نقطه پايان افراطي‌گري
غلامعلي جعفرزاده
توافق هسته‌اي پايان همه مشكلات نيست، اما مي‌تواند پايان يكي از اساسي‌ترين مرض‌هاي سياسي –اجتماعي باشد كه هم جامعه و هم منطقه در سال‌هاي متمادي گرفتار آن بود. من باور دارم كه اين توافق پايان افراطي‌گري خواهد بود. توضيح اين مساله در ابعاد بين‌المللي و منطقه‌اي آن بسيار روشن است. رژيم صهيونيستي به عنوان افراطي‌ترين عنصر عرصه بين‌الملل كه در فرآيند مذاكرات هسته‌اي ايران و 1+5 در لاك انزوا فرو رفته بود، بيش از پيش از چنين موقعيتي رنج خواهد برد. همين‌طور برخي نظام‌هاي سياسي عرب منطقه كه گام در مسير افراطيون گذاشته‌اند خود را در خطر جدي انزوا مي‌بينند. اين وضعيت را مي‌شود به روشني از موضع‌گيري‌هاي حكام اين كشورها و دولت‌ها و ابراز آشكار نارضايتي آنها از توافق حاصل شده بين ايران و قدرت‌هاي جهاني متوجه شد. افزايش دامنه همكاري‌هاي ايران با كشورهاي غربي قطعا مي‌تواند بر نفوذ كشورمان در اين حوزه‌ها و تاثير بيشتر منطق ما بر سياست‌هاي دولت‌هايي نظير امريكا و كشورهاي اروپايي تاثير مثبت بگذارد. اما من بر اين باورم كه اين وضعيت براي ما روي ديگري هم دارد كه بايد در داخل كشور به دنبال آن بگرديم و آن نفي افراطي‌گري در درون جامعه خودمان است. اگر پايان مذاكرات را پايان افراطي‌گري داخلي هم بدانيم اصلا بيراه نگفته‌ايم. منظور از اين سخن حذف يك جريان يا طرد يك گروه در بطن جامعه و معادلات سياسي نيست. بلكه منظور طرد يك رفتار است. به عبارتي مي‌توانيم اميدوار باشيم كه رفتارهاي تند و افراطي از دستور كار برخي جريان‌هاي سياسي كنار رود و آنها با شيوه ديگري به حيات سياسي خود ادامه دهند. اين اميدواري سه ضلع مهم دارد؛ بن بست روش‌هاي قبلي، نتيجه بخش بودن شيوه گفت‌وگو و تعامل و حفظ اعتدال و البته بازخورد عمومي نتايج حاصل از شيوه دوم. قطع به يقين در فضايي كه در سطح جامعه و بعد از توافق هسته‌اي ايجاد و البته اميدي كه در لايه‌هاي عمومي متولد مي‌شود، گروه‌هاي هوادار روش‌هاي قبلي براي حفظ و حراست از حيات سياسي خود راهي جز بازنگري بر رفتارهاي‌شان نخواهند داشت. هر چند شايد قسمتي از آنها دست به اين كار نزنند اما ترديدي نيست كه قسمت تاثيرگذاري از آنها هم به حكم تجربه و تعقل به انديشيدن و بازنگري در مسيري كه تا پيش از اين طي كرده بودند، خواهند پرداخت. در فضايي كه گفت‌وگو و منطق اسب سياست را جلو مي‌برد بسيار سخت خواهد بود كه روش‌هاي تند بتوانند دوباره در صدر انتخاب سياسيون قرار بگيرند. توافق هسته‌اي به دست آمده با رد عملي بسياري از پيش‌بيني‌هاي قبلي همزمان منطق پشت اين پيش‌بيني‌ها را هم زير سوال برده است. شكي نيست كه تندروي و افراطي‌گري تا مدت‌ها نخواهد توانست از زير سايه اين علامت سوال خارج شود.