از سوانح ساير پيامدهاي توسعه و ايجاد فقر اضافي، با ساختارهاي جايگزين مانند بيمه بخشي از ريسك را منتقل كنيم. بنابراين كار مديريت بحران اگرچه شامل فعاليت‌هاي آمادگي در برابر سوانح و واكنش بعد از رخداد آنها نيز هست، اما چيزي فراتر از صرفا «مديريت سانحه» است. كاهش موفق ريسك سانحه با تركيبي از رويكرد از بالا به پايين و تغييرات نهادي و راهبردي و رويكرد از پايين به بالا، محلي و مبتني بر جامعه نتيجه مي‌گيرد. برنامه‌هاي مديريت ريسك سانحه بايد جزيي از برنامه‌ريزي و توسعه باشد. سوانح نشان‌دهنده توسعه ناموفق، فرآيندهاي اقتصادي و اجتماعي ناپايدار و جوامع ناسازگار هستند. رويكردها بايد به لايه‌هاي مختلف ريسك از «ريسك شديد» تا «ريسك گسترده» بپردازند. طبق تعريف دفتر كاهش ريسك سوانح سازمان ملل متحد در سال 2015، ريسك گسترده براي توصيف ريسك مرتبط با رويدادهاي با شدت كم و تكرار بالا استفاده مي‌شود، مانند خشكسالي و فرونشست زمين و ريسك شديد براي توصيف ريسك مرتبط با رويدادهاي با شدت بالا، و تكرار كم عمدتا همراه با خسارت‌هاي زياد، استفاده مي‌شود، مانند زلزله، توفان و سونامي. هيچ رويكرد «يك شكل» براي مديريت ريسك همه سانحه وجود ندارد، اما رويكردها و چارچوب‌هايي وجود دارد كه به‌طور موثر براي كاهش ريسك سوانح پياده‌سازي شده‌اند. اما قبل از اينكه بتوانيم ريسك را كاهش دهيم، بايد ريسك‌ها و انسا‌ن‌ها و دارايي‌هاي قرار گرفته در معرض خطر و آسيب‌پذيري افراد و دارايي‌ها در برابر اين ريسك‌ها را شناسايي كنيم تا بتوانيم از معرضيت بكاهيم. اين همان كاري است كه در بيشتر مواقع نمي‌توان در 24 تا 48 ساعت به كفايت انجام داد.