مشكلاتي كه با تست آزمايشي سيستم هشدار نمايان شد
از تجربه آلمان براي تست سيستم هشدار درس بگيريم
ظهر روز چهارشنبه شانزدهم آذر ماه امسال بود كه پيامي تحت عنوان «هشدار زلزله» روي گوشي تلفن همراه برخي شهروندان نقش بست و از آنان خواست كه آرام باشند و پناهگاهي را در اطراف محل حضور خود پيدا كنند كه در نهايت، معلوم شد اين پيام نادرست بوده است. بنا بر توضيحاتي كه ارايه شد، تيم تحقيقاتي همراه اول در حال اقدام فني بودند كه براي شرايط بحراني مثل سيل و زلزله پيام هشدار ارسال كنند. زماني كه اين كار آماده شد در گروه فني خودشان مي‌خواستند به صورت آزمايشي اين پيام را ارسال كنند، ولي به دليل غفلت فني، اين پيام براي برخي شهروندان ارسال شد. اتفاق مذكور بهانه‌اي شد تا در اين گزارش، تجربه آلمان در زمينه سيستم هشدار اضطراري و برگزاري روز هشدار ملي در اين كشور به منظور تست آمادگي و درستي عملكرد سيستم هشدار در صورت وقوع شرايط فوق‌العاده را بررسي كنيم. در روز هشدار ملي ۲۰۲۲ آلمان كه پنجشنبه گذشته برگزار شد، دولت مركزي، ايالت‌هاي اين كشور به همراه مناطق روستايي، مناطق شهري و شهرداري‌ها، در يك مانور مشترك، دستگاه‌هاي هشدار خود را تست كردند. در ساعت ۱۱ به وقت آلمان، همه دستگاه‌ها و نيروهاي عملياتي شركت‌كننده در اين مانور، به صورت همزمان دستگاه‌هاي هشدار مختلف شامل راديو، تلويزيون، تابلوهاي نمايش ديجيتالي يا اپليكيشن‌هاي هشدار را فعال كردند. با اين كار، رويه‌هاي فني به كار گرفته شده در صورت اعلام هشدار و خود دستگاه‌هاي هشدار‌دهنده چك شدند تا عملكرد درست و نقاط ضعف احتمالي آنها بررسي شود. متعاقب آن، مقرر شد مقامات مسوول اقدامات لازم را براي بهبود سيستم انجام داده و سيستم هشدار عمومي را مطمئن‌تر و بدون عيب و نقص كنند.
در روز هشدار ملي چه اتفاقي مي‌افتد؟
روز هشدار عمومي در آلمان با هدف مطلع كردن مردم اين كشور درباره هشدار عمومي برگزار شده و به اين ترتيب، آگاهي عمومي درباره اين موضوع را بالا مي‌برد. در اين روز، هشدار آزمايشي در قالب يك متن هشدار، به همه نشردهندگان هشدار شامل راديو، تلويزيون و فراهم‌كنندگان اپليكيشن كه به سيستم هشدار متصل هستند، ارسال شد و اين نشردهندگان، هشدار آزمايشي را به دستگاه‌هايي مانند تلويزيون، راديو و تلفن‌هاي هوشمند كه افراد مي‌توانند از طريق آنها پيام‌هاي هشدار را خوانده يا بشنوند، ارسال كردند. همزمان دستگاه‌هاي هشدار عمومي مانند خودروهاي مجهز به بلندگو و آژيرها در سطح ايالت‌هاي فدرال، مناطق شركت‌كننده و شهرداري‌ها، به كار افتادند.
هشدار چگونه منتشر مي‌شود؟
پيام هشدار حاوي اطلاعات مهمي است و بايد تا حد امكان، توسط افراد زيادي شنيده يا خوانده شود. بنابراين، پيام هشدار از طريق بسياري از دستگاه‌ها و كانال‌هاي هشدار مختلف مانند راديو و تلويزيون، وب‌سايت‌ها، شبكه‌هاي اجتماعي، اپليكيشن‌هاي هشدار، تابلوهاي نمايش ديجيتالي، خودروهاي مجهز به بلندگو يا آژير منتشر مي‌شود. به گزارش ايسنا، شمار زياد دستگاه‌هايي كه براي انتشار هشدار استفاده مي‌شوند، به منظور اطمينان از انتشار آن در ميان عده زيادي از مردم است. به عنوان مثال، اگر شهرداري، آژير هشدار را به صدا درنياورد، دستگاه‌هاي هشدار ديگر در صورت وجود خطر، مردم را مطلع مي‌كنند. به علاوه، دستگاه‌هاي هشدار جديد مرتبا بررسي، ساخته و به‌كار گرفته مي‌شوند. آماده‌سازي لازم براي روز هشدار توسط دولت فدرال و ايالت‌هاي فدرال آلمان با همكاري مقامات محلي انجام مي‌گيرد. در سطح فدرال، مسووليت برعهده اداره فدرال حفاظت مدني و كمك در بلايا (BBK) است، درحالي كه ايالت‌هاي فدرال، اين وظيفه را به وزارت كشور خود محول مي‌كنند. در سطح شهرداري، اين مسووليت برعهده مقامات محلي كنترل بلاياست.
مشكلاتي كه با تست آزمايشي سيستم هشدار
نمايان شد
اما در مانور امسال كه پنجشنبه گذشته برگزار شد، مشكلات مختلف در سيستم هشدار اضطراري آلمان شناسايي شدند. قرار بود همه كاربران تلفن همراه با اتصال يا بدون اتصال به اينترنت، پيام هشدار دريافت كنند. اما گوشي بعضي از كاربران تلفن همراه، هشداري نگرفتند. حتي هشداري كه براي ساعت ۱۱ و ۴۵ دقيقه صبح برنامه‌ريزي شده بود، به دست همه نرسيد. طبق اطلاعات اوليه، بسياري از مشتركان شركت تلكوم، هشداري دريافت نكردند. اپليكيشن‌هاي هشدار نينا (NINA) و كت‌وارن (Katwarn) هم پيامي براي بعضي از كاربران نمايش ندادند يا تازه پس از گذشت ۲۰ دقيقه از زمان تعيين شده، عمل كردند. با اين حال، نشريه فوكوس گزارش كرد از نظر شركت تلفن همراه ودافون، نخستين آزمايش سيستم جديد هشدار بلايا، موفقيت كامل داشت. اين هشدار آزمايشي توسط ايستگاه‌هاي راديو و تلويزيون هم پخش شد. در روز هشدار ملي، مقامات مي‌خواستند بدانند چه تعداد افراد پيام هشدار خطر دريافت كرده‌اند. نخستين روز هشدار ملي در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۰ برگزار شده بود. با اين حال، موفقيت كامل نبود و پيام‌هاي هشدار در اپليكيشن‌هاي هشدار، با نيم ساعت تاخير منتشر شده بودند. وزارت كشور آلمان، هشدار آزمايشي سال ۲۰۲۰ را يك شكست كامل خوانده بود. اگر وضعيت اضطراري پيش مي‌آمد، بسياري از افراد متوجه نمي‌شدند. نكته جالب اينجاست كشوري مثل آلمان، تمامي سيستم‌هاي مربوط به هشدار اضطراري را در يك روز به خصوص و در سطح گسترده تست مي‌كند تا خطاها و باگ‌هاي موجود كشف شود. اما با وجود داشتن اين روز و كلي اطلاع‌رساني گسترده در راديو و تلويزيون اين كشور، باز هم سيستم با مشكلاتي مواجه بوده و برخي مردم گلايه كردند كه بعضا هشدارها را دريافت نكردند. به اعتقاد كارشناسان، سيستم‌هاي تشخيص بلاياي طبيعي و اصطلاحا آلرت سيستم‌ها به طور مداوم بايد چك و تست شوند تا به حداكثر كارايي برسند.