سایه جنگ بر جنوب و شمال سرزمین‌های اشغالی
شهاب شهسواري
پس از حمله چهارشنبه گذشته نظاميان اسراييلي به نمازگزاران و معتكفان در مسجد الاقصي، سرزمين‌هاي اشغالي فلسطين به شكل روزافزون در حال ملتهب‌تر شدن است. روز پنجشنبه در اقدامي كم سابقه از زمان جنگ ۲۰۰۶ اسراييل عليه لبنان، گروه‌هاي مقاومت فلسطيني با شليك موشك از جنوب لبنان به شهرك‌هاي اسراييلي در شمال سرزمين‌هاي اشغالي به تعرض نظاميان اسراييلي به مسجد الاقصي واكنش نشان دادند. چهارشنبه و پنجشنبه گروه‌هاي مقاومت فلسطيني از غزه نيز ده‌ها راكت به سمت شهرك‌هاي اسراييلي شليك كردند و در كرانه باختري رود اردن نيز چند عمليات توسط مبارزان فلسطيني انجام شده است. در واكنش به اين اقدامات، رژيم اسراييل در طول روزهاي گذشته چند نوبت نوار غزه را بمباران كرده است و يك حمله نيز به جنوب لبنان انجام داد. وزارت خارجه لبنان در واكنش به حمله اسراييل به خاك اين كشور گفته كه به شوراي امنيت سازمان ملل متحد شكايت كرده است. عبدالله بوحبيب، وزير خارجه لبنان اعلام كرده است كه اين تصميم را بعد از مشورت با نجيب ميقاتي، نخست‌وزير پيشبرد امور اين كشور گرفته است. ارتش اسراييل در بيانيه‌اي مدعي شده است كه گروه حماس با مجوز حزب‌الله لبنان از خاك لبنان به سرزمين‌هاي اشغالي حمله كرده است. ارتش اسراييل اعلام كرده كه سه پايگاه در لبنان و ۱۰ پايگاه را در نوار غزه مورد هدف قرار داده است. در مقابل خبرنگار الميادين در جنوب لبنان گزارش داد، جنگنده‌هاي اشغالگر مواضع غيرنظامي زراعي را بمباران كرده‌اند نه مواضع نظامي. خساراتي گسترده نيز به زمين‌هاي كشاورزي در روستاي القليله در جنوب لبنان در نتيجه حملات اسراييل وارد شده است. منبعي در حزب‌الله لبنان در گفت‌وگو با العربي الجديد دست داشتن اين گروه در حمله راكتي از لبنان به منطقه الجليل در اراضي اشغالي فلسطين را تكذيب كرد. به گزارش شفقنا و به نقل از العربي الجديد، منابع امنيتي اعلام كرده‌اند گروه‌هاي فلسطيني مستقر در لبنان و نه حزب‌الله «مسوول حملات راكتي به اسراييل» است. روز جمعه ارتش اسراييل با صدور بيانيه‌اي تاكيد كرد: «اسراييل اجازه نمي‌دهد سازمان ... حماس از خاك لبنان عمليات كند و دولت لبنان را مسوول هر شليك مستقيمي مي‌داند كه از آن سرزمين اتفاق بيفتد.» اسراييل مدعي شده كه در حمله به لبنان «زيرساخت‌هاي تروريستي متعلق به حماس» را هدف قرار داده است. بر اساس گزارش‌ها دست‌كم ۶ موشك اسراييلي به سمت جنوب لبنان شليك شده است. شيخ نعيم قاسم، معاون دبيركل حزب‌الله لبنان در پي حملات اسراييل به جنوب لبنان تاكيد كرد كه مقاومت لبنان در آماده‌باش كامل قرار دارد. خبرگزاري فرانسه گزارش داده كه سفارت فرانسه در بيروت در حال رايزني با مقام‌هاي دولت لبنان براي جلوگيري از افزايش تنش در مرزهاي جنوبي لبنان است. همچنين دولت مصر نيز در حال رايزني با گروه‌هاي مقاومت فلسطيني براي كاهش تنش در غزه است. ميدل ايست‌نيوز به نقل از خبرگزاري فلسطيني «سما» گزارش داد، اتاق مشترك گروه‌هاي مقاومت فلسطين در بيانيه‌اي كوتاه اعلام كرد: «با توجه به تهديدات دشمن براي مقاومت ما و مردم ما در غزه، ما بر آمادگي مقاومت براي مقابله و پاسخ با تمام قوا در برابر هر تجاوزي و دفاع از مردم خود در تمام نقاط تاكيد مي‌كنيم.» اين نهاد افزود: «دشمن جنايتكار بايد از تجاوزات وحشيانه خود به مسجد الاقصي و نمازگزاران دست بردارد و صدور بحران‌هاي داخلي خود به مردم و مقدسات ما را متوقف كند.» نيروي صلح‌بان سازمان ملل (يونيفل) روز جمعه در بيانيه‌اي به درگيري‌هاي مرز لبنان و اسراييل واكنش نشان داد. در اين بيانيه آمده است: «اقدامات ۲۴ ساعت گذشته خطرناك است و خطر افزايش يك تنش جدي را به دنبال دارد. ما از همه طرف‌ها مي‌خواهيم كه همه اقدامات تنش‌آميز خود را در خط آبي متوقف كنند.» در ادامه اين بيانيه آمده است، آدرولدو لوآرز، رييس يونيفل و فرمانده اين نيروها در حال رايزني با مقامات هر دو طرف خط آبي است. اين بيانيه اضافه كرد، هر دو طرف گفته‌اند كه به دنبال جنگ نيستند. وزارت خارجه بريتانيا با صدور بيانيه‌اي اقدامات پليس اسراييل در حمله به مسجد الاقصي و حمله گروه‌هاي فلسطيني از خاك لبنان را محكوم كرده است. جيمز كلورلي، وزير خارجه بريتانيا گفته است: «از همه مي‌خواهيم تنش را كاهش دهند و به وضعيت موجود در اماكن مقدس در بيت‌المقدس احترام بگذارند و از اقدامات تحريك‌آميز خودداري كنند.» سخنگوي حزب عدالت و توسعه تركيه نيز در واكنش به درگيري‌هاي اخير گفته است: «حمله ارتش «اسراييل» به نوار غزه را به شدت محكوم مي‌كنيم، اين رژيم دست به اقداماتي مي‌زند كه موجب تشديد تنش شده و زندگي افراد بي‌گناه را در معرض خطر قرار داده و صلح منطقه‌اي را به خطر مي‌اندازد.»
بسياري از تحليلگران شرايط كنوني سرزمين‌هاي اشغالي را مشابه شرايط ارديبهشت ۱۴۰۰ و همزمان با ماه رمضان دو سال پيش ارزيابي مي‌كنند كه اقدامات اسراييل در تهاجم به مسجد الاقصي و درگيري با روزه‌داران فلسطيني به جنگ ۱۱ روزهاي منجر شد كه باعث كشته شدن چندين اسراييلي و شهادت نزديك به ۳۰۰ فلسطيني شد. روز جمعه همزمان با برگزاري نماز جمعه در مسجد الاقصي، پليس اسراييل ۱۵ فلسطيني را به اتهام برافراشتن پرچم گروه‌هاي مقاومت فلسطيني بازداشت كرد. با اين حال به‌رغم حضور بيش از ۲۳۰۰ پليس اسراييلي در قدس شرقي، نماز جمعه اين هفته فلسطينيان بدون درگيري جدي پايان يافت. نظاميان اسراييلي خيابان‌هاي منتهي به قدس شرقي را مسدود كرده بودند و اعلام كردند كه يهوديان حق حضور در مجموعه مسجد الاقصي را ندارند.
نتيجه عملكرد كابينه افراطي نتانياهو
درگيري‌هاي اخير ميان اسراييل و فلسطينيان در حالي رخ مي‌دهد كه تنها ۱۰۰ روز از آغاز به كار كابينه راست‌گراي افراطي نتانياهو مي‌گذرد. روزنامه هاآرتص در سرمقاله روز جمعه خود مي‌نويسد: «رويدادهايي كه در مسجد الاقصي رخ داد و بازخوردهاي آن در جنوب و شمال فقط بخشي از هزينه‌اي است كه ما به خاطر ائتلاف غيرمسوولانه‌اي كه نتانياهو ايجاد كرده است، مي‌پردازيم. آتش‌افروزاني كه اين ائتلاف را تشكيل داده‌اند، اسراييل را به يك درگيري وسيع خطرناك مي‌كشانند. آنها مسوول همه عواقب اين مساله هستند.» هاآرتص در ادامه مي‌نويسد: «ايتمار بن‌گوير، ستون اصلي افراطي‌ترين جنبش‌هاست و در گذشته وكيل افرادي بوده كه قصد داشتند در مسجد الاقصي قرباني كنند؛ او حالا مسوول امنيت مسجد الاقصي شده است. در حال حاضر مرز بين فعالان بازگشت به معبد و دولت اسراييل از هر زمان ديگري كمرنگ‌تر شده است. مقام‌هاي پليس مي‌گويند حمله به مسجد الاقصي اجتناب‌ناپذير بود، چراكه صدها جوان با سنگ و مواد آتش‌زا سنگر گرفته بودند، اين ادعا نياز به راستي‌آزمايي دارد. اكثريت قريب به اتفاق مسلماناني كه به مسجد الاقصي مي‌آيند با نيت عبادت به آنجا مي‌روند نه درگيري و حتي اگر نيت ديگري هم داشتند، پليس و دولت مي‌توانستند عناصر ميانه‌روي بسياري را در اداره اوقاف قدس و اردن پيدا كنند و در گفت‌وگو با آنها جلوي استفاده از زور را بگيرند.»
اردن: اسراييل منطقه را به سمت پرتگاه مي‌برد
«ايمن الصفدي»، وزير خارجه اردن در مصاحبه با شبكه الجزيره گفت كه رژيم صهيونيستي با اقدامات خود منطقه را به سمت پرتگاه مي‌كشاند. به گزارش فارس، او گفت كه اردن با نگراني بالايي حوادث مسجدالاقصي را پيگيري مي‌كند و تجاوزات رژيم صهيونيستي به نمازگزاران در اين مكان مقدس هيچ توجيحي ندارد. ايمن الصفدي افزود: «خشونت تنها به خشونت بيشتر منتهي مي‌شود. اردن براي توقف تجاوزات هر كاري كه بتواند انجام مي‌دهد، اما اردن به تنهايي كافي نيست جهان بايد براي پايان دادن به اين شرايط، يعني اشغالگري اقدام جدي كند.» وزير خارجه اردن ريشه اتفاقات اين روزهاي مسجد الاقصي را نبود چشم‌اندازي براي حل و فصل سياسي درگيري‌ها عنوان كرد و گفت: «نيروهاي اشغالگر در يورش به مسجد الاقصي قوانين بين‌المللي را نقض كردند.» ايمن الصفدي با اشاره به حضور ۷۰ نگهبان اردني وابسته به اداره اوقاف اين كشور در مسجد الاقصي گفت كه اين تعداد نگهبان با دستان خالي نمي‌توانند مقابل ارتش مجهز اسراييل را بگيرند.
كشته شدن سه اسراييلي در غور اردن
رسانه‌هاي اسراييلي، ظهر جمعه خبر دادند كه در مجاورت يك ايست بازرسي در شمال كرانه باختري در منطقه «غور اردن» تيراندازي شده است. به گزارش فارس، منابع اسراييلي گزارش دادند كه دو اسراييلي كه دو خواهر بودند در اين عمليات كشته شدند. به گزارش منابع خبري اين عمليات توسط فلسطينيان انجام شده كه از محل گريخته‌اند و نيروهاي امنيتي در حال تعقيب آنها هستند. روزنامه يديعوت آحارانوت اشاره كرد كه گروه بزرگي از نيروهاي امنيتي براي دستگيري مجريان عمليات مامور شده‌اند. حازم قاسم، سخنگوي حركت مقاومت اسلامي فلسطين (حماس) در بيانيه‌اي اعلام كرد: «دوباره مقاومت در پاسخ به جنايات اشغالگران در مسجد الاقصي و تعرض به معتكفان، در كرانه باختري [اشغالگران] را زد.» ساعاتي بعد، مدير دفتر شبكه «الميادين» در فلسطين اشغالي خبر داد كه شمار كشته‌ها در عمليات غور اردن به ۳ نفر افزايش يافته است.
واكنش ايران به حملات اسراييل به غزه و لبنان
ناصر كنعاني، سخنگوي وزارت امور خارجه حملات رژيم متجاوز صهيونيستي به مناطق غيرنظامي در جنوب لبنان و نوار غزه را به شدت محكوم كرد. كنعاني اين حملات را كه در تداوم هتك حرمت مسجد الاقصي و حمله وحشيانه نظاميان صهيونيست به نمازگزاران فلسطيني انجام شد، نقض حاكميت و تماميت سرزميني لبنان و نيز نقض فاحش اصول حقوق بين‌الملل و حقوق بشر نسبت به ملت مظلوم فلسطين دانست و خواستار واكنش موثر و بازدارنده جامعه جهاني و مجامع مسوول بين‌المللي در قبال اقدامات تجاوزكارانه رژيم غاصب صهيونيستي شد. سخنگوي وزارت امور خارجه با اشاره به تماس‌هاي تلفني رييس‌جمهور و وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران با برخي همتايان در كشورهاي اسلامي و دبيركل سازمان همكاري اسلامي و تاكيد آنها بر ضرورت تشكيل فوري اجلاس اضطراري سازمان همكاري اسلامي، يك‌بار ديگر بر ضرورت اتخاذ موضع قوي و منسجم دولت‌هاي اسلامي در حمايت از ملت مظلوم فلسطين، ممانعت از تكرار هتك حرمت مسجد الاقصي و توقف اقدامات متجاوزانه رژيم صهيونيستي تاكيد كرد.