نگاهي به عملكرد كاروان ورزش ايران در قونيه
سبقت ازبكستان، نتايج ضعيف جودو و مدال‌هاي تاريخي دختران
كاروان ورزشي ايران با كسب ۳۹ طلا، ۴۴ نقره و ۵۰ برنز و عنوان سومي بازي‌هاي همبستگي كشورهاي اسلامي به كار خود پايان داد. پنجمين دوره بازي‌هاي همبستگي كشورهاي اسلامي در حالي با حضور ۴۲۰۰ ورزشكار زن و مرد از ۵۲ كشور در ۲۰ رشته ورزشي از ۱۸ مرداد تا ۲۷ مرداد در شهر قونيه برگزار شد كه كاروان ورزش كشورمان در نهايت با كسب ۳۹ مدال طلا، ۴۴ مدال نقره و ۵۰ مدال برنز در كل ۱۳۳ مدال در مجموع جدول رده‌بندي به عنوان سومي اين بازي‌ها دست يافت. ايران در دوره قبلي بازي‌هاي همبستگي كشورهاي اسلامي كه در كشور آذربايجان برگزار شد مجموعا ۹۸ مدال كسب كرده بود.ورزشكاران ايران در رشته‌هاي دوچرخه‌سواري با ۱ طلا و ۱ برنز، تير و كمان ۱ طلا، ۲ نقره و ۱ برنز، تنيس روي ميز ۳ طلا، ۲ نقره، كاراته ۵ نقره و ۳ برنز، كشتي ۸ طلا، ۳ نقره و ۵ برنز، تكواندو ۵ طلا، ۴ نقره، ۴ برنز، شمشيربازي ۱ طلا، ۳ نقره و ۲ برنز، جودو ۱ برنز، واليبال ۱ طلا، ۱ نقره، هندبال ۱ برنز، بسكتبال ۳در۳ با ۱ برنز، شنا ۱ برنز، دووميداني ۱ نقره، ۱ برنز، ژيمناستيك ۲ برنز، وزنه‌برداري ۹ طلا، ۶ نقره و ۱۲ برنز، تيراندازي و همچنين پاراشنا ۵ طلا، ۶ نقره، ۴ برنز، پارا تيروكمان ۵ طلا، ۵ نقره، ۳ برنز، پاراتنيس روي ميز ۴ نقره، ۷ برنز كسب كرد.پيش از ايران كشورهاي ميزبان با كسب 145 نشان طلا و ازبكستان 51 طلا در رده‌هاي اول و دوم ايستادند. ايران با اعزام ۲۵۷ ورزشكار در ۱۶ رشته اصلي و سه رشته پارا بعد از تركيه، آذربايجان و ازبكستان، چهارمين كاروان اين بازي‌ها به لحاظ تعداد ورزشكار اعزامي بود.
جهش بزرگ تركيه و ازبكستان
ايران در حالي مقام سومي‌اش را در بازي‌هاي همبستگي كشورهاي اسلامي تكرار كرد كه دو كشور تركيه و ازبكستان جهشي خيره‌كننده داشتند. ورزشكاران ايراني در باكو 2017 نيز 39 نشان طلا كسب كرده بودند كه عينا همان تعداد طلا در قونيه نيز به دست آمد. البته كاروان ايران در مجموع مدالي پيشرفت داشت. ولي تركيه كه در دور قبل 71 طلا به دست آورده بود در شرايط ميزباني تعداد مدال‌هاي طلاي خود را بيش از دو برابر كرد. ازبكستان نيز كه در باكو تنها 15 طلا كسب كرده در اين دوره با 51 طلا و افزايش بيش از 3 برابري براي نخستين‌بار دوم شد. اين در حالي است كه هم تركيه، هم ازبكستان در مسابقات المپيك توكيو در جدول مدالي پايين‌تر از ايران قرار گرفته بودند. در المپيك و بازي‌هاي آسيايي، در منطقه غرب آسيا و خاورميانه هميشه بين ايران و ازبكستان رقابت شديدي وجود داشته و تعداد نشان‌هاي طلاي دو كشور بسيار نزديك به هم بوده. با اين حال در بازي‌هاي همبستگي كشورهاي اسلامي ازبك‌ها فاصله معناداري ايجاد كردند و چه بسا در بازي‌هاي آسيايي بعدي يا المپيك پاريس هم به صورت كامل ايران را جا بگذارند.
هميشه وزنه‌برداري و كشتي
كشتي با 8 طلا و وزنه‌برداري با 9 طلا و تكواندو با 5 طلا بيشتر از نصف مدال‌هاي طلاي كاروان ورزشي ايران را به خودشان اختصاص دادند. اتفاقي تكراري كه از المپيك تا بازي‌هاي آسيايي و المپيك كشورهاي اسلامي رخ مي‌دهد. بار ورزش ايران را تنها همين سه رشته به دوش كشيده‌اند و گويا قرار نيست تغييري هم در اين زمينه رخ بدهد. گاهي بر حسب اتفاق ورزشكاري نخبه در يك رشته ورزشي ديگر دست به كار بزرگي مي‌زند، مثل علي فروغي در تيراندازي المپيك يا فرزانه فصيحي در دووميداني قونيه ولي پيشرفت ورزش‌هاي ديگر به صورت سيستماتيك رخ نمي‌دهد. همين سه رشته نيز خيلي از مواقع با فراز و نشيب‌هايي روبرو هستند و نمي‌توانند بهترين عملكردشان را به نمايش بگذارند. مثل تكواندو در قونيه يا توكيو. باز در مقام مقايسه با كشورهايي نظير تركيه و ازبكستان مي‌توان گفت ازبك‌ها و ترك‌ها در رقابت‌هاي قونيه 2021 كه بسياري از ورزشكاران بزرگ دنيا حضور ندارند توانستند در رشته‌هايي كه به صورت سنتي مدال‌آور نبودند صاحب موفقيت شوند. اما به نظر مي‌رسد كاروان ورزشي ايران حتي اگر در مسابقاتي كوچك‌تر از بازي‌هاي همبستگي كشورهاي اسلامي هم حاضر شود باز در همان سه رشته سنتي مدال‌آوري مي‌كند. به عنوان مثال يكي از عجيب‌ترين نتايج ورزشكاران ايران در كاراته رقم خورد. جايي كه ايران در المپيك صاحب مدال طلا شد اما در بازي‌هاي كشورهاي اسلامي حتي يك طلا هم به دست نياورد! همين طور تيراندازي كه هم در المپيك هم بازي‌هاي آسيايي ايران را صاحب مدال طلا كرده بود و در قونيه ناكام ماند. عنوان بدترين عملكرد هم بي‌هيچ ارفاقي به فدراسيون جودو مي‌رسد كه با دو جين آدم راهي قونيه شد و حتي يك نشان برنز هم به دست نياورد! البته كه اين رشته مدت‌هاست درگير حواشي و تعليق است ولي به هر حال تصور مي‌شد آرش ميراسماعيلي در اين مدت دست روي دست نگذاشته باشد! در اين ميان سرمايه‌گذاري روي رشته‌هاي پرمدالي نظير دووميداني يا شنا هم كه اصلا محلي از اعراب ندارد.
زيبايي‌هاي قونيه 2021
با وجود نتايج ضعيف در برخي از رشته‌ها سه اتفاق تاريخي باعث مي‌شود قونيه 2021 كه در 2022 برگزار شد تبديل به يك رقابت تاريخي براي ورزش ايران شود. سه بانوي ورزشكار كشورمان در تركيه تاريخ‌سازي كردند و در سه رشته وزنه‌برداري، دووميداني و شمشيربازي براي نخستين‌بار ايران را صاحب نشان‌هاي طلا و نقره و برنز كردند. سيده الهام حسيني در وزنه‌برداري توانست اولين نشان طلاي وزنه‌برداري ايران را در طول تاريخ كسب كند. فرزانه فصيحي در دووميداني اولين نشان نقره ايران را در ماده هيجان‌انگيز دوي 100 متر به دست آورد و اعظم بختي براي نخستين‌بار ايران را در شمشيربازي صاحب نشان انفرادي برنز كرد و همراه با هم‌تيمي‌هايش به نشان نقره مسابقات تيمي دست يافت. جالب اينكه هم بختي و هم تيم شمشميربازي دختران ايران با شكست مقابل ورزشكاران ميزبان از رسيدن به مدال‌هاي خوشرنگ‌تر باز ماندند.
حاشيه‌هاي زياد و ميزباني پر حرف و حديث
علاوه بر نشان‌هاي تاريخي زنان ايران، قونيه 2021 با چند حاشيه و ميزباني پر حرف و حديث تركيه نيز در يادها خواهد ماند. سفرهاي بي‌دليل برخي مقامات ورزشي ايران از بالاترين سطوح تا چند رييس هيات كه سفر كاري را تبديل به سفر توريستي كردند انتقادات زيادي را برانگيخت. همين‌طور ناهماهنگي بين اركان مديريت كاروان با روساي فدراسيون‌ها و سرپرست تيم‌ها ديگر حاشيه كاروان ورزشي ايران در تركيه بود. همچنين بايد به امكانات ضعيف كشور تركيه در ميزباني و نارضايتي ورزشكاران و مربيان تيم‌ها كه در همان روزهاي اول به چشم آمد اشاره كرد. به شكلي كه دو روز بعد از اسكان ورزشكاران كار به خريد پنكه براي اتاق‌ها رسيد و سرمربي تيم ملي هندبال مي‌خواست از همان جا مستقيم به كشورش برگردد. ورزشكاران ديگري هم تاكيد كردند سطح امكانات مسابقات استاني‌شان از رقابت‌هاي كشورهاي اسلامي بالاتر بود!
دوره بعدي رقابت‌هاي همبستگي كشورهاي اسلامي قرار است سال 2025 در كشور كامرون و به ميزباني شهر يائونده برگزار شود. يائونده پايتخت كامرون است.