«الفدايي» نماد هويت فلسطين در روزهاي توحش اسراييل و خيانت جامعه جهاني
فوتبال در شرايط اشغال
علي ولي‌اللهي
در ميان سخت‌ترين كارهاي فوتبالي دنيا هيچ كاري سخت‌تر از مديريت تيم ملي فلسطين نيست. نورالدين علي كه دومين دوره مسووليتش در سال 2021 پايان يافت اين را بهتر از هركس ديگري مي‌داند. او مي‌گويد: «چالش‌هاي منحصر به‌فردي وجود دارد. تصور كنيد گرت ساوتگيت نيمي از بازيكنانش را در شهر ديگري داشته باشد و آنها نتوانند به اردوي تيم ملي بيايند يا بين ليورپول و منچستر ايست بازرسي وجود داشته باشد و برخي از بازيكنان بازگردانده شوند. اين شرايط زماني است كه شما سرمربي فلسطين هستيد .»
بيماري همه‌گير انجام بازي‌هاي بين‌المللي را براي همه دشوار كرده است اما اين شرايطي است كه فلسطين از سال 1998 كه وارد فيفا شد آن‌هم با حمايت قوي سپ پلاتر، تجربه كرده است. اشغالگري روزافزون اسراييل بر سرزمين فلسطين از سال 1948 يك مساله بين‌المللي مهم است كه پيامدهايي در هر زمينه‌اي دارد.
فوتبال در فلسطين با ساير مسائل تفاوت چنداني نداشته و نمونه‌هاي قابل توجهي هم براي اثبات اين موضوع هست. در سال 2007، 18 بازيكن تيم ملي نتوانستند براي حضور در يك بازي بين‌المللي حساس در سنگاپور ويزا بگيرند. اين نه براي اولين‌بار بود كه رخ مي‌داد و نه تبديل به آخرين دفعه شد. در نهايت تيم سه - هيچ بازنده شد. در سال 2009 ايمن الكرد، شادي سباخه و وجيه مشتاهه در بمباران ورزشگاه كه توسط نيروهاي اسراييلي صورت گرفت كشته شدند. با اين حال به جز همه قواعد بين‌المللي موانعي آشكار براي فلسطينيان وجود دارد كه حضور آنها در بازي‌هاي خارجي را سخت‌تر مي‌كند.
علي مي‌گويد: «مردم فلسطين در حركت خود آزاد نيستند. اگر شما بخواهيد از كشور خارج شويد بايد از تعداد زيادي ايست بازرسي عبور كنيد و اگر از آنها عبور كرديد باز هم بايد از طريق مرز به اردن برويد.» تجربيات مربي مي‌گويد بدترين سناريو اين است كه اصلا موفق به عبور نمي‌شويد. بهترين حالت اين است كه بين 5 تا 8 ساعت طول مي‌كشد. سپس شما يك پرواز داريد تا به كشور ديگري برويد و سپس يك بازي انجام دهيد. فلسطين كه اكنون در رده 94 جهان قرار دارد با هدايت مكرم داهوب در ماه ژوئن به جام ملت‌هاي آسيا 2023 راه يافت. آنها در گروهي كه فيليپين و يمن و مغولستان قرار داشتند هر سه بازي را بردند. ده گل زدند و گلي دريافت نكردند. اين به معناي هت‌تريك حضور در بزرگ‌ترين رويداد قاره آسياست و براي سوزان شلبي نايب‌رييس اتحاديه فوتبال فلسطين يك دستاورد خيره‌كننده است. او مي‌گويد: «مثل يك نيم‌نگاه به دريچه‌اي از اميد است در حالي كه سرگردان در بياباني از نااميدي هستيم. فلسطيني‌ها اين روزها حس مي‌كنند توسط برادران عرب خود رها شده‌اند و جامعه بين‌المللي به آنها خيانت كرده است.»
او ادامه مي‌دهد: «جاي تعجب نيست كه اين تيم به نماد مهم هويت ملي تبديل شده است. كسب سهميه جام ملت‌هاي آسيا در چنين شرايط وخيمي ايمان فلسطينيان به مقاوت ملي و اراده ما را براي بقا و غلبه بر دشمن تجديد مي‌كند.» او مي‌گويد به همين دليل تيم ملي به الفدايي معروف است. «اين نه تنها به معناي مبارز آزادي بلكه به معناي آن نوع مبارزي است كه حاضر است همه‌چيز را براي آرمان فدا كند. الفدايي نمادي است كه هر كودك فلسطيني آرزوي آن را دارد و اعطاي چنين نامي به تيم ملي بيانگر معناي آن براي ملت است.»
موفقيت در سطح بين‌المللي يك مساله بزرگ است اما در مسابقات داخلي هم مشكلاتي وجود دارد. غزه و كرانه باختري ليگ‌هاي خاص خود را دارند زيرا سفر بين اين دو منطقه آسان نيست. علي مي‌گويد: «گاهي اوقات سفر از يك قسمت فلسطين به قسمت ديگر ممنوع مي‌شود. سرمربي تيم هنگام انتخاب بازيكن بايد اين مسائل را لحاظ مي‌كرد. بنابراين وقتي مثلا 23 بازيكن داريد بايد شرايط را مديريت كنيد. شما برخي از بازيكنان را از غزه، برخي را از كرانه باختري، برخي را از اورشليم و برخي ديگر را از بين عرب‌هاي فلسطيني فرا مي‌خوانيد. همچنين تلاش شده برخي از بازيكناني كه در اروپا يا امريكاي جنوبي و به خصوص شيلي زندگي مي‌كنند فراخوانده شوند.»
رشد فوتبال در سطح پايه هم يك چالش است. شلبي مي‌گويد: «اشغالگري واردات تجهيزات ورزشي و ساخت زمين‌ها و امكانات تمريني را محدود كرده است. بسياري از فوتباليست‌ها به دست سربازان اسراييلي جان خود را از دست دادند. ده‌ها نفر دستگير يا مجروح شدند به گونه‌اي كه ديگر نمي‌توانند فوتبال بازي كنند.»
هميشه صحبت از اين است كه اگر تيم ملي چنين موانعي نداشت فلسطين چقدر مي‌توانست در فوتبال به موفقيت برسد. علي مي‌گويد: «بازيكنان اگر مجبور نباشند شغل دوم داشته باشند وضع بهتري خواهند داشت. اما بزرگ‌ترين مشكل از نظر سازماني، مديريتي و مالي احساس مي‌شود. با اين حال لزوما اين بدان معنا نيست كه اگر شرايط فراهم شود فوتبال فلسطين شاهد افزايش چشمگيري در استانداردها و كسب عناوين خواهد بود. او مي‌گويد: «در اين صورت فلسطين مانند ديگر كشورهاي عربي نظير اردن، لبنان يا سوريه خواهد شد زيرا آنها فرهنگ فوتبالي مشابهي دارند.»
اين تيم‌ها در سال‌هاي اخير با فاصله‌اي اندك از حضور در جام جهاني محروم شدند. زماني كه تعداد تيم‌هاي حاضر در جام جهاني از سال 2026 بيشتر شود و سهميه آسيا به 8 تيم برسد حتي اين امكان وجود دارد كه فلسطين روزي در بزرگ‌ترين صحنه فوتبال جهان حضور داشته باشد.
مسوولان در مورد چنين موضوعاتي بحث نمي‌كنند اما طرفداران فوتبال در غزه يا كرانه باختري مانند همه طرفداران فوتبال هستند. علي مي‌گويد: «واقعا براي مردم تيم ملي مهم است. اما آنها تفاوت تيم ملي كشور تحت اشغال و تيمي كه در شرايط عادي قرار دارد را نمي‌دانند. هواداران فلسطين تيم خود را با كشورهاي ديگر مقايسه مي‌كنند اما اين يكسان نيست. وقتي فلسطين خارج از خانه بازي مي‌كند يك سفر ساده ممكن است يك روز كامل طول بكشد. اما هواداران همچنان مي‌پرسند چرا برنده نشدي؟ اما در حال حاضر اين سوال كمي كمتر پرسيده مي‌شود.» منبع: گاردين