علت وقوع جنگ تاثير شرايط يا ماهيت جنگ؟

عنوان اين يادداشت دربردارنده يك پرسش اساسي درباره ارزيابي علت وقوع جنگ در شهريور سال 1359 است كه به دو بخش قابل تقسيم مي‌باشد: 
اول: اگر علت وقوع جنگ با رجوع به شرايط و تاثير آن بر تغيير موازنه نظامي و عدم تجربه مديريتي مورد تاكيد قرار بگيرد، در واقع تاثير انقلاب و تغيير در نظم سياسي در كشور و تضعيف قدرت نظامي، شرايط را براي تسهيل در تصميم‌گيري عراق فراهم كرده است. ادبيات اين نظريه در گفتار و نوشتار موجود قابل مشاهده  است.
دوم: اگر روي هدف و ماهيت جنگ، به معناي استفاده از قدرت نظامي عليه ج.ا.ايران، به عنوان عامل موثر در فراهم شدن زمينه‌هاي جنگ تاكيد شود، نگراني از تثبيت و گسترش انقلاب نقش مهمي داشته است. ادبيات اين نظريه نيز در گفتار و نوشتار موجود قابل مشاهده  است.
با فرض وجود اجماع درباره علت وقوع جنگ در چارچوب نظريه «پيوستگي جنگ با انقلاب»، استفاده از اين نظريه علاوه بر تبيين تاريخي از علت وقوع جنگ در شهريور سال 1359، مي‌تواند راهنماي مناسبي براي ترسيم چشم‌انداز بي‌ثباتي و تغيير نظام سياسي در ايران باشد كه زمينه‌هاي بحران امنيتي، تجزيه و جنگ را فراهم خواهد كرد.