مرگ مادلین آلبرایت نخستین وزیر امور خارجه زن امریکا

مادلین آلبرایت، وزیر خارجه پیشین امریکا و یکی از چهره‌های اصلی دولت «بیل کلینتون» ريیس‌جمهور اسبق امریکا در سوم فروردین در 84 سالگی درگذشت. کودکی آلبرایت در زادگاهش چکسلواکی همزمان با جنگ جهانی دوم بود. هنگام مهاجرت خانواده به امریکا، آلبرایت 11 سال داشت. او در خاطرات خود به یاد آورده در حالی که والدینش به‌شدت به فرهنگ و آداب اروپایی پایبند بودند، انطباق با فرهنگ امریکایی برایش دشوار بود. آلبرایت در کالج ولزلی در ماساچوست تحصیل کرد و از دانشگاه کلمبیا مدرک دکترا گرفت. او به شش زبان از جمله چکی، فرانسوی، لهستانی و روسی و همچنین انگلیسی مسلط یا آشنا بود. شصت و چهارمین وزیر خارجه امریکا، اولین زنی بود که چنین موقعیتی در این کشور به ‌دست آورد و به ‌دلیل اقداماتی که در جایگاه نماینده امریکا در سازمان ملل و وزارت امور خارجه داشت، از شهرت زیادی برخوردار بود. آلبرایت در عرصه تدریس و تحقیق نیز  شخصیت شناخته شده‌ای است. تدریس در دانشگاه‌های معتبر امریکا در رشته‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل و تحقیق و تدریس و سخنرانی‌های علمی، او را به ‌عنوان یک استاد دانشگاه و روشنفکر پرکار، معرفی کرد.  پس از اینکه وزیر خارجه شد، «واشنگتن پست» اسنادی را کشف کرد که نشان می‌داد خانواده او یهودی بودند و بستگانش، از جمله سه پدربزرگ و مادربزرگ او در هولوکاست جان باختند. والدین او احتمالا از یهودیت به کاتولیک گرویدند تا از آزار و شکنجه در امان بمانند، زیرا نازیسم در اروپا قدرت گرفته بود.  آلبرایت در 12 ماه مه 1996 و زمانی که عهده‌دار نمایندگی امریکا (1993 تا 1997) در سازمان ملل بود، در مصاحبه با خبرنگار برنامه شصت دقیقه «سی‌بی‌اس» که از  آلبرايت پرسیده بود: «ما این را شنیده‌ایم که نیم میلیون کودک (عراقی) جان‌شان را از دست داده‌اند، این تعداد بیشتر از کودکان کشته شده در حمله اتمی امریکا به هیروشیما است. آیا بهایی که پرداخته شد، ارزشش را داشته است؟ او پاسخ می‌دهد: «به نظر من، این یک انتخاب بسیار سخت است اما ما فکر می‌کنیم که بهایی که پرداخته شد، ارزشش را داشت.» او اولین مقام رسمی امریکایی بود که 26 اسفند 1378 (16 مارس 2000) به نقش امریکا در سقوط دولت دکتر محمد مصدق چنین اذعان کرد: «در سال 1953، امریکا نقش بارزی در سرنگونی نخست‌وزیر مردمی ایران، یعنی دکتر محمد مصدق داشت. دولت آیزنهاور در آن زمان چنین می‌پنداشت که اعمالش به ‌دلایل استراتژیک موجه است. اما این کودتا، آشکارا به تحول سیاسی ایران ضربه وارد کرد و اکنون می‌توان به سادگی دریافت که چرا بسیاری از ایرانیان از این دخالت امریکا در امور داخلی‌شان خشمگین هستند.» او البته حاضر به عذرخواهی  رسمی  نشد.
در سال 2012 مدال آزادی (بالاترین نشان افتخار امریکا) را از باراک اوباما ريیس جمهور سابق امریکا دریافت کرد. اوباما هنگام اهدای این جایزه به او گفت: «شجاعت و سرسختی مادلین به‌عنوان اولین زنی که به ‌عنوان دیپلمات ارشد امریکا خدمت کرد، به برقراری صلح در بالکان کمک کرد و راه را برای پیشرفت در برخی از بی‌ثبات‌ترین نقاط جهان هموار کرد.» او از هیلاری کلینتون در مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری سال‌های 2008 و 2016 حمایت کرد و از منتقدان دونالد ترامپ ريیس‌جمهور سابق امریکا بود. آلبرایت یک ماه پیش از درگذشت و یک روز قبل از حمله روسیه به اوکراین، در مقاله‌ای در روزنامه نیویورک‌تایمز با اشاره به خاطرات گذشته‌اش در اولین برخورد با رهبر کنونی کرملین گفت: «ولادیمیر پوتین انتظار نداشت کل اتحاد جماهیر شوروی فرو بریزد و حال با بیان اینکه اوکراین «کاملا توسط روسیه ایجاد شده» و «عملا از امپراتوری روسیه ربوده شده است» برای دست زدن به یک حمله تمام‌عیار تلاش می‌کند و اگر چنین کند، مرتکب خطای تاریخی خواهد شد. حمله به اوکراین به جای هموار کردن مسیر روسیه به‌ سمت عظمت، باعث بدنامی پوتین خواهد شد و کشورش را از نظر دیپلماتیک منزوی، از نظر اقتصادی فلج و از نظر استراتژیک در مواجهه با یک ائتلاف غربی متحدتر، قوی‌تر و آسیب‌پذیر می‌کند.  در حالی که تعدادی از مقامات کنونی و سابق امریکا و اروپا به ‌ستایش از او پرداختند، فصلنامه انگلیسی‌زبان «ژاکوبن» با گرایش چپ در نیویورک درباره آلبرایت نوشت: «او یک امپریالیست ثابت‌قدم بود که علاقه زیادی به استفاده بیشتر از خشونت در نظم جهانی تحت سلطه امریکا پس از جنگ سرد داشت. در این فرآیند بسیاری از مردم کشته شدند. آلبرایت یکی از غول‌های امپراتوری و در تلاش برای سلطه جهانی امریکا مانند هر مرد بی‌رحمی بود.»