تحول قوانين زلزله در امريكا
مهدي زارع
پنجاه و سه سال قبل در روز 20 بهمن 1349، 9 فوريه 1971 در ساعت 6:01 صبح به وقت غرب امريكا زمين لرزه‌اي ويرانگر سان‌فرناندو با بزرگاي 6.6 منطقه پرجمعيت شهري لس‌آنجلس را لرزاند،
65 كشته، 2000 مجروح و ويراني منطقه را موجب شد. كانون اين زمين لرزه در مجاورت كوه مجيك، در حدود 10 كيلومتري شمال شرقي شهر سيلمار و در ژرفاي حدود 12 كيلومتري بود. اين شوك تا 500 كيلومتري در منطقه ساحلي جنوب كاليفرنيا و تا لاس‌وگاس، نوادا، احساس شد. بيشترين خسارت در منطقه سان‌فرناندو در شمال‌غربي لس‌آنجلس بود. خسارات مالي بيش از نيم ميليارد دلار برجا گذاشت در زمان خود يك ركورد بود. در اين رخداد بيمارستان‌ها به شدت آسيب ديدند. تقاطع آزادراه فرو ريخت سد لوور وان نورمن كه بر فراز دره سان‌فرناندو در شهرستان لس‌آنجلس قرار داشت، در پي زمين لرزه تقريبا فرو ريخت. يك مخزن در خطر شكست قريب‌الوقوع قرار گرفت و نزديك به 80 هزار نفر از ساكنان پايين‌دست را مجبور به تخليه كرد. گسيختگي امتداد لغز در زمان زلزله به سطح زمين رسيد و حدود 20 كيلومتر طول گسيختگي بود. در اين ناحيه، بسياري از سازه‌هاي روي ناحيه گسلي قرار داشتند، مستقيما توسط حركت گسل در سطح آسيب ديدند. كاليفرنيا به دليل زلزله با پيشرفت‌هاي زيادي در مورد مهندسي زلزله مواجه شد. زلزله سان‌فرناندو در سال 1971 منشا گذراندن قانون منطقه‌بندي حريم گسل‌هاي فعال زلزله
Alquist-Priolo، به عنوان يكي از چهار قانون/برنامه اصلي ناشي از زلزله شد. پس از زلزله سان‌فرناندو، قوانين مهمي براي كاهش اثر زمين لرزه‌هاي آينده طراحي شد. سازمان زمين‌شناسي كاليفرنيا از طريق برنامه‌هاي متعددي
-الزامي شده از طريق اين قوانين- به كار خود در جهت يك كاليفرنيا تابآورتر در برابر زلزله ادامه مي‌دهد، ازجمله:
برنامه ابزار دقيق جنبش شديد زمين (SMIP) در سال 1971 براي كمك به زلزله‌شناسان و مهندسان براي درك بهتر اثرات جنبش زمين بر سازه‌ها تاسيس شد. سازمان زمين‌شناسي كاليفرنيا يك سامانه سراسري از هزاران ابزار جمع‌آوري داده را دراختيار دارد كه نحوه واكنش زمين، پل‌ها، آسمانخراش‌ها، سدها و ساير سازه‌ها به لرزش زلزله را ثبت مي‌كند. داده‌هاي SMIP روي آيين‌نامه‌ها (كدهاي ساختمان) اثر مي‌گذارد و در نتيجه سازه‌هايي كه در برابر زلزله تابآورتر هستند. بسياري از ابزارها در حال اصلاح هستند تا داده‌ها را به سامانه هشدار پيش‌هنگام زلزله كاليفرنيا نيز كمك كنند. پس از زلزله سان‌فرناندو، ايالت كاليفرنيا قانون Alquist Priolo را براي محدود كردن ساخت و ساز در امتداد گسل‌هايي كه احتمالا باعث ايجاد زمين لرزه‌هايي مي‌شوند كه مي‌توانند سطح زمين را در 11000 سال گذشته پاره كنند، تصويب شد. قانون حريم گسل زلزله (Alquist-Priolo، (APEFZs ساخت ساختمان‌ها را در سراسر آثار گسل‌هاي فعال تنظيم/ محدود مي‌كند تا آسيب ناشي از گسيختگي سطحي را كاهش دهد. سازمان زمين‌شناسي كاليفرنيا نقشه‌هايي از گسل‌هاي فعال تهيه و مناطق زلزله‌زده مورد نياز را در اطراف اين گسل‌ها ايجاد مي‌كند.
در سطح فدرال، كنگره علاقه خود را به ايمني در برابر زلزله بيشتر كرد، جلسات استماع برگزار و لوايح جديدي را براي ايجاد يك برنامه ملي تحقيقات زلزله ارايه كرد. كنگره درنهايت قانون كاهش ريسك زلزله در سال 1977 تصويب شد كه منجر به برنامه ملي كاهش ريسك زلزله يا NEHRP شد و در كمك به ايجاد آنچه اكنون برنامه خطر زلزله USGS ناميده مي‌شود، بسيار مهم بود. آژانس‌هاي NEHRP، ازجمله آژانس مديريت اضطراري فدرال (FEMA)، موسسه ملي استاندارد و فناوري، بنياد ملي علوم و سازمان زمين‌شناسي ايالات‌متحده، تحقيقات و توصيه‌هاي سياستي ارايه كردند. اين برنامه‌ها به شهر لس‌آنجلس نيز كمك كرد. مصوبه‌اي در سال 2015 براي مقاوم‌سازي ساختمان‌هاي ضعيف‌تر با اسكلت چوبي طبقه اول و ساختمان‌هاي بتني غيرشكل‌پذير يا شكننده كه هر دو در برابر ريزش هنگام لرزش شديد آسيب‌پذيرتر هستند از كنگره گذرانده شد. در سال 2013، سانفرانسيسكو برنامه اصلاحي اجباري طبقه نرم ساختمان را تصويب كرد كه تا حدي براساس حمايت برنامه NEHRP و پس از زلزله 1989 لوما پريتا انجام شد. قانون ايمني بيمارستان در سال 1972، با الزام درنظر گرفتن مسائل زمين‌شناختي و زلزله شناختي تنظيم و مصوب شد تا اطمينان حاصل شود كه ساختمان‌هاي بيمارستاني جديد يا مقاوم‌سازي شده در محل، طراحي و ساخته شده‌اند تا پس از زلزله قابل بهره‌برداري باقي بمانند. سازمان زمين‌شناسي كاليفرنيا جنبه‌هاي ژئوتكنيكي و لرزه‌اي ساخت بيمارستان و مدارس دولتي را در سراسر كاليفرنيا بررسي مي‌كند. زلزله 1971 نياز به هماهنگي بهتر بين دانشمندان، مهندسان و امدادگران اضطراري را نشان داد و منجر به تاسيس اولين خانه شفاف‌سازي زلزله شد. پس از اين زلزله بزرگ، سازمان زمين‌شناسي كاليفرنيا و شركاي آن مركز شفاف‌سازي زلزله كاليفرنيا را براي هماهنگ كردن تحقيقات ميداني زلزله و به اشتراك گذاشتن مشاهدات تشكيل داد.